TÜRK DÜNYASINDA YÜKSEK ÖĞRETİMİN BUGÜNÜ/GELECEĞİ VE TÜRK DÜNYASIN'DA NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞI SORUNU

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 24, 300 - 319, 01.12.2020

Samettin Gündüz Remzi Yıldırım Sabri Güzeltaş

Öz

Bu çalışmada Türk Dünyası (T.D.) ülkeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan,
Özbekistan, Türkiye ve Türkmenistan’ın güncel nüfus, gelir ve üniversite sayısının durum tespiti
yapılmıştır. Metot olarak “Model Taban Mühendisliği (MTM) ve (2n+1) Geometrik Oran Tekniği
(GOT)” kısaca “MTM-GOT” kullanılarak yüksek öğretim alanında planlama yapılmıştır. Türkiye
ölçek ülke alınarak, diğer Türk Dünyası ülkeleri için gösterge verileri hesaplanmıştır.
Türk Dünyasının güncel toplam nüfusu 154,7 milyon ve üniversite sayısı 448 olarak
tespit edilmiştir. Türk Dünyası ülkelerinde ortalama 346.000, Türkiye’de 455.000, OIC
(Organisation of Islamic Cooperation, OIC) ülkelerinde 627.189 kişiye bir üniversite ve tahmini
toplam öğretim üyesi sayısı 173.264 olarak hesaplanmıştır. Türk Dünyası ülkelerinin toplam
GDP (Gross Domestic Product, GDP) yıllık milli gelirleri $1144 milyar, kişi başına ortalama milli
geliri ise nominal $5476 dolardır. Gelir olarak ABD’nin (%5,582), Almanya’nın (%28,6),
Japonya’nın (%23,01), Rusya’nın (%69,71) ve Türkiye’nin ise (%134,43) eşittir. Türk Dünyası
ülkelerinin nüfusu, ABD’nin %47’si, Almanya’nın %186,38’i, Rusya’nın %107’si ve
Japonya’nın %121,80’ni ve Dünya nüfusunun %2,06’ı Birleşmiş Milletlerdeki devlet sayısının
%3 ve Dünya ticaretinin %1,43 ne karşılık gelmektedir.
Türk Dünyasının 2050 yılı için tahmini nüfusu 214,92 milyon ve 1/150.000 nüfus oranına
göre 1433 üniversite ve toplam öğretim üyesi/öğrenci (1/23) oranı göre 1.433.000 öğretim üyesi,
kritik insan kaynağı 8.059.000 olarak hesaplanmıştır. Diğer sayısal göstergeler ise, 850 bilim
adamı, 7664 çok üst seviyeli araştırma grup yöneticisi ve 77.146 planlama için insan kaynağına
ihtiyaç vardır. Türk Dünyası ülkelerinin 2050 yılı için üniversite mezunu oranı ortalama toplam
nüfusun %28 olacağı tahmin edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite,, Optimizasyon,, Model Taban Mühendisliği,

Kaynakça

• OIC Economıc Outlook (2018), Challenges and Opportunities towards Achieving the OIC-2025, October 2018, Statistical, Economic and Social Research and Training Centre for Islamic Countries (SESRIC).
• YILDIRIM Remzi and Mete Gündoğan, (2019) “Model Based Engineering, Optimizing The Higher Education Goals of Turkey’s 2050 Using (2n+1) Geometric Ratio Model”, Journal of Turkish Operations Management, JTOM. 3(1). Pp 259-217,
• YILDIRIM Remzi, (2018) ”Optimization and the Geometric Ratio Model and Its Application to Higher Education In The Future”, American Journal of Engineering Research (AJER), Volume-7, Volume-7, Issue-6, pp-209-214,