TÜRKİYE’YE YÖNELİK ULUSLARARASI GÖÇLERİN SOSYOKÜLTÜREL UYUMLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ: AHISKA TÜRKLERİ

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 40, 353 - 376, 15.09.2024

Niyazi İpek , Zuhal Çalık Topuz , Y. Murat Kızılkaya

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1503714

Öz

Türkiye, uluslararası göçe büyük ölçüde maruz kalan ve sonuçlarından geniş ölçüde etkilenen bir aktördür. Bu göçlerin büyük bir kısmı uluslararası istikrarsızlıklara bağlı olarak dönemsel ve kitlesel olarak gerçekleşse de mütevazı bir kısmı Türk Dünyasından kaynaklanmakta ve süreklilik arz etmektedir. Bu çalışma, Türk Dünyasının asli unsurlarından olan Ahıska Türklerinin Türkiye’ye yönelik gerçekleşen iskanlı ve iskansız göçlerini konu edinmektedir.
Ahıska Türklerinin Türkiye’ye yönelik iskanlı ve iskansız uluslararası göçlerini inceleyen çalışma, Ahıska Türklerinin sosyokültürel uyum düzeylerini ölçmeyi ve karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın örneklem grubunu, Türkiye’ye her iki göç biçimiyle gelen; Antalya ve Erzincan’da ikamet eden Ahıska Türkleri oluşturmaktadır. Kesitsel tanımlayıcı araştırma tipinde gerçekleşen çalışmanın verileri, “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Kültürlerarası Psikolojik Sermaye Ölçeği (KPSÖ)” ve “Sosyokültürel Uyum Ölçeği (SKUÖ)” aracılığıyla toplanmış ve SPSS-26 ile analiz edilmiştir.
Çalışma, Türkiye’ye hem Erzincan’a iskanlı hem Antalya’ya iskansız (serbest) olarak göç eden Ahıska Türklerinin sosyokültürel uyumunu ölçmüş, neticede her iki grubun da uyum düzeyinin yüksek olduğunu tespit etmiştir. Bununla birlikte, birinci grupta yer alan Ahıska Türklerinin uyum düzeyinin ikinci gruba kıyasla anlamlı ölçüde yüksek çıktığı görülmüştür. Her iki grubun uyum düzeyinin yüksek çıkmasına rağmen uyum sürecine ve ihtiyaç duyduğu da ulaşılan sonuçlardan biri olarak belirtilmelidir. Yürütülen saha çalışmasındaki gözlemlere, elde edilen verilerin analiz sonuçlarına ve alan yazını incelenmesine dayanarak elde edilen temel çıkarımlardan bir başkası, Türkiye’ye yönelik gerçekleşen Ahıska Türklerinin göçünün nitelikli iş gücü temin ettiği, güvenilir nüfusu oluşturduğu ve göçmenlerin Türkiye’yi vatan (hedef ülke) olarak gördükleri yönündedir. Bununla birlikte önemli sonuçlardan bir diğeri, Türkiye’nin yürüttüğü iskân politikalarının çeşitli kazanımlar sağlamış olmasına karşın, geliştirilmeye ve iyileştirilmeye muhtaç duyduğudur.

Anahtar Kelimeler

Ahıska Türkleri, Uluslararası Göç, Sosyokültürel Uyum, İskânlı Göç

Etik Beyan

Tarafınıza sunmuş olduğumuz çalışmamızın etik gerekliliklere uygunluğunu beyan ederiz. Çalışma, Ardahan Üniversitesi Bilimsel Yayın ve Etik Kurulu'nun E-67796128-000-2200000870 07.01.2022 sayılı ve 07.01.2022 tarihli kararıyla etki kurallara uygun olarak yürütülmüştür.

Destekleyen Kurum

Dünya Ahıska Türkleri Birliği

Comparative Analysis of Sociocultural Adaptation Levels of International Migrations to Turkey: The Example of Ahıska Turks

Öz

Türkiye is an actor that is largely exposed to international migration and widely affected by its consequences. Although most of these migrations occur periodically and massively due to international instabilities, a modest number of them originate from the Turkic World and are continuous. This study focuses on the resettled and unresettled migration of Ahıska Turks, one of the main elements of the Turkic World, to Türkiye.
The study, which examines the international migration of Ahıska Turks to Türkiye with and without settlement, aims to measure and compare the sociocultural adaptation levels of Ahıska Turks. The sample group of the study consists of Ahıska Turks who came to Türkiye with both forms of migration and reside in Antalya and Erzincan. The data of the cross-sectional descriptive study were collected through "Descriptive Information Form", "Cross-Cultural Psychological Capital Scale (CPSC)" and "Sociocultural Adaptation Scale (SCAS)" and analysed with SPSS-26.
The study measured the sociocultural adjustment of Ahıska Turks who migrated to Türkiye both with resettlement to Erzincan and without resettlement (free) to Antalya, and as a result, it was found that the level of adjustment of both groups was high. However, it was observed that the adaptation level of Ahıska Turks in the first group was significantly higher than the second group. Despite the high level of adaptation of both groups, it is one of the results reached that both groups need adaptation process and need to be developed and improved.

Anahtar Kelimeler

Ahıska Turks, international migration, sociocultural adaptation, settled migration, non-settled migration.

СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ УРОВНЕЙ СОЦИОКУЛЬТУРНОЙ АДАПТАЦИИ МЕЖДУНАРОДНЫХ МИГРАНТОВ В ТУРЦИИ: ПРИМЕР АХЫСКАНСКИХ ТУРОК

Öz

Турция - это субъект, который в значительной степени подвержен международной миграции и сильно зависит от ее последствий. Хотя большинство этих миграций происходят периодически и массово из-за международной нестабильности, небольшое их количество происходит из тюркского мира и носит постоянный характер. Данное исследование посвящено переселенческой и непереселенческой миграции ахыска турков, одного из основных элементов тюркского мира, в Турцию.
Исследование, в котором рассматривается международная миграция ахыска турков в Турцию с переселением и без переселения, направлено на измерение и сравнение уровней социокультурной адаптации ахыска турков. Выборочная группа исследования состоит из ахыска турков, которые приехали в Турцию с обеими формами миграции и проживают в Анталии и Эрзинджане. Данные поперечного описательного исследования были собраны с помощью "Описательной информационной формы", "Шкалы кросс-культурного психологического капитала (CPSC)" и "Шкалы социокультурной адаптации (SCAS)" и проанализированы с помощью SPSS-26.
В исследовании измерялась социокультурная адаптация ахыска-турков, мигрировавших в Турцию как с переселением в Эрзинджан, так и без переселения (бесплатно) в Анталию, и в результате было установлено, что уровень адаптации в обеих группах был высоким. Однако было замечено, что уровень адаптации турок-ахыска в первой группе был значительно выше, чем во второй. Несмотря на высокий уровень адаптации обеих групп, одним из результатов стало то, что обе группы нуждаются в процессе адаптации и нуждаются в развитии и совершенствовании.

Anahtar Kelimeler

Турки-ахыска, международная миграция, социокультурная адаптация, оседлая миграция, неоседлая миграция.

Kaynakça

• Aktepe, Eray, Mustafa Tekdere, and Abdullah Şuhan Gürbüz. n.d. “Toplumsal Uyum ve Bütünleşme Bağlamında Erzincan’a Yerleştirilen Ahıska Türkleri Üzerine Bir Değerlendirme.” 138–69.
• Alptekin, M. Yavuz. 2013. “ABD-Colorado’da Yaşayan Ahıskalı Türk Topluluğunda Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hayan.” Istanbul Journal of Sociological Studies (47):1–30.
• Assmann, Jan. 1995. “Collective Memory and Cultural Identity.” New German Critique (65):125. doi: 10.2307/488538.
• Assmann, Jan. 2022. Kültürel Bellek: Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. 4th ed. İdtanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Aydıngün, Ayşegül, and İsmail Aydıngün. 2014. Ahıska Türkleri: Ulusötesi Bir Topluluk, Uluslötesi Aileler. Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi.
• DATÜB. 2024. “Vizyonumuz.” Https://Www.Datub.Eu/Kurumsal/Vizyonumuz. Retrieved July 3, 2024 (https://www.datub.eu/kurumsal/vizyonumuz).
• Devrisheva, Khalida. 2019. “Ahıska Türklerinin Bitmeyen Göçü.” Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 333(45):333–52. doi: 10.21563/SUTAD.636251.
• Dogan, Hulya. 2020. “Homeland-Making among Cultural and Ethnic Kin: Ahıska Turks in Turkey.” Studies in Ethnicity and Nationalism 20(2):169–87. doi: 10.1111/SENA.12318.
• Dollwet, Maren, and Rebecca Reichard. 2014. “Assessing Cross-Cultural Skills: Validation of a New Measure of Cross-Cultural Psychological Capital.” The International Journal of Human Resource Management 25:1669–96. doi: 10.1080/09585192.2013.845239.
• Ganieva, Salimya. 2012. “Ahıska Türklerinin Türkiye’ye Göç Etmesi ve Türk Vatandaşlığına Alınması Ile İlgili Hukuki Sorunlar.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 20(1):175–99.
• Gönüllü, Elif, and Umut Deniz Öncel. 2020. AHISKA SÜRGÜNÜ VE SÜRGÜNÜN SON TANIKLARI. Ankara.
• Halbwachs, Maurice. 2023. Kolektif Bellek. 3rd ed. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Hasanov, Bahram. 2016. “Ibn Haldun’da Asabiyet Kavramı–Maurice Halbwachs’ın ‘Kolektif Hafıza’ Kavramı Ile Bir Karşılaştırma.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 15(59):1437–46.
• İnan, Canan Emek. 2016. “Türkiye’de Göç Politikaları: İskân Kanunları Üzerinden Bir.” Göç Araştırmaları Dergisi 2(3):10–33.
• Kara, Abdulvahap. 2012. Turgut Özal ve Türk Dünyası. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Karaman, Zerrin Toprak, Damla Mursül, Zerrin Toprak Karaman, and Damla Mursül. 2018. “Meskhetian (Ahiska) Turks in Turkey and Their Perception of Spatial Belonging.” Open Journal of Social Sciences 6(12):88–103. doi: 10.4236/JSS.2018.612009.