İDEOLOJİDEN PRAGMATİZME SEÇMENLERİN OY VERME TERCİHLERİNDEKİ DEĞİŞİM 14 MAYIS 2023 SEÇİMLERİ, YOZGAT ÖRNEĞİ

Year 2025, Volume: 13 Issue: 42, 370 - 389

Alper Mumyakmaz

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1608174

Abstract

14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Milletvekili Genel Seçimleri Türk siyasi tarihinde Cumhuriyet tarihinin en önemli seçimlerinden biri olarak görülmüş ve değerlendirilmiştir. Her seçim bulunduğu dönem ve konjonktür için önemlidir. Ancak tek parti döneminden çok partili hayata geçişte her ne kadar 1950 seçimleri önemli bir geçiş ve tarihi bir öneme sahipse de 14 Mayıs 2023 seçimleri de 2018 Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin kabul edilmesi sonrasında Cumhuriyet tarihinin en uzun süre iktidarı elinde tutan R. Tayyip Erdoğan ve AK Parti’nin oy kaybına uğradığı muhalefetin ise uzun bir aradan sonra seçimleri kazanma imkânı elde ettiği ancak sonuçta muhalefetin tekrar kaybettiği bir seçim olarak gerçekleşti. Cumhur ittifakı ve Millet ittifakı şeklinde iki blok üzerinden daha çok kıyaslanabilecek bu yeni siyasal yapıda siyaset dilinin giderek kutuplaştığı ve keskinleştiği bu süreçte farklı ideolojilere mensup siyasal partiler bir ittifakın çatısı altında bir araya gelmişler, siyasetin bu yeni zemininde ideolojik ya da pragmatik gerekçeler üzerinden konum almak zorunda kalmışlardır. Bu çerçevede 14 Mayıs 2023 seçimlerinde seçmenlerin oy verme davranışlarını ideolojik bakış açıları mı daha çok belirlemiş yoksa yeni sistemin ortaya çıkardığı siyasal zemine uygun pragmatik kriterler mi etkili olmuştur. Seçmenlerin, bugüne kadar oy verdikleri siyasal parti ve liderlere desteklerini devam ettirip ettirmedikleri, varsa bir değişim bunun gerekçelerini anlamaya çalışmak bu çalışmanın amacını oluşturmuştur. Seçmenlerin oy verme eğilimlerindeki kırılımı nitel araştırma yöntemlerinden derinlemesine mülakatla Yozgat’ta bir alan araştırması üzerinden çözümlemeye çalışan bu çalışma kapsamında 30 seçmenle yapılacak olan görüşmeler neticesinde 2018 ve 2023 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği Genel Seçimlerindeki oy verme tercihlerindeki değişimin arka planı ile anlaşılmaya çalışılacaktır.

Keywords

İdeoloji, Pragmatizm, Siyaset, Seçim, Seçmen

Ethical Statement

Çalışma etik kuralları uygun bir şekilde yürütülmüş, çalışma kapsamında Yozgat Bozok Üniversitesinden Etik Kurul raporu alınmıştır.

Supporting Institution

Yozgat Bozok Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Project Number

SGA-2023-1198

Thanks

Yozgat Bozok Üniveritesi BAP Birimine teşekkür ederim.

FROM IDEOLOGY TO PRAGMATİSM CHANGE IN VOTING PREFERENCES OF VOTERS 14 MAY 2023 ELECTIONS, YOZGAT EXAMPLE

Abstract

The May 14, 2023 Presidential and Parliamentary General Elections were seen and evaluated as one of the most important elections in the history of the Republic in Turkish political history. Every election is important for its period and conjuncture. However, although the 1950 elections were an important transition and historical significance in the transition from the single-party era to multi-party life, the May 14, 2023 elections took place as an election in which R. Tayyip Erdoğan and the AK Party, who held power for the longest time in the history of the Republic after the adoption of the 2018 Presidential government system, lost votes, while the opposition had the opportunity to win the elections after a long break, but ultimately the opposition lost again. In this new political structure, which can be compared over two blocks as the People's Alliance and the Nation's Alliance, political parties belonging to different ideologies came together under the roof of an alliance in this process where the political language became increasingly polarised and sharpened, and they had to take a position on ideological or pragmatic grounds in this new ground of politics. In this framework, whether the voting behaviour of the voters in the 14 May 2023 elections was determined more by their ideological perspectives or by pragmatic criteria appropriate to the political ground created by the new system. The aim of this study is to try to understand whether the voters continue to support the political parties and leaders they have voted for so far, and if there is a change, to understand the reasons for this change. Within the scope of this study, which tries to analyse the breakdown in voting tendencies of voters through a field research in Yozgat with in-depth interviews from qualitative research methods, as a result of interviews with 30 voters, it will be tried to be understood with the background of the change in voting preferences in 2018 and 2023 Presidential and Parliamentary General Elections.

Keywords

Ideology, Pragmatism, Politic, Election, Voter

Project Number

SGA-2023-1198

References

• Bell, Daniel. 2013. İdeolojinin Sonu. Ellilerdeki Siyasi Fikirlerin Tükenişini Dair. Çev. Volkan Hacıoğlu. Bursa: Sentez Yayınevi.
• Bilgin, Oğuzhan. 2023. “Küresel Kültürel Hegemonya Mücadeleleri Bağlamında Türk Sineması ve Türkiye Temsilleri”. ss: 1-28 içinde Türkiye’nin Yumuşak Gücü: Türk Sineması: Editörler: Öner Buçukçu ve Oğuzhan Bilgin. İstanbul: Diplomasi Vakfı Yayınları.
• Bora, Tanıl. 2015. “İdeoloji”. Siyaset, Kavramlar, Kurumlar, Süreçler. Editör: Yüksel Taşkın. İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Duménil, Gerard-Lévy, Dominique. 2020. “Neoliberal (Karşı) Devrim”. Neoliberalizm Muhalif Bir Seçki. Haz.: Alfredo Saad-Filho, Deborah Johnston. Çev: Şeyda Başlı, Tuncel Öncel, İstanbul: Yordam Kitap.
• Eagleton, Terry. 2011. İdeoloji. Çev: Muttalip Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• Fukuyama, Francis. 2024. Tarihin Sonu ve Son İnsan. Çev. Veysel Tekelioğlu. Ankara: Panama Yayınevi.
• Harvey, David. 2015. Neoliberalizmin Kısa Tarihi. Çev. Aylin Onacak. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Heywood, Andrew. 2013. Siyasi İdeolojiler. Ankara: Liberte Yayınları.
• Kümbetoğlu, Belkıs. 2017. Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Laleoğlu, Baki. 2023. “CHP ve Değişimin Sınırları”. Kriter Dergi. Aralık 2023. Yıl 8. Sayı 85
• Mann, Michael. 2014. Yirmibirinci Yüzyılda İktidar. Çev. Emre Gerçek. İstanbul: Açılım Kitap.
• Mannheim, Karl. 2009. İdeoloji ve Ütopya. Çev. Mehmet Okyayuz. Ankara: Nika Yayınevi.
• Mardin, Şerif. 1999. Din ve İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Şerif. 2013. İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Marx, Karl - Engels, Friedrich. 2003. Komünist Manifesto. Çev. Levent Kavas. İstanbul: İthaki Yayınevi.
• Neuman, W. Lawrence. 2010. Toplumsal Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Araştırma Yöntemleri. Çev. Sedef Özge. İstanbul: Yayın Odası.
• Özsel, Doğancan. 2023. “Siyaset Yapmadan Muhalefet Yapma Devri Bitti mi?” Birikim Dergisi. 10 Kasım 2023.
• Roskin, Michael G.-Cord, Robert L.-Mederios, James A.-Jones, Walter S. 2013. Siyaset Bilimi: Bir Giriş. Çev. Atilla Yayla. Ankara: Liberte Yayınevi.
• Shils, Edward. 1968. “The concept and function of ideology”. International Encydopedia of the Social Sciences, Cilt 7.