Hemşirelerde Mesleki Bağlılık Duygusu ve Merhamet Yorgunluğu Arasındaki İlişki

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 9, 31.01.2025

Gülcan Polat , Kıvan Çevik Kaya

https://doi.org/10.53493/avrasyasbd.1423677

Öz

Amaç: Bu çalışmada, hemşirelerin mesleğe olan bağlılıkları ile merhamet yorgunluğu arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma, devlet hastanesinde Nisan 2022- Ocak 2023 tarihleri arasında yapılan tanımlayıcı ve kesitsel tipte çalışmadır. Verilerinin toplanmasında ‘Hemşire Tanıtım Formu’, ‘Mesleğe Bağlılık Ölçeği’ ve ‘Merhamet Yorgunluğu Kısa Ölçeği’ kullanılmıştır. Veriler, sayısal yüzdelik dağılım, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman korelasyonu değerlendirilmiştir.
Bulgular: Mesleki Bağlılık Ölçeği ortalama puanı 66,37±13,89 olup, çaba göstermedeki istekliliğe ait alt boyut ortalama puanı 30,72±7,79, mesleki üyeliği sürdürme alt boyut ortalama puanı 21,66±5,38, hedefler ve değere inanma alt boyut ortalama puanı 13,98±2,94 olarak saptanmıştır. Hemşirelikte Merhamet Yorgunluğu Kısa Ölçeği toplam puan ortalaması 58,86±24,38 olup, ikincil travma alt boyut puan ortalaması 20,22±10,35 mesleki tükenmişlik alt boyut puan ortalaması 38,63±16,25 olarak bulunmuştur. Mesleki Bağlılığın Ölçeği ortalama puanı ve Merhamet Yorgunluğu Kısa Ölçeği’nin ortalama puanı arasındaki ilişkinin negatif yönlü ve orta düzeyli olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Hemşirelerde mesleki bağlılığın düzeyi arttığında merhamet yorgunluğu düzeyinin de azaldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Mesleki Bağlılık, Merhamet Yorgunluğu

Kaynakça

• Adams, R.E., Boscarino, J.A., Figley, C.R. (2006). Compassion fatigue and psychological distress among social workers: a validation study. Am J Orthopsychiatry, 76, 103-108.
• Akyüz, İ. (2015). Hemşirelerin tükenmişlik ve depresyon düzeylerinin çalışma koşulları ve demografik özellikler açısından incelenmesi. İİÇD, 3, 21-34.
• Aslan,M., Yıldırım, A. (2017). Hastanede çalışan hemşirelerde bağlamsal performans ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. HEAD, 14 (2), 104-111.
• Atabek, B., Gülseven Karabacak, B. (2022). Compassion fatigue and professional commitment of nurses taking an active role in the pandemic. J Intensive Care Nurs., 26 (3), 83-91.
• Benligiray, S., Sönmez, H. (2011). Hemşirelerin mesleki bağlılıkları ile diğer bağlılık formları arasındaki ilişki: Örgüte bağlılık, işe bağlılık ve aileye bağlılık. HUHEMFAD, 18 (1), 28- 40.
• Cocker, F., Joss, N. (2016). Compassion fatigue among healthcare, emergency and community service workers: A systematic review. Int J Environ Res Public Health, 13 (6), 618.
• Çetin, A., Erenler- Tekmen, E., Şentürk, M. (2016). Mesleki bağlılık ve mesleki öz-yeterlik algısının bilgi paylaşma davranışına etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (2), 25-51.
• Çetinkaya, A., Özmen, D., Temel, A.B. (2015) Hemşirelikte mesleğe bağlılık ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. DEUHFED, 8(2),547-60.
• Derin, N., Şimşek-Ilkım, N, Yayan H. (2017). Hemşirelerde mesleki bağlılığın mesleki prestijle açıklanması. HUHEMFAD, 4 (3), 24-37.
• Dikmen, Y., Aydın, Y. (2016). Hemşirelerde merhametyorgunluğu: Ne? Nasıl? Ne Yapmalı?. J Hum Rhythm, 2 (1), 13-21.
• Dinç, S., Ekinci, M. (2019). Merhamet yorgunluğu kısa ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirliği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 11 (1), 192-202.
• Dönmez, S., Karakuş, E. (2019). Yeni mezun olan hemşirelerin mesleğe bağlılıklarının incelenmesi. Kocaeli Med J, 8 (1), 146-152.
• Duran, S., Celik, I., Ertugrul, B., Ok, S., Albayrak, S. (2021). Factors affecting nurses' professional commitment during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. J Nurs Manag., 29 (7), 1906–1915.
• Figley, C.R. (1995).(ed). Compassion fatigue: Coping with secondary traumatic stress in those who treatthe traumatized. Brunner MazelInc.
• Gallegher, R. (2013). Compassion fatigue. Can Fam Physician, 59 (3), 265-268.
• Gentry, J. E., Baggerly, J., Baranowsky, A. (2004). Training-as-treatment: effectiveness of the certified compassion fatigue specialist training. Int J Emerg Ment Health, 6 (3), 147–155.
• Hafeez, A., Khan, Z., Bile, K. M., Jooma, R., Sheikh, M. (2010). Pakistan human resources for health assessment. East Mediterr Health J., 16, 145-146.
• Haydari, S. M., Kocaman, G., Tokat, M. U. (2016). Farklı kuşaklardaki hemşirelerin işten ve meslekten ayrılma niyetleri ile örgütsel ve mesleki bağlılıklarının incelenmesi. SHYD, 3, 119- 131.
• Kelly, L., Runge, J., Spencer, C. (2015). Predictors of compassion fatigue and compassion satisfaction in acute care nurses. J Nurs Scholarsh., 47 (6), 522-528.
• Lee, K., Carswell, J.J., Allen, N.J. (2000). A meta-analytic review of occupational commitment: Relation with person and work- related variables. J Appl Psychol., 85, 799-811.
• Liu, C., Zhang, L., Ye, W., Zhu, J., Cao, J., Lu, X., Li, F. (2012). Job satisfaction and intention to leave: A question naire survey of hospital nurses in Shanghai of China. Journal of Clinical Nursing, 21, 255-263.
• Lu K.Y., Chiou S.L., Chang Y.Y. (2000). A study of the professional commitment changes from nursing students to registered nurses. Kaohsiung J Med Sci, 16(1), 39-46.
• Mangoulia, P., Koukia, E., Alevizopoulos, G., Fildissis, G., Katostaras, T. (2015). Prevalence of secondary traumatic stress among psychiatric nurses in Greece. Arch Psychiatr Nurs., 29 (5), 333–338.
• Nas, E., Sak, R. (2020). Merhamet ve merhamet odaklı terapi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (1), 64- 84.
• Oktay, D., Özturk, C. (2022).Compassion fatigue in nurses andinfluencing factors. Perspect Psychiatr Care, 58(4), 1691- 1700. Özkan Şat, S., Akbaş, P., Yaman Sözbir, Ş. (2021). Nurses' exposure to violence and their professional commitment during the COVID-19 pandemic. Journal of clinical nursing, 30 (13-14), 2036-2047.
• Pehlivan, T., Güner, P. (2018). Compassion fatigue: The known and unknown. J Psy Nurs. 2018; 9(2): 129-134
• Polat, F. N., Erdem, R. (2017). Merhamet yorgunluğu düzeyinin çalışma yaşam kalitesi ile ilişkisi: Sağlık profesyonelleri örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,1 (26), 291-312.
• Tarhan, G., Kılıç, D., Yıldız, E. (2017). Hemşirelerin mesleğe yönelik tutumları ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gulhane Med J., 58, 411-16.
• Weick, K.E., McDaniel,R.R. (1989). How Professional organizations work:Implications for school organization and management. In: T.J., Sergiovanni, J. H. Moore, (Eds.). Schooling for tomorrow: directing reforms to ıssues that count, Needham Heights,M.A:Allyn&Bacon.