An Analysis of Teaching Turkish as a Foreign Language: Instructor and Academician Views

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 191 - 230, 29.09.2023

Sema Nur Yüce , Üzeyir Süğümlü

Öz

Teaching Turkish as a foreign language has become a fundamental issue with the interaction between our country and other world countries in the 21st century in terms of political, social, economic, etc. conditions and with migration to our country. In this regard, a large number of studies were conducted in the field of teaching Turkish as a foreign language. The studies and practices of academicians and instructors play a significant role in the development of this field. The views of the academicians and instructors working in this field shape the future of teaching Turkish as a foreign language. In this vein, this study aims to evaluate the views of instructors and academicians regarding teaching of Turkish as a foreign language. The study employed a case study, one of the qualitative research designs. The working group consisted of 17 academicians and 22 instructors. The study deployed two semi-structured interview forms developed for academicians and instructors. Content analysis technique was used during data analysis. Codes and themes were generated during coding process. The results suggested that the distance education of Turkish as a foreign language was inefficient due to infrastructure problems and that the textbooks used in teaching Turkish as a foreign language were useful and sufficient. Various problems and inadequacies were identified in measurement and evaluation studies and academic studies in terms of language skills and vocabulary instruction. Based on the research findings, various recommendations were developed.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a foreign language, evaluation, opinion, recommendation.

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Durum Çalışması

Öz

21. yüzyılda ülkemizle diğer dünya ülkeleri arasında siyasi, sosyal, ekonomik vb. açılardan etkileşimin ve ülkemize yapılan göçlerin artmasıyla birlikte yabancı dil olarak Türkçe öğretimi önemli bir konu haline gelmiştir. Bu durum yabancı dil olarak Türkçe öğretimini alanında yapılan çalışmaların artmasını sağlamıştır. Bu alanının gelişmesinde akademisyenlerin ve öğreticilerin çalışmaları ve uygulamaları önemli bir yer tutmaktadır. Bu alanda çalışma yapan akademisyenlerin ve uygulama sahasında olan öğreticilerin görüşleri, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin geleceğine yön vermektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretimini öğretici ve akademisyen görüşlerine göre değerlendirmektir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 17 akademisyen ve 22 öğretici oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama araçlarını, akademisyenler ve öğreticiler için hazırlanmış iki yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturmaktadır. Araştırma verileri, içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Veriler, oluşturulan temalara göre kodlanmıştır. Araştırma ile yabancı dil olarak Türkçenin uzaktan öğretiminde derslerin verimli olmadığı ve altyapı sorunlarının yaşandığı; yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının kullanışlı ve yeterli olduğu; dil becerilerinin öğretiminde, kelime öğretiminde, ölçme ve değerlendirme çalışmalarında ve akademik çalışmalarda çeşitli sorunlar ve yetersizliklerin olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlardan hareketle çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, değerlendirme, görüş, öneri.

Kaynakça

• [1] Akçelik, D. ve Eyüp, B. (2020). Türkçeyi ikinci dil olarak öğreten Türkçe öğreticilerinin sözcük öğretimine ilişkin görüşleri. International Journal Of Language Academy, 8(3), 85-107.
• [2] Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.
• [3] Arslan, M. (2012). Tarihi süreçte Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi- öğrenimi çalışmaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 167-88.
• [4] Arslan, M. ve Gürdal, A. (2012). Yabancılara görsel ve işitsel araçlarla Türkçe kelime öğretim yöntemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 255- 270.
• [5] Batdı, V. (2012). Yabancı dil öğretiminde eğitsel oyunların kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 317-324.
• [6] Bayraktar, F. B. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde faydalanılan kitapların kültürel unsurların aktarımı açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• [7] Biçer, N. ve Kılıç, B. S. (2017). Suriyeli öğrencilere Türkçe öğretmek için kullanılan ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 649-63.
• [8] Bölükbaş Kaya, F., Kahraman F. ve Uysal, G. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının uzaktan öğretime uygunluğu: Yeni İstanbul örneği. Turkish Studies, 16(1), 63-84.
• [9] Büyükikiz, K. K. ve Hasırcı, S. (2013). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde sözcük öğretimi üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 145-55.
• [10] Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (26. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• [11] Çelik, Y. ve Gülcü, İ. (2016). Yurt dışında kullanılan Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarının öğretmen görüşleri açısında değerlendirilmesi. Bartın Unıversity Journal of Faculty of Education, 5(2), 287-96.
• [12] Çiftçi, Ö. ve Demirci, R. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimiyle ilgili bir kaynakça denemesi. Turkish Studies, 13(28), 265-339.
• [13] Demirel, M. V. (2011). Türkçe üçüncü sınıf öğrencilerinin yabancılara Türkçe öğretimi dersine ilişkin görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 128-38.
• [14] Dhai, A. (2021). Yabancı öğrencilere Türkçe kelime öğretiminde kültürel unsurların kullanımı (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Sakarya.
• [15] Dincel, Ö. (2021). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi ve konuya dair öğretici görüşleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Trabzon Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü: Trabzon.
• [16] Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: Sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceğiyle ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 207-228.
• [17] Er, O, Biçer, N. ve Bozkırlı, K. Ç. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunların ilgili alan yazını ışığında değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(2), 51-69.
• [18] Erdem, M. D., Gün, M., Şengül, M., ve Şimşek, R. (2015). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan okuma metinlerinin öğretim elemanlarınca Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni ve işlevsel metin özellikleri kapsamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(3).
• [19] Erdem, M. V. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde çizgi film kullanımına ilişkin öğretici görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Adıyaman.
• [20] Eroğlu, Ş., Özcan, E. ve Topal, M. (2021). Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenlerin uzaktan eğitime yönelik görüşleri: Sakarya Üniversitesi TÖ- MER örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 10, 461- 79.
• [21] Geçim, H. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki dinleme etkinliklerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Nevşehir.
• [22] Gedik, E. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• [23] Gömleksiz, M. N. ve Elaldı, Ş. (2011). Yapılandırmacı yaklaşım bağlamında yabancı dil öğretimi. Turkish Studies, 6(2), 443-454.
• [24] Gün, M., Akkaya, A. ve Kara, Ö. T. (2014). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarının Türkçe öğretim merkezlerinde görev yapan öğretim elemanları açısından değerlendirilmesi. Turkish Studies, 9(6), 1-16.
• [25] Güngör, H., Çangal, Ö. ve Demir, T. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak uzaktan öğretimine ilişkin öğrenici ve öğretici görüşleri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(3), 1163-1191.
• [26] Güzel, A. ve Barın, E. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi. (3. b.) Ankara: Akçağ Yayınları.
• [27] Kara, M. (2010). Gazi Üniversitesi TÖMER öğrencilerinin Türkçe öğrenirken karşılaştıkları sorunlar ve bunların çözümüne yönelik öneriler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 661-96.
• [28] Karagöl, E. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde ikinci/yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarına yönelik öğretici görüşleri. Aydın Tömer Dil Dergisi, 6(2), 121-59.
• [29] Karagöl, E. ve Kurt, B. (2021). Ders kitabı yazarlarının görüşlerine göre yabancı dil olarak Türkçe öğretimi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(Özel Sayı), 184-209.
• [30] Karatay, H., Kaya, S. ve Başer, D. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde uzaktan eğitime yönelik öğrenci görüşleri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 24, 223-32.
• [31] Karazeybek, A. (2019). İzmir Yabancılara için Türkçe Seti B1 ders kitabının dört temel dil becerisi bağlamında incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Çanakkale.
• [32] Kayasandık, E. (2018). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarında dil bilgisi öğretim yöntemlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Antalya.
• [33] Keser, S. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisinin geliştirilmesinde karşılaşılan güçlükler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü: Ankara.
• [34] Kurt B., Direkci, B. ve Caner, M. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimine ilişkin İngilizce öğretmeni adaylarının görüşleri. Electronic Turkish Studies, 13(27), 1017-1037.
• [35] Memiş, M. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminin güncel sorunları (2. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• [36] Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber (3. b.) (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• [37] Özgül, E., Ceran, D. ve Yıldız, D. (2020). Uzaktan eğitimle yapılan Türkçe dersinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 395-412.
• [38] Robson, C. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması (3. b.) (Çev. Ed. Ş, Çınkır ve N. Demirkasımoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• [39] Sayım, F. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma ve tez yazım yöntemleri (3. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• [40] Sertdemir, E. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan Türkçe yeterlik sınavlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü: Çanakkale.
• [41] Şengül, K. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. RımeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 24, 174- 222.
• [42] Şimşek, R. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının temel dil becerileri bağlamında karşılaştırılmalı olarak incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Nevşehir.
• [43] Uğur, F. ve Azizoğlu, N. İ. (2016). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının sözcük öğretimi açısından değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 151-66.
• [44] Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.