YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİ KAPSAMINDA PIKTES’İN DEĞERLENDİRİLMESİ: BURSA İLİ ÖRNEĞİ

Year 2023, Volume: 8 Issue: 2, 331 - 358, 29.09.2023

Ömer Turan , Ömer Solak

Abstract

Bu araştırmada Suriyeli çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu projesinin dil öğretimi kapsamında bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu çalışma nitel araştırma desenlerinden biri olan fenomenoloji (olgubilim) araştırması ile yürütülmüştür. Araştırmaya Bursa ilinde PIKTES projesinin uygulandığı Yıldırım, Osmangazi, Gürsu ve Kestel ilçelerinde bulunan okullarda proje kapsamında görev yapan 38 Türkçe öğretmen katılmıştır. Bu çalışmada araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerden katılımcıların görüşleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda proje kapsamında görev alan Türkçe öğretmenlerinin yabancılara Türkçe eğitimi konusunda (çoğunlukla) eğitim aldıkları görülmüştür. Proje kapsamında oluşturulan sınıf düzeylerinin 2020 yılından sonra uygulanan uyum sınıflarıyla birlikte Suriyeli öğrencilerin okul ortamına ve arkadaş çevresine daha hızlı bir şekilde uyum gösterdiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca PIKTES’in ve göçmenlere Türkçe öğretiminin geleceği açısından olumlu gelişmeler yaşanması için önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

PIKTES, yabancılara Türkçe öğretimi, Suriyeli çocukların eğitimi

References

• [1] AB Komisyonu. (2017). Türkiye’deki Sığınmacılar İçin Mali Yardıma İlişkin Birinci Yıllık Rapor.
• [2] Anşin, S. (2006). Çocuklarda Yabancı Dil Öğretimi. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi (6), 9-20.
• [3] Arslan, M. (2017). Ana Dili Olarak Türkçe Öğretimi ve Temel Dil Becerilerinin Gelişiminde Karşılaşılan Sorunlar. Asos Journal, 5(46), 63-77.
• [4] Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The Exercise of Control. New York: Freemanand Company.
• [5] Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler. Türkiyat Araştırmaları (1).
• [6] Biçer, N. (2017). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Ana Dilinin Etkisi. TurkishStudies,12(14),4158.doi:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 11704
• [7] Biçer, N., ve Demir, S. (2021). Suriyeli Öğrencilere Yönelik Türkçe Öğretiminde Materyal Kullanımı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (19), 1-19. doi:10.29000/rumelide.751949
• [8] Biçer, N., ve Kılıç, B. S. (tarih yok). Suriyeli Öğrencilere Türkçe Öğretmek İçin Kullanılan Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 649-663.
• [9] Biçer, N. & Özaltun, H. (2020). Sığınmacı Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dil Becerilerine ve Okula Uyum Süreçlerine İlişkin Suriyeli ve Türk Öğrencilerin Görüşleri. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8 (23), 348-364. DOI: 10.33692/avrasyad.668251
• [10] Bulut, S., Soysal, Ö. K., ve Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Türkçe Öğretmeni Olmak: Suriyeli Öğrencilerin Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1210- 1238.
• [11] Çakır, İ. (2010). Yazma becerisinin kazandırılması yabancı dil öğretiminde neden zordur? Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 1 (28) , 1-12 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/ issue/23762/253280
• [12] Demirel, Ö. (2003). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: Pegem yayıncılık.
• [13] Doğan, B. (2019). Yabancı Dil olarak Türkçe Öğretiminde Meb Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Zorluklar (Esenyurt örneği). Çanakkale OnSekiz Mart Üniversitesi,12 08,2021tarihindehttps://eacea.ec.europa.eu/ nationalpolicies/eurydice/content/national-reforms-vocational-education- and-training-and- adult-learning-83_tr adresinden alındı.
• [14] www.enbursa.com.(2020).Bursa’daki Suriyehttps://enbursa.com/haber/ sehre-sigan-ulke-bursa-daki-suriye-143819.html adresinden alındı. Erişim Tarihi: 23/04/2021
• [15] Esen, S. (2020). Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonu ve Yaşanan Sorunlar (Konya ili örneği). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• [16] GİGM. (2017). 2016 Türkiye Göç Raporu. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. GİGM. (2020). Geçici Koruma. 02 22, 2021 tarihinde alındı
• [17] Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2016). 04 06, 2021 tarihinde Geçici Korumanın Unsurları: https://www.goc.gov.tr/gecici-korumanin-unsurlari adresinden alındı
• [18] Göçen, G. (2020). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yöntem. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (18), 23-48. doi:10.29000/rumelide.705499
• [19] HBOGM. (2020). Geçici Koruma altındaki Suriyelilere yaygın eğitim. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_01/27110237_ OCAK_2020inter net_BulteniSunu.pdf adresinden alındı
• [20] https://www.avrupa.info.tr/. (2020). 11 11, 2021 tarihinde PIKTES II: https://www.avrupa.info.tr/tr/proje/suriyeli-cocuklarin-egitim-sistemineentegrasyonunun- desteklenmesi-PIKTES-ii-10396 adresinden alındı
• [21] İmamoğlu, H. V., ve Çalışkan, E. (2017). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Devlet Okullarında İlkokul Eğitimine Dair Öğretmen Görüşleri: Sinop ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 529-546.
• [22] Kaya, A., Weidinger, T., ve Elmas, F. Y. (2020). Tarımsal ve Dağlık Bölgelerde Mekânsal Özellikler ve Uluslararası Göçmenlerin Dağılımı: Bursa ve Karacabey özelinde Türkiye.
• [23] Kocabıyık, O. (2015). Olgubilim ve Gömülü Kuram: Bazı Özellikler Açısından Karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(1).55-66.
• [24] Kurt, S. L. (2016, Ocak-Haziran). Çocuk Haklarına İlişkin Temel Uluslararası Belgeler ve Türkiye Uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi (36), 99-127. doi:https://doi.org/10.21560/spcd.28915
• [25] Küçüksüleymanoğlu, R., ve Kurt, A. (2020). Suriyeli Öğrenciler İçin Görevlendirilen PICTES Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Bursa İli Örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (39), 24-45.
• [26] Küzeci, D. (2007). Yabancı Dil Öğretiminde Genel Becerilerin Kazandırılması. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Dergisi (18), 13-27.
• [27] Memiş, M. R., ve Erdem, M. D. (2013). Yabancı Dil Öğretiminde Kullanılan Yöntemler, Kullanım Özellikleri ve Eleştiriler. Turkish Studies, 8(9), 297-318.
• [28] Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 321-343.
• [29] Öztürk, Ö. G. (2016). İspanya Göç Politikaları ve Göçmen Hayatlar: İspanya Modeli Türkiye İçin Model Olabilir mi? Nüfusbilim Dergisi (36), 103-135.
• [30] Özüorçun, F. (2015). Language Varieties: Pidgins and Creoles. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 114-123.
• [31] Penfield, W., ve Roberts, L. (1959). Speech and Brain Mechanisms. Newyork: Atheneum press.
• [32] PIKTES. (2021). PIKTES Projesi. 04 22, 2021 tarihinde https://PIKTES. gov.tr/ adresinden alındı
• [33] PIKTES II. (2021). 12 08, 2021 tarihinde avrupa.info.tr: https://www. avrupa.info.tr/tr/proje/suriyeli-cocuklarin-egitim-sistemine- entegrasyonunun- desteklenmesi-PIKTES-ii-10396
• [34] Serin, S., ve Paslı, F. (2021). Zorunlu Eğitim Çağındaki Suriyeli Çocukların Eğitime Erişim Sorunları: Olgu Sunumu. Sosyal Politika ve Sosyal Hizmet Çalışmaları Dergisi, 2(1), 79-101. doi:0000-0002-3397-6750 ; 0000-0001-7150-8264
• [35] Şahin, F. (2019). Geçici Koruma Altındaki Suriyeli Öğrencilere İlk Okuma Yazma Öğretimine İlişkin Öğretmen Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi İlköğretim Sınıf Öğretmenliği Programı.
• [36] Şahin, F. (2020). Suriyeli ilkokul öğrencilerinin yazılı anlatımlarındaki hataların incelenmesi. Aydın TÖMER (1), 39-68.
• [37] Şahin, F., ve Boylu, E. (2020). Geçici Koruma Altındaki Suriyeli Öğrencilere İlk Okuma Yazma Öğretimine İlişkin Öğretmen Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 343-359. doi:10.7822/omuefd.80258.
• [38] Tiryaki, E. N., ve Oğraş, İ. (2020). Türkçe Dersinin Suriyeli Öğrencilere Öğretim Sürecine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(4), 1581-1601.
• [39] Tiryaki, E. N., ve Oğraş, İ. (2020). Türkçe Dersinin Suriyeli Öğrencilere Öğretim Sürecine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(4), 1581-1601
• [40] TTGPK. (2019). Türkiye’de Uluslararası ve Geçici Koruma Altındaki Çocukların Eğitime Erişim ve Devamlılıklarına Yönelik bir Durum Analizi. Analiz, Toplum Temelli Göç Programları Koordinatörlüğü.
• [41] (2017). Türkiye göç raporu. T.C İçişleri Bakanlığı Göç idaresi Genel Müdürlüğü. Ankara: Göç İdaresi.
• [42] Uzun, E. M., ve Bütün, E. (2015). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Göçmen Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitim Çalışmaları Dergisi (8), 72-83.
• [43] Yaman, H., ve Tulumcu, F. M. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenler için Dinleme Becerisi Öz Yeterlik Ölçeğinin Geliştirilmesi. Turkish Studies, 11(3), 2371-2386. doi:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 9327
• [44] Yamaner, M. B., Öktem, E. A., Kurtdarcan, B., ve Uzun, M. C. (2009). 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri. Galatasaray Üniversitesi: Hukuk Fakültesi Yayınları. doi:ISBN 978 - 975 -8400 -31 – 7
• [45] Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.