Bu çalışmada, erken dönem bağlanma deneyimlerinin ‘güvenli üs senaryosu’ olarak
temsil edildiği görüşü temelinde geliştirilmiş olan ve yarı-projektif bir teknik olan
Bağlanma Senaryo Değerlendirme (BSD) Yöntemi’nin Türkçe uyarlaması yapılmıştır.
Yaşları 18–58 arasında değişen toplam 197 katılımcı ile çalışma tamamlanmıştır.
BSD’nin yanısıra çalışmada Kısa Semptom Envanteri, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal
Destek Ölçeği, Başa Çıkma Yolları Ölçeği, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YİYEII) ve Weschler Yetişkinler için Zekâ Ölçeği-Geliştirilmiş Form (WYZÖ-G) uygulanmıştır.
BSD-Türkçe’nin test-tekrar test ve puanlayıcılar arası güvenirlik katsayılarının tatminkâr
düzeyde olduğu belirlenmiştir. Iraksak geçerlik kapsamında BSD performansının bilişsel
yetenek düzeyinden bağımsız olduğu, WYZÖ-G ile ilişkisizliği test edilerek saptanmıştır.
Yakınsak geçerlik kapsamında ise, güvenli üs senaryo bilgi düzeyinin psikolojik belirtiler
ve romantik ilişkilerde bağlanma kaygı düzeyi ile negatif, sosyal destek algısı, sosyal
destek arayışı ve problem odaklı başa çıkma ile pozitif yönde ilişkili olduğu bulunmuştur.
Ayrıca, BSD’nin sağlıklı yetişkin ve klinik örneklemi beklendik düzeyde ayırt edebildiği
sonucuna da ulaşılmıştır. Erken dönem deneyimlerinde şekillenen bağlanma
temsillerinin, güvenli üs senaryosu olarak tanımlanmasının kuramsal katkıları ve bu
senaryoların yarı-projektif bir teknik olarak BSD yöntemi ile ölçümlenebilmesinin
uygulamaya yönelik katkıları tartışılmıştır. Ayrıca bilişsel terapi sürecinde, bağlanmanın
güvenli üs bilişsel senaryoları kapsamında ele alınmasının olası faydaları vurgulanmıştır.
Bu makale yazara ait; “The psychometric qualities of the knowledge of secure base script-prompt word outline method: Multi-sample evaluation of the validity and the reliability. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, (2007)” tez çalışmasından güncellenerek üretilmiştir. Teşekkür: Doktora araştırmam süresince değerli desteğini yol göstericiliğini esirgemeyen tez danışmanım sayın Prof. Dr. A. Nuray Karancı’ya ve bilgi birikimlerini bütün içtenlikleriyle benimle paylaşan Prof. Dr. Harriet Salatas Waters ve Prof. Dr. Everett Waters’a en samimi teşekkürlerimi sunarım.
The purpose of the study was to conduct the Turkish adaptation of the Attachment Script
Assessment (ASA) procedure; a semi-projective technique that is based on the
assumption that attachment experiences is internalized as ‘secure base scripts’. The
study was completed with 197 adult participants between the ages of 18 and 58. In
addition to ASA, Brief Symptom Inventory, Multidimensional Scale of Perceived Social
Support, Ways of Coping Questionnaire, Experiences in Close Relationships-II (ECR-II),
and Wechsler Adult Intelligence Scale-Revised (WAIS-R) were administered. Results
revealed a satisfactory level of test-retest, and interrater reliability. Divergent validity
was established by supporting the lack of significant correlation between ASA and WAISR. Convergent validity of ASA was established through positive correlations with
perceived social support, seeking social support, problem focused coping and negative
correlations with psychological symptoms and attachment anxiety. Also, ASA scores
were shown to be successful in discriminating the psychiatric clinical sample from a
nonclinical sample. The results were discussed both in terms of the theoretical
contribution of conceptualizing attachment representations as cognitive secure base
scripts and in terms of the practical contribution of the ASA providing an unobtrusive
way of assessing these scripts. Also, possible contributions of focusing secure base scripts
in cognitive therapies have been discussed.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Psychology |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | October 1, 2019 |
Submission Date | February 10, 2019 |
Acceptance Date | July 25, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 |