Ortaokul Fen Bilimleri Dersi Programının İhtiyaçlarını Belirlemeye Yönelik Bir İnceleme: Öğretmen Görüşleri Açısından

Yıl 2022, , 792 - 805, 28.12.2022

Harun Şahin , Kürşat Kunt

https://doi.org/10.51460/baebd.1155620

Öz

Bilgi ve teknolojinin baş döndürücü hızda ilerlediği çağımızda bu değişime ayak uydurmanın en etkili yöntemi eğitimdir. Eğitimin bireylerin yaşamlarına olan etkisinin en belirgin olduğu derslerin başında fen bilimleri dersleri gelmektedir. Hayat ile iç içe olan bir ders olan fen bilimleri dersi programın yürütücüleri olan fen bilimleri dersi öğretmenlerinin program ihtiyaçları, programın yetkinliği hakkındaki görüşleri ve programa hâkimiyetlerinin ne düzeyde olduğunun açığa çıkarılması önem arz etmektedir. Öte yandan fen bilgisi dersi programı ülkemizde 2005-2018 yılları arasında üç kez değişmiş ya da güncellenmiştir. Bu değişim ve güncellemelere ayak uydurabilen öğretmenlerin programla ilgili ihtiyaçlarının belirlenmesi bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri nitel yöntemlerle toplanıp analiz edilmiştir. Katılımcılara programın dört ana boyutunu yönelik ihtiyaçlarının belirlenmesi için yarı yapılandırılmış sorular yöneltilmiştir. Sonuçlar içerik analizi ile çözümlenip dört farklı tema elde edilmiştir. Bu temalardan ortaya çıkan sonuca göre de mevcut fen bilimleri ders programının öğretmenlerin ihtiyaçlarına cevap verdiği söylenebilir. Fakat programın özellikle içerik ve eğitim öğretim boyutuna yönelik hizmet içi eğitimler artırılmalıdır. Ayrıca yedinci sınıf fen bilimleri ders programının içerik olarak güncellenmesi ihtiyacı bu sonuçlara göre araştırmanın önerileri arasındadır.

Anahtar Kelimeler

“Fen Bilimleri”, “Ders Programı”, “Öğretmen Görüşleri”.

Kaynakça

• Akpınar, D. Günay, Y. & Hamurcu, H. (2005). Fen Bilgisi Programlarının Hedef ve İçerik Boyutuna İlişkin Öğretmen Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 30(136), 3-11. Akyüz, H. (2018). Eğitim Sosyolojisi: Ankara.
• Aydın, S. & Çakıroğlu, J. (2010). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri: Ankara örneği. İlköğretim Online, 9 (1), 301-315. Retrieved from https://dergipark.org.tr /tr/pub/ilkonline/issue/8596/ 106970.
• Ayvacı, H. Ş. & Özbek, D. (2014). Fen Bilimleri Dersi 2013 Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri (Ordu İli Örneği). Milli Eğitim Dergisi, 44 (204), 214-231. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub /milliegitim/issue/36160/406477.
• Bayrak, B. & Erden, A. (2007). Fen Bilgisi Öğretim Programının Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (1), 137-54. Retrieved from https://dergipark.org.tr/ tr/pub/kefdergi/issue/49108/ 626704.
• Böyük, E. T. (2017). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının TEOG Ve TIMSS Sınavları Kapsamında İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Cengiz, E. (2019). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin 2018 Yılında Güncellenen Fen bilimleri (5,6,7 ve 8) Dersi Öğretim Programlarına İlişkin Düşünceleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 125-141. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/egitim /issue/49558/608014.
• Çevik, A., Ezberci Çevik, E., Saylan Kırmızıgül, A. & Kaya, H. (2018). 5. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Yeni Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Anadolu Öğretmen Dergisi, 2 (2), 29-56. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/aod/issue/41228/475694.
• Demir, N. 2012. Okulda Öğrenme ve Öğretme. Pegem Akademi: Ankara.
• Demirel, Ö. (2010). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Gömleksiz, M.N., & Bulut, İ. (2007). Yeni Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Uygulamadaki Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 76-88.
• Inan, M., Ozden, B., Dervent, F. & Küçüktepe, C. (2016) Evaluation of Games in Games and Physical Activity Course Curriculum in terms of Common Basic Skills Journal of Education and Training Studies Vol. 4, No. 4; April 2016.
• Kaplan, AO., Akgul, EM., Uzunboylu, H., & Cavus, N. (2009). Procedia Social and Behavioral Sciences - World Conference On Educatıonal Scıences - New Trends and Issues in Educatıonal Scıences - pp.2529 - ISSN: 1877-0428 - DOI: 10.1016/j.sbspro.2009.01.446 - English - Proceedings Paper - 2009 - WOS:000275580400433.
• Karalı, Y., Palancıoğlu, Ö. V. & Aydemir, H. (2021). Türkiye ve Singapur İlkokul Fen Bilimleri Öğretim Programlarının Karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (1), 866-888. DOI: 10.17679/inuefd.883126.
• Karaman, P., Karaman, P., Karaman, A. & Karaman, A. (2016). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Yenilenen Fen Bilimleri Öğretim Programına Yönelik Görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 243-269. DOI: 10.17556/jef.65883.
• Kayacan, K. & Özlüleci, M. (2021). Yedinci sınıf fen bilimleri ders kitabının fen, mühendislik vegirişimcilik uygulamaları açısından incelenmesi. Journal of Qualitative Research in Education, 27, 319-345. doi: 10.14689/enad.27.1.
• Koca, M., Karabulut, B. & Türkoğlu, İ. (2021). Güncellenen 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programına İlişkin Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Görüşleri: Malatya Ve Diyarbakır Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2), 717-730. DOI: 10.18069/firatsbed.823831.
• MEB, (2018). Milli Eğitim Bakanlığı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ Dosyalar/201812312311937FEN%20B%C4%B0LC4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M% 20PROGRAMI 2018.pdf (Erişim Tarihi: 21/07/2022).
• Metin, M. & Özmen, H. (2010). Fen Ve Teknoloji Öğretmenlerinin Performans Değerlendirmeye Yönelik Hizmet İçi Eğitim Hie İhtiyaçlarının Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (3), 819-838. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/49056/625868.
• OKMS (Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav Raporu), 2022. Kaynak: https://cdn.eba.gov.tr/icerik/2022/06/2022_LGS_rapor.pdf (Erişim Tarihi: 21/07/2022).
• Okumuşoğlu, O. & Geçikli, E. (2021). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Yeni Yaklaşım, Yöntem ve Teknikleri Bilme ve Kullanma Düzeyleri ile Mesleki Tükenmişlikleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:25 Özel Sayı, 396-415. DOI: 10.53487/ataunisosbil. 875359.
• Ornstein, A.C. & Hunkins, F.P. (1988). Curriculum: Foundations, Principles, and Issues. New Jersey, Englewood Cliffs: Prentice Hall.
• Özcan, C. & Kaptan, F. (2019). 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programının Fen Bilimleri için Uyarlanmış Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 78-90. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/guebd/ issue/52560/634979.
• PISA, 2018. PISA 2018 Türkiye Ön Raporu. Kaynak: https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/0 3105347_ PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 21/07/2022).
• Obalı, H. 2009. Türkiye ve İngiltere'deki ilköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programlarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma / A comperative study on the primary school’s curriculums of science in Turkey and England 2009 Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ural Keleş, P. (2018). 2017 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı Hakkında Beşinci Sınıf Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6 (3), 121-142. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/40655/489481.
• Varış, F. (1978); Eğitim Bilimine Giriş (2. Baskı), Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• Varış, F. (1989). "Eğitimde Program Geliştirmeye Sistematik Yaklaşım”. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES) 22 (2019): 7-12 https://dergipark.org.tr/en/pub/ auebfd/issue/48019/607444. Yavuz Topaloğlu, M. & Balkan Kıyıcı, F. (2015). Fen Bilimleri Programlarının Karşılaştırılması: Türkiye ve Avustralya. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4 (2), 344-363. DOI: 10.14686/buefad.v4i2.1082000266.