Interdisciplinarity in the 2024 Social Studies Curriculum

Year 2025, Volume: 16 Issue: 1, 1 - 30

Emine Karasu Avcı , Saim Turan

https://doi.org/10.51460/baebd.1566959

Abstract

Interdisciplinarity can be defined as utilizing the knowledge, skills, tendencies, values, methods, techniques, and perspectives of different disciplines with a holistic understanding in line with the needs. In this sense, it can be said that interdisciplinarity offers the opportunity to examine and analyze a problem from different perspectives. The social studies course is also created with an interdisciplinary approach. This study aims to examine interdisciplinarity in the 2024 Social Studies Curriculum. The research model of the study was planned as qualitative research. Document analysis method was used as a data collection tool in the study. The data were analyzed using content analysis technique. In this direction, it is seen that the current SSCC is associated with 16 different disciplines including “anthropology, archeology, information technologies, geography, religious education, economics, educational sciences, philosophy, law, mathematics, psychology, art, political science, sociology, history and Turkish”. It has been determined that each learning area, skills (field skills, conceptual skills, dispositions), inter-curricular components (social-emotional learning skills, values, literacy skills), learning-teaching experiences (basic assumptions, pre-assessment process, bridging process, learning-teaching practices) and differentiation (enrichment, support) titles have interdisciplinary relations.

Keywords

Interdisciplinarity, social studies

2024 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Disiplinlerarasılık

Abstract

Disiplinlerarasılık; ihtiyaçlar doğrultusunda farklı disiplinlere ait bilgi, beceri, eğilim, değer, yöntem, teknik ve bakış açılarından bütüncül bir anlayışla yararlanılması olarak tanımlanabilir. Bu anlamda disiplinlerarasılığın bir problemi farklı açılardan inceleyebilme ve çözümleyebilme fırsatı sunduğu söylenebilir. Sosyal bilgiler dersi de disiplinlerarası anlayışla oluşturulmuş bir derstir. Bu araştırmada 2024 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nda disiplinlerarasılığın incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın araştırma modeli nitel araştırma olarak planlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak doküman inceleme yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmada veriler içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Bu doğrultuda çalışmada güncel SBDÖP’nın “antropoloji, arkeoloji, bilişim teknolojileri, coğrafya, din eğitimi, ekonomi, eğitim bilimleri, felsefe, hukuk, matematik, psikoloji, sanat, siyaset bilimi, sosyoloji, tarih ve Türkçe” olmak üzere 16 farklı disiplinle ile ilişkilendirildiği görülmektedir. Programda her bir öğrenme alanının, becerilerin (alan becerileri, kavramsal beceriler, eğilimler), programlar arası bileşenlerin (sosyal-duygusal öğrenme becerileri, değerler, okuryazarlık becerileri), öğrenme-öğretme yaşantılarının (temel kabuller, ön değerlendirme süreci, köprü kurma süreci, öğrenme-öğretme uygulamaları) ve farklılaştırma (zenginleştirme, destekleme) başlıklarının disiplinlerarası ilişkisi bulunduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Disiplinlerarasılık, sosyal bilgiler, öğretim programı.

References

• Addison, N., Burgess, L., Steers, J., ve Trowell, J. (2010). Understanding art education. Routledge. https://api.taylorfrancis.com/content/books/mono/download?identifierName=doiveidentifierValue=10.4324/9780203019788vetype=googlepdf
• Akhan, N. E. (2013). Adım adım ekonomi okuryazarlığı: Sosyal bilgiler dersleri için alternatif yollar. Adiyaman University Journal of Social Sciences, (14), 1-11. https://doi.org/10.14520/adyusbd.569.
• Aybek, B. (2001). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretiminin sosyal ve diğer bilimlerle ilişkisinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(7), 35-48.
• Akyıldız, Y. (2022). Sosyal bilgiler öğretiminde disiplinlerarası yaklaşımla desteklenmiş analojilerle öğretim modelinin (TWA) uygulanabilirliği (Yayımlanmamış doktora tezi). Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
• Bijou, S. W. (1970). What psychology has to offer education—Now. Journal of Applied Behavior Analysis, 3(1), 65. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1311091/
• Budak Coşkun, S., ve Altun, S. (2012). İlköğretim 8. sınıf matematik dersinin disiplinler arası yaklaşım ilkelerine göre işlenmesinin öğrencilerin matematik başarısı üzerindeki etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 2(2), 91-122.
• Coolican, H. (2009). Research Methods and Statistics Psychology (5th ed.). Hodder Education. Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (Çev.:M. Bütün ve S. B. Demir,). Siyasal Kitabevi.
• Carr, E. H. (2018). What is history? Penguin UK. https://www.google.com/books?hl=trvelr=veid=w8hcDwAAQBAJveoi=fndvepg=PT6vedq=what+is+historyveots=2nA37QeLD1vesig=bDAe0bG9VedHWc8agEuNu2bqmiw
• Demir, E. (2009). İlköğretim ikinci sınıflarda uygulanan disiplinlerarası bütüncül öğretim yaklaşımının etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Dewey, J. (2011). The sources of a science of education. Read Books Ltd. https://www.google.com/books?hl=trvelr=veid=ZkV8CgAAQBAJveoi=fndvepg=PT2vedq=education+as+a+scienceveots=g06uEB9HvUvesig=XLELYzT0SwxVxQPzS_434DtvUtQ
• Durukan, E. (2013). Öğretmen görüşleri açısından Türkçe dersi öğretim programı kazanımları. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8). https://dergipark.org.tr/en/pub/ksbd/issue/16223/169903
• Erickson, H. L. (1995). Stirring the head, heart, and soul: Redefining curriculum and instruction. Corwin Press, Inc., CA, USA.
• Ernest, P., Skovsmose, O., Van Bendegem, J. P., Bicudo, M., Miarka, R., Kvasz, L., ve Moeller, R. (2016). The philosophy of mathematics education. Springer Nature. https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/27750/1/1002255.pdf
• Field, M., Lee, R., ve Field, M. L. (1994). Assessing interdisciplinary learning. New Directions for Teaching and Learning, 58, 69–84.
• Garip, S. (2022). Türkçe dersi metin işleme sürecinde disiplinlerarasılık. Ulusal Eğitim Dergisi, 2(13), 213-235.
• Galston, W. A. (2001). Political knowledge, political engagement, and civic education. Annual Review of Political Science, 4(1), 217-234. https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.4.1.217.
• Gürkan, B., ve Doğanay, A. (2016). Sosyal bilgiler dersinde disiplinler arası öğretim yaklaşımına dayalı analoji tekniği uygulamalarının kavram gelişimine etkisi: Bir durum çalışması. Turkish Studies International Periodical for the Languages, 11(19), 395-416.
• İnci, S., ve Kaya, V. H. (2022). Eğitimde multidisipliner, disiplinlerarası ve transdisipliner kavramları. Milli Eğitim Dergisi, 51(235), 2757-2772.
• Jacobs, H. H. (1989). The growing need for interdisciplinary curriculum content. In H. H. Jacobs (Ed.), Interdisciplinary curriculum: Design and implementation (pp. 1-12). Alexandria, VA: ASCD.
• Kanatlı, F., ve Çekici, Y. E. (2013). Türkçe öğretiminde disiplinler arası olanaklar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 223-234.
• Kara, İ., ve Tokmak, A. (2023). Fransa Hayat Bilgisi (Dünyayı Sorgulamak) Dersi Öğretim Programının disiplinlerarasılık bağlamında incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 862-889. https://doi.org/10.53444/deubefd.1259712
• Kelsen, H. (2017). What is the Pure Theory of Law? In Law and Morality (pp. 101-108). Routledge. https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781315092003-6/pure-theory-law-hans-kelsen
• Keskin, A. (2019). Halkbilimi çalışmalarında disiplinlerarasılık: “Neden”, “Ne Zaman”, “Nerede” ve “Nasıl?”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12(28), 925-944.
• Maden, S. (2021). Disiplinler arasılık bağlamında ilk ve ortaöğretim programlarında Türkçe algısı. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(9), 51-72.
• Maritain, J. (2005). An introduction to philosophy. Rowman ve Littlefield. https://www.google.com/books?hl=trvelr=veid=n9GnOWELyRYCveoi=fndvepg=PP1vedq=what+is+philosophy+veots=HrV89Pb5iyvesig=iFDvxoFLdCA1WOMUWVukIFe8lcY
• MEB. (2024). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı (4, 5, 6 ve 7. Sınıflar) T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Retrieved from meb.gov.tr.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Plummer, K. (2021). Sociology: The basics. Routledge. https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.4324/9781003158318/sociology-ken-plummer
• Ölmez, E. (2023). Disiplinlerarası öğretim yaklaşımına dayalı sosyal bilgiler öğretiminin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
• Özbilen, S. (2020). Arkeoloji; geçmiş, zaman ve kuram. OANNES-Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 41-65.
• Özbudun, S., ve Uysal, G. (2012). Gülfem, 50 Soruda Antropoloji. Bilim ve Gelecek Kitaplığı, İstanbul. Sağdıç, M. (2019). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitiminde disiplinlerarası öğretim yaklaşımının tarihsel gelişimi. Journal of History Culture and Art Research, 8(2), 390-403.
• Sismondo, S. (2018). Science and technology studies. In Companion to environmental studies (pp. 356-359). Routledge. https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781315640051-72/science-technology-studies-sergio-sismondo
• Şahbaz, N. K., ve Çekici, Y. E. (2012). Disiplinler arası bir disiplin olarak Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 7(3), 2367-2382.
• Tchudi, S., ve Lafer, S. (1993). How dry is the desert? Nurturing interdisciplinary learning. Educational Leadership, 51(1).
• Tosun, C. (2009). Bir anabilim dalı olarak Türkiye’de din eğitiminin doğuşu, gelişmesi ve alanına katkıları. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, (1), 293-303. https://dergipark.org.tr/en/pub/derleme/issue/35073/388973
• Turan, S. (2019). 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programının disiplinlerarası yapısının incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 2(2), 166-190.
• Turan, S., Karasu Avcı, E., ve Faiz, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin disiplinlerarası yaklaşıma yönelik görüşleri. International Journal of Field Education, 6(1), 141-163.
• Turna, Ö., ve Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 34(1), 35-55.
• Ünlü, M. (2014). Coğrafya öğretimi. Pegem Akademi, Ankara. https://depo.pegem.net/9786053648901.pdf
• Yarımca, Ö. (2011). Disiplinler arası yaklaşıma dayalı bir durum çalışması. Akademik Bakış Dergisi, 1(25), 1-22.
• Yıldırım, A. (1996). Disiplinlerarası öğretim kavramı ve programlar açısından doğurduğu sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 89-94.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10. baskı). Seçkin Yayıncılık.