The Descriptive Analysis of Scientific Research on Geometric Misconceptions Published in Turkey

Year 2025, Volume: 16 Issue: 1, 1537 - 1561, 28.04.2025

Ali İhsan Mut , Mustafa Lezgi

https://doi.org/10.51460/baebd.1618365

Abstract

This study aims to conduct a descriptive analysis of research on misconceptions in geometry learning area in Türkiye. In this regard, theses available in YÖK Thesis Centre and articles in Dergipark database were reviewed. The search identified 80 studies, including 2 doctoral theses, 46 master's theses, and 32 articles, which were considered appropriate for analysis in relation to the research objectives and defined scope. The study utilized document analysis, a qualitative research method. A study publication classification form, developed based on the literature and expert opinions, was used as the data collection tool. The scientific publications included in this study were analysed based on the following variables: “type, publication year, design, sample group, sub-learning area, and purpose.” Descriptive analysis, a qualitative data analysis method, was used to analyse the collected data. The study’s findings are presented in tables, including frequencies and percentages. The results point out that misconceptions in the geometry learning domain are most frequently examined in master’s theses, with a notable raise in the number of studies in this area in 2018 and 2019. It was also found that qualitative research designs are predominantly devised, the studies focus primarily on the middle school level, and the sub-learning areas of basic geometric concepts and polygons received the most attention. Furthermore, it was understood that the primary purpose of the scientific studies included in the scope of the research is to identify misconceptions. In accordance with the findings of this study, a range of recommendations has been offered.

Keywords

Geometry learning area, descriptive analysis, mathematical misconceptions

Türkiye’de Geometri Öğrenme Alanındaki Kavram Yanılgıları Üzerine Yapılmış Bilimsel Çalışmaların Betimsel Analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de geometri öğrenme alanında yapılmış kavram yanılgıları çalışmalarının betimsel analizini yapmaktır. Bu amaç çerçevesinde YÖK Tez Merkezinde bulunan tezler ve Dergipark veri tabanında bulunan bilimsel makaleler taranmıştır. Tarama sonucunda 2 doktora tezi, 46 yüksek lisans tezi ve 32 makale olmak üzere toplamda 80 çalışma araştırmanın amacı kapsamında incelenmesi uygun bulunmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yönteminden faydalanılmıştır. Çalışmanın verileri, ilgili alan yazından faydalanılarak ve uzman görüşü alınarak geliştirilen bilimsel yayın sınıflandırma formu kullanılarak toplanmıştır. Bu çalışmanın kapsamını oluşturan bilimsel yayınlar; “tür, yayın yılı, desen, örneklem grubu, alt öğrenme alanı ve amaç” değişkenleri bağlamında incelenmiştir. Nitel veri analiz yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi ile elde edilen veriler analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular frekanslar ve yüzdeler hesaplanarak tablolar aracılığıyla verilmiştir. Araştırmanın bulguları; geometri öğrenme alanında kavram yanılgılarının en çok yüksek lisans tezleri olarak çalışıldığını, 2018 ve 2019 yıllarında bu bağlamdaki çalışmalarda artışın olduğunu, çoğunlukla nitel araştırma deseninin benimsendiğini, çalışmaların ortaokul kademesinde yoğunlaştığını ve alt öğrenme alanlarından en fazla temel geometrik kavramlar ve çokgenler alt öğrenme alanlarına odaklanıldığını göstermektedir. Ayrıca, araştırmanın kapsamını oluşturan bilimsel çalışmaların amacının en çok kavram yanılgılarını tespit etmeye yönelik olduğu anlaşılmıştır. Bu çalışmada elde edilen bulgulara dayalı olarak çeşitli tavsiyeler önerilmiştir.

Keywords

Geometri öğrenme alanı, matematiksel kavram yanılgıları, betimsel analiz

References

• Adıgüzel, T., Şimşir, F., Çubukluöz, Ö., ve Özdemir, B. G. (2018). Türkiye’de matematik ve fen eğitiminde kavram yanılgılarıyla ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri: Tematik bir inceleme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 57-92. https://dergipark.org.tr/en/pub/befdergi/issue/38072/411387
• Akuysal, N. (2007). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin 7.sınıf ünitelerindeki geometrik kavramlardaki yanılgıları (Tez No.199611) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Ausubel, D. P. (1968). Educational psychology: A cognitive view. Holt Rinehartand Winston.
• Ay, Y. (2014). Yedinci sınıf öğrencilerinin çokgenlerle ilgili kavram yanılgıları ve nedenlerinin belirlenmesi (Tez No. 378601) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Ayaz, Ü. B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin dörtgenlere ait kavram imajları (Tez No. 456555) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Başışık, H. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin çokgenler ve dörtgenler konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi (Tez No. 293041) [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Baykul, Y. (2021). İlkokulda Matematik Öğretimi. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2023). Bilimsel araştırma yöntemleri (34. baskı). Pegem Akademi.
• Çekiç, E. (2018). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin temel geometrik kavramlar ve çizimler alt öğrenme alanına yönelik kavram yanılgıları (Tez No. 542110) [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Çelik, D., ve Güneş, G. (2007). 7, 8 ve 9. sınıf öğrencilerinin olasılık ile ilgili anlama ve kavram yanılgılarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 35(173), 361–375. https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/66567
• Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. 6. Baskı, Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S. (2016). PISA ve TIMSS mantığını ve sorularını anlama. Pegem Akademi.
• Dağ, Ş., ve Horzum, T. (2022). Matematik eğitiminde kavram yanılgıları ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi: Bir sistematik derleme. e- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 434-465. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.973118
• Dağlı, H. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin çevre, alan ve hacim konularına ilişkin kavram yanılgıları (Tez No. 258069) [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Dinçer, M. (2003). Eğitimin Toplumsal Değişme Sürecindeki Gücü. Ege Eğitim Dergisi, 3(1), 102-112. https://dergipark.org.tr/en/pub/egeefd/issue/4922/67338
• Duatepe, A. (2000, 6-8 Eylül). Van Hiele geometrik düşünme seviyeleri üzerine niteliksel bir araştırma, [Sözlü bildiri]. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildiriler. Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Duatepe Paksu, A. (2016). Van Hiele geometrik düşünme düzeyleri. E. Bingölbali, S. Arslan, ve İ. Ö. Zembat (Eds.), Matematik Eğitiminde Teoriler içinde (s. 266-275). Pegem Akademi.
• Gezer, M. (2021). Örneklem seçimi ve örnekleme yöntemleri, [Sample selection and sampling methods]. In B. Çetin, M. İ. ve M. G. Şahin (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri; Temel kavramlar, İlkeler ve süreçler [Research methods in education; Basic concepts, principles and processes] (pp. 134–159). Pegem Akademi.
• Hoepfl, M. C. (1997). Choosing qualitative research: A primer for technology education researchers. Journal of Technology Education, 9(1), 47-63. https://vtechworks.lib.vt.edu/server/api/core/bitstreams/fc04f24a-1a5f-4298-b66f-bd5e854675a6/content
• Kara, G. (2021). Türkiye’de yayınlanan ortaokul matematik eğitimindeki kavram yanılgıları çalışmalarının incelenmesi (Tez No. 665482) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Kaya, N. (2018). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin üçgenler konusundaki kavram yanılgılarının incelenmesi (Tez No. 526840) [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2009). İlköğretim Okulu Matematik Öğretim Program ve Kılavuzu (1-5.sınıflar). Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018a). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018b). Matematik dersi öğretim programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıflar). Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Mutlu, Y., ve Söylemez, İ. (2018). Matematiksel kavram yanılgıları konusunda yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. Başkent University Journal of Education, 5(2), 187-197. https://buje.baskent.edu.tr/index.php/buje/article/view/166
• NCTM (2000). Principles and Standards for School Mathematics. Reston, Va. NCTM.
• Ojose, B. (2015). Common Misconceptions in Mathematics. University Press of America.
• Okur, T. (2006). Geometri dersindeki başarısızlıkların nedenleri ve çözüm yolları (Tez No. 186623) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Olkun, S., ve Aydoğdu, T. (2003). Üçüncü Uluslararası Matematik ve Fen Araştırması (TIMSS).
• Özdemir Fincan, K. (2021). İlköğretim matematik öğretiminde kavram yanılgıları ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi (Tez No. 701979) [Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Özkan, K. (2019). Farklı öğretim kademesindeki öğrencilerin dörtgenlere ilişkin bilgi düzeyleri ve kavram yanılgılarının incelenmesi (Tez No. 558810) [Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Parlak, Ö. İ. (2019). 9.sınıf öğrencilerinin üçgenlerde temel kavramlara ilişkin kavram yanılgılarının incelenmesi (Tez No. 606526) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Türkdoğan, A., Güler, M., Bülbül, B. Ö. ve Danışman, Ş. (2015). Türkiye’de matematik eğitiminde kavram yanılgılarıyla ilgili çalışmalar: Tematik bir inceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 215-236. https://doi.org/10.17860/efd.26545
• Ubuz, B. (1999). 10 ve 11.sınıf öğrencilerinin temel geometri konularındaki hataları ve kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(17), 95-104. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/88093
• Yağbasan, R., ve Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 110–128. https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11130/133118
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. Z. (2019). Altıncı sınıf öğrencilerinin çokgenler ve dörtgenler konusundaki kavram yanılgılarının GeoGebra ile bilişsel çelişki oluşturarak giderilme sürecinin incelenmesi (Tez No.589602) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Merkezi.
• Yükseköğretim Program Atlası. (2018). YÖK lisans atlası. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php adresinden 15.03.2025 tarihinde erişilmiştir
• YÖK (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. www.yok.gov.tr adresinden 15.03.2025 tarihinde erişilmiştir. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/AA_Sunus_%20Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf