BİR SAĞLIK MESLEK YÜKSEKOKULUNDAKİ ÖĞRENCİLERDE DUYGUSAL İŞTAH İLE OBEZİTE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2020, Volume: 9 Issue: 1, 37 - 44, 30.04.2020

Zehra Betül Erkaya , Ayşe Ferdane Oğuzöncül , Osman Kurt

Abstract

GİRİŞ VE AMAÇ: Bu çalışma; 19-50 yaşlarındaki erişkin kişilerin pozitif ve negatif duygu durumlarındaki duygusal iştahlarının obezite ile bağlantısının açıklanması amacıyla yapılmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM: Kesitsel/tanımlayıcı tipte olan bu çalışmada örneklem seçilmeden evrenin tümüne (N=1030) ulaşılması hedeflenmiş olup 815’ine ulaşılmıştır (Cevaplılık oranı %79,1 olarak bulunmuştur). Katılımcılara anket uygulanmıştır.
BULGULAR: Öğrencilerin %35,1’i düzenli fiziksel aktivite yapmakta olup, %8,5’i ise son üç ay içerisinde vitamin-mineral desteği almıştır. Öğrencilerin %97,9’u ev dışında yemek yemektedir. Öğrencilerin toplam duygusal iştah ölçeği ortancası 94,0 (78,0-110,0) olarak hesaplanmıştır. Erkek öğrencilerin toplam negatif puanı kadın öğrencilerin puanından, kronik hastalığı olanların toplam negatif puanı olmayanların puanından, ana öğün atlamayan öğrencilerin ana öğün atlayan öğrencilerin puanından anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür (p<0,05). Erkeklerin normal yeme davranışı oranı kadınlarınkinden, ana öğün atlamayanların atlayanlardan anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,05). Vücut kitle indeksi ile yeme davranışı arasında anlamlı derecede ilişki saptanmıştır (p<0,05).
SONUÇ: Sonuç olarak öğrencilerin yarısından azı düzenli fiziksel aktivite yapmaktadır ve neredeyse tamamı ev dışında yemek yemektedir. Fiziksel aktivitenin emosyonel yeme üzerinde etkisi bulunmuştur.

Keywords

Sağlık meslek yüksekokulu, duygusal iştah, obezite, beslenme

References

• 1. Baysal A. Beslenme. Hatiboğlu Yayınları. 13. Baskı, Ankara, 2011, s 9-507.
• 2. Demirezen E, Coşansu G. Adölesan Çağı Öğrencilerde Beslenme Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. STED 2005;14:174-178.
• 3. Brownell KD, Fairburn CG. Eating Disorders and Obesity: A Comprehensive Handbook The Guilford Press. 1. Edition, 1995.
• 4. Greeno CG, Wing RR. Stress-induced Eating. Psychological Bulletin 1994;115(3):444-464.
• 5. Heatherton TF, Herman CP, Polivy J. Effects of Physical Threat and Ego Threat on Eating Behavior. J PersSoc Psychol 1991;60:138-43.
• 6. Bekker MH, Meerendonk C, Mollerus J. Effects of Negative Mood İnduction and İmpulsivity on Self-Perceived Emotional Eating. Int J Eat Disord 2004;36:461-469.
• 7. Ouwens MA, Van Strien T, Van Der Staak CP. Tendency Toward Overeating Aad Restraint as Predictors of Food Consumption. Appetite 2003;40, 291-298.
• 8. Telch CF, Agras WS. The Effects of Short-Term Food Deprivation on Caloric İntake in Eating-Disordered Subjects. Appetite 1996;26:221-33.
• 9. Baş M. Diyetsel Yaklaşım ve Ağırlık Yönetimi İlişkisi. Yetişkinlerde Ağırlık Yönetimi. (Baysal A, BAŞ M, ed). Türkiye Diyetisyenler Derneği Yayınları. 1. Baskı, İstanbul, 2008, s 202-232.
• 10. Macht M. How Emotions Affect Eating: A Five-Way Model. Appetite 2008;50: 1-11.
• 11. Laıtınen J, EK E, Savio U. Stres-Related Eating and Drinking Behaviour and Body Mass İndex Aad Predictors Of This Behaviour. Pretentive Medicine 2002;34:29-39.
• 12. Arnow B, Kenardy J, Agras WS. Binge Eating Among the Obese: A Descriptive Study. Journal of Behavioral Medicine 1992;15:155-170.
• 13. Troop NA, Treasure AL, Serpell L. A Further Exploration of Disgust in Eating Disorders. European Eating Disorders Review 2002;10:218-226.
• 14. Barrett LF. Solving the Emotion Paradox: Categorization and The Experience of Emotion. PersSocPsychol 2006;10:20-46.
• 15. Stunkard AJ, Messick S. The Three-Factor Eating Questionnaire to Measure Dietary Restraint, Disinhibition and Hunger. J. Psychosom. Res 1985;29:71–83.
• 16. Kıraç D, Kaspar EÇ, Avcılar T, Kasımay Çakır Ö, Ulucan K, Kurtel H, Deyneli O, İlter Güney A. Obeziteyle İlişkili Beslenme Alışkanlıklarının Araştırılmasında Yeni Bir Yöntem “Üç Faktörlü Beslenme Anketi”. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2015;5(3):162-169.
• 17. Karlsson J, Persson LO, Sjostrom L, Sullivan M. Psychometric Properties and Factor Structure of The Three-Factor Eating Questionnaire (TFEQ) in Obese Men and Women. Results From The Swedish Obese Subjects (SOS) Study. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord 2000;24:1715–1725.
• 18. Nolan LJ, Halperin LB, Geliebter A. Emotional Appetite Questionnaire. Construct Validity and Relationship With BMI. Appetite 2010;54:314–9.
• 19. Şanlıer N, Ayhan B, Ayyıldız F. Beslenme ve Diyetetik Alanında Sıklıkla Kullanılan Ölçekler. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi 2015;5:50-52.
• 20. Demirel B, Yavuz KF, Karadere ME, Safak Y, Turkcapar MH. The Emotional Appetite Questionnaire (EMAQ)’S Reliability and Validity And Relationship with Body Mass Index and Emotional Schemas. JCBPR 2014;3(3):171-181.
• 21. Tural Büyük E, Duman G. Evaluation Of Eating Habits and Behaviors of High School Students Attending Different Schools. The Journal of Pediatric Research 2014;1(4):212-7.
• 22. Devran BS. Doğu Anadolu Bölgesinde Yaşayan Adolesan ve Yetişkinlerin Beslenme Alışkanlıkları ile Yeme Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2014.
• 23. Bekiroğlu K. Ağırlık Kontrolü Yapan Bireylerde Yeme Tutum Davranışı ve Duygusal İştahın Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2018.
• 24. Aydın T. Sleeve Gastrektomi Geçiren Hastalarda Erken Postoperatif Dönemde Kan Lipit Parametreleri ve Duygusal İştah Durumunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Samsun. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2018.
• 25. Pehlivan B. Üniversite Öğrencilerinin Yeme Tutum İnançları, Bağlanma Stilleri, Yalnızlık Düzeylerinin Yeme Tutumu Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
• 26. Barut Y, Yılmaz M. Beden Eğitimi ve Spor Bölümüne ve Eğitim Fakültesine Devam Eden Öğrencilerin Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası 1 Spor Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı; Ankara 2000, s 26-7.
• 27. Driskell JA, Kim YN, Goebel KJ. Few Differences Found in The Typical Eating and Physical Activity Habits of Lower-Level and Upper-Level University Students. Journal of The American Dietetic Association 2005; 105(5):798-801.
• 28. Association. ACH. American College Health Association-National College Health Assessment (ACHA-NCHA) Spring 2004 Reference Group Data Report (Abridged). J Am Coll Health 2006;54(4):201-11.
• 29. Bakanlığı. TCS. Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, 2004.
• 30. Orak S, Akgün S, Orhan H. Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının Araştırılması. SDÜ Tıp Derg 2006;13(2):5-11.
• 31. Güzey M. Kadınlarda Ağırlık Yönetiminin Yeme Tutum Davranışı Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2014.
• 32. Güleç M, Yabancı N, Göçgeldi E. Ankara’da Iki Kız Öğrenci Yurdunda Kalan Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıkları. Gülhane Tıp Dergisi 2008;50:102-9.
• 33. Morse KL, Driskell JA. Observed Sex Differences In Fast-Food Consumption and Nutrition Self-Assessments and Beliefs of College Students. Nutrition Research 2009;29(3):173-9.
• 34. Barthomeuf L, Droit-Volet S, Rousset S. Obesity and Emotions: Differentiation in Emotions Felt Towards Food Between Obese, Overweight and Normal-Weight Adolescents. Food Quality and Preference 2009;20(1):62-8.
• 35. Geliebter A, Aversa A. Emotional Eating in Overweight, Normal Weight, and Underweight Individuals. Eating Behaviors 2003;3(4):341-7.