KAMU HİZMET ARZINDA DEĞİŞİM TEMELİNDE KAMU ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİKLERİ VE YOLSUZLUK

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 4, 185 - 225, 30.12.2015

Burcu Gediz Oral

Öz

Son otuz yılda, neo-klasik
ekonomi kavramlarından türetilen piyasa temelli kamu yönetimi anlayışıyla
birlikte kamu özel sektör işbirliklerinin (KÖSİ) hükümetler tarafından
benimsenme eğilimi ortaya çıkmıştır. Böylece yönetimlerin kamu hizmetlerini
doğrudan sağlamak zorunda olmadıkları fikri küresel olarak kabul edilmiştir.
Nitekim hükümetler, kamu hizmetlerini sağlamak için özel  sektör veya kâr amacı gütmeyen üçüncü sektör
işletmelerle işbirliğine girebilmektedirler. Günümüzde KÖSİ’lerin
geliştirilmesi oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. Diğer yandan KÖSİ’ler
büyürken yolsuzluk artmaktadır. Bu nedenle KÖSİ’ler yolsuzluğun merkezinde yer
almaktadırlar. Çalışmada KÖSİ’lerin yolsuzluğa konu olabilecek alanları tespit
edilmekte ve KÖSİ yolsuzluklarıyla mücadele edecek yaklaşımlar geliştirilmeye
çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu hizmeti, Kamu Özel Sektör İşbirlikleri, Yolsuzluk, Kamu Ekonomisi, Kamu Müdahalesi

Kaynakça

• Acartürk, Ertuğrul ve Keskin, Sabiha (2012). “Türkiye’de Sağlık Sektöründe Kamu Özel Ortaklığı Modeli”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3): 25-51. Ackerman, Susan Rose (1997). “The Political Economy of Corruption”, Ed. K. A. Elliot, Corruption and the Global Economy, Institute for International Economics, June, Washington DC. Akalın, Güneri (2000). Kamu Ekonomisi, Akçay Yayınları, Ankara. Akerele, Damilolo and Gidado, Kassim (2003). “The Risks and Constraints in the Implementation of PFI/PPP in Nigeria”, Proceedings of 19th Annual ARCOM Conference, Vol 1: 379-391, http://www.arcom.ac.uk/-docs/proceedings/ar2003-379- 391_Akerele_and_Gidado.pdf, (25.04.2014’te erişildi). Altes, Willem K. Korthals (2014). “Private Market PPP Versus İnnovative Public Market Procurement Practices”, OTB WP 02, http://www.bk.tudelft.nl/fileadmin/Faculteit/BK/Over_de_facultei t/Afdelingen/OTB/publicaties/Working_papers/OTB_Working_pa pers_2014-02_Private_market_PPP 2_.pdf, (24.07.2014’de erişildi). Amponsah, Richard and Gatete, Bernardine (2014). “Private Sector Involvement in Infrastructure Development Projects Through Public-Private Partnerships: A Case Study of Road Infrastructure in Ghana”, PM World Journal, III (IV): 1-21. Bardhan, Pranab (1997). “Corruption and Development: A Review of Issues”, Journal of Economic Literature, 35: 1320-1346. Berkman, A. Ümit (2009). Gelişmekte Olan Ülkelerde Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Rüşvet, TODAİE Yayınları No: 345, ISBN 978-975- 8918-28-7, 2. Basım, Ocak, Ankara. Boehm, Frederic (2007). “Anti-Corruption Strategies as Safeguard for Public Service Sector Reforms”, Working Paper prepared for Anti Corruption Training & Consulting (ACTC) and Research Center in Political Economy (CIEP), Universidad Externado de Colombia, http://www.wiwi.uni- passau.de/fileadmin/dokumente/lehrstuehle/lambsdorff/Economic s_of_Corruption_2007/Boehm_-_Anti- Corruption_as_Safeguard_for_Public_Sector_Reforms.pdf, (26.04.2014’te erşildi). Bosshard, Peter and Hildyard, Nicholas (2008). “Grand Projects – Grand Corruption?”, Global Coruption Report 2008 Corruption in the Water Sector, Transparency International, http://civicus.org/new/media/GlobalCorruptionReport2008.pdf, 104-105, (15.04.2014’te erişildi). Boz, Selman Sacit (2013). “Kamu Özel İşbirliği Modeli”, İnönü Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2): 277-332. Choi, Jae-ho, Chung, Jinwook and Lee, Doo-Jin (2010). “Risk Perception Analysis: Participation in China’s Water PPP Market”, International Journal of Project Management, 28: 580-592. Çelik, F. Eda (2008). “Hizmet Sunumuna Katılım ve Kamu Özel Ortaklıkları”, Dosya-08: Yerel Yönetimlere Katılım, Bülten 64, Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayını, Aralık: 28-38, http://www.yayed.org/uploads/yuklemeler/inceleme-21.pdf, (26.05.2014’te erişildi). Çetin, Tamer (2012). “Yeni Kurumsal İktisat”, Sosyoloji Konferansları, 45(1): 43-73. De Brux, Julie and Marty, Frederic (2014). “IPPP – Risks and Opportunities an Economic Perspective”, Working Paper, No: 11, http://halshs.archives-ouvertes.fr/docs/00/99/09/51/PDF/WP2014- 11.pdf, (28.06.2014’te erişildi). De Brux, Julie, Beuve, Jean and Saussier, Stephane (2011), “Renegotiations and Contract Renewals in PPPs.An Empirical Analysis”, http://extranet.isnie.org/uploads/isnie2011/de- brux_beuve_saussier.pdf, (28.04.2014’te erişildi). Delgado, Carolina Blasco (2009). Cuestiones Esenciales del Analisis Juridico Financiero de las Formulas de Colaboracion Publico- Privada en la Financiacion de Obras y Servicios Publicos en Espana, Pecvnia, Revista de la Facultad de Ciencias Economicas y Empresariales Universidad de Leon, 8: 17-70. Demuijnck, Geert and Ngnodjom, Hubert (2011). “Public-Private Partnerships and Corruption in Developing Countries: A Case Study”, Business & Professional Ethics Journal, 30(3-4): 253- 268. Desrieux, Claudine (2014). “Control Allocation and Corruption in Public- Private Partnerships”, http://www.jma2014.fr/fichiers2013/177/Desrieux-JMA.pdf, (29.04.2014’te erişildi). Dinler, Zeynel (2004). Mikro Ekonomi, Yayın No: 15, Ekin Kitabevi, Bursa. Donahue, John D. and Zeckhauser Richard J. (2011). Collaborative Governance: Private Roles for Public Goals in Turbulent Times. Princeton: Princeton University Press. Donahue, John D. and Zeckhauser, Richard J. (2006). “Public-Private Collaboration,” The Oxford Handbook of Public Policy, ed. Moran, M., M. Rein, & R.E. Goodin. Oxford: Oxford University Pres: 496-525, http://www.hks.harvard.edu/fs/rzeckhau/oxford_paper.pdf, (24.04.2014’te erişildi). EIB (2014). http://www.eib.org/epec/resources/epec_market_update_2011_en _web.pdf, (25.06.2014’te erişildi). EIB (2014). http://www.eib.org/epec/resources/epec_market_update_2012_en. pdf, (25.06.2014’te erişildi). EIB (2014). http://www.eib.org/epec/resources/publications/epec_market_upd ate_2013_en.pdf, (25.06.2014’te erişildi). Emek, Uğur (2009a). “Karşılaştırmalı Perspektiften Kamu Özel İşbirlikleri: Avrupa Topluluğu ve Türkiye”, Rekabet Dergisi, 10(1): 7-53. Emek, Uğur (2009b). Türkiye’de Altyapı Hizmetlerinin Özel Sektöre Gördürülmesi: Neden, ne zaman, nasıl?, İktisat İşletme ve Finans, 24 (284): 9-45. Engel, Eduardo, Ronald Fischer, and Alexander Galetovic (2006). “Renegotiation without Holdup: Anticipating Spending and Infrastructure Concessions”, No. w12399, National Bureau of Economic Research. Estache, Antonio (2006). “PPI Partnerships vs. PPI Divorces in LDCs”, Review of Industrial Organization, 29(1): 3-26. Estache, Antonio and Saussier, Stephane (2014). “Public Private Partnerships and Efficiency: A Short Assessment”, http://www.webssa.net/files/a_and_stephane_july4thv2.pdf, (25.07.2014’te erişildi). Estache, Antonio, Guasch, Jose Luis, Iimi, Atsuhi and Trujillo, Lourdes (2008). “Multidimentionality and Renegotiation: Evidence from Transport‐Sector PPP Transaction in Latin America”, Ecares WP 2008-021: 1-33. Fisman, Raymond and Gatti, Roberta (2000). “Decentralization and Corruption: Evidence Across Countries”, The World Bank Policy Research Working Paper, No: 2290. Gediz Oral, Burcu (2009). Yolsuzluk-Türk Vergi Sistemi İlişkisi ve Mücadele Stratejileri, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gediz Oral, Burcu (2011a). “Yolsuzlukla Uluslararası Alanda Mücadele ve Türkiye’de Yolsuzlukla Mücadelenin Kurumsal Yapısı”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, XXX(I): 163-192. Gediz Oral, Burcu (2011b). “Mali Yolsuzlukla Mücadele Stratejileri: Türk Vergi Sistemi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(3): 403-431. Guasch, J. Luis, Jean-Jacques Laffont, and Stéphane Straub (2006). "Renegotiation of concession contracts: a theoretical approach." Review of Industrial Organization, 29, 1-2 (2006): 55-73. Guasch, Jose Luis (2004). Granting and Renegotiating Infrastructure Concessions: Doing it Right, World Bank Development Studies, The World Bank, Washington DC, https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/15 024/288160PAPER0Granting010renegotiating.pdf?sequence=1, (24.04.2014’te erişildi). Gurgur, Tuğrul ve Shah, Anwar (2005). “Localization and Corruption: Panacea or Pandora’s Box”, The World Bank Policy Research Working Paper, No: 3486: 1-35. Güngör, Harun (2012). Sağlık Sektöründe Kamu-Özel İşbirliği Uygulamaları ve Türkiye İçin Değerlendirme, Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, 2831. Gürkan, Mehmet Fatih (2014). Kamu Özel Ortaklığı, Adalet Yayınevi, Ankara. Güzelsarı, Selime (2009). “Kamu Özel Sektör Ortaklığı Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”, Kamu Yönetimi: Yapı İşleyiş Reform, Ed. Barış Övgün, Ankara Üniversitesi Yayınları: 242, KAYAUM 5, 43- 77. Haas, Lawrence J. M. (2008). “Water for Energy: Corruption in the Hydropower Sector”, Global Coruption Report 2008 Corruption in the Water Sector, Transparency International, http://civicus.org/new/media/GlobalCorruptionReport2008.pdf : 85-96, (15.04.2014’te erişildi). Iossa, Elisabetta and Martimort, David (2008). “The Simple Micro- Economics of Public-Private Partnerships,” CMPO Working Paper No. 8/199, http://www.bristol.ac.uk/cmpo/publications/papers/2008/wp199.p df, (22.04.2014’te erişildi). Iossa, Elisabetta and Martimort, David (2014). “Corruption in PPPs, Incentives and Contract Incompleteness”, IEFE WP 67, http://ssrn.com/abstract=2433467 , (24.07.2014’te erişildi). Johnston, Judy and Gudergan, Siggi (2007). “Global Concepts for Ethical Leadership in Public Private Partnerships: Learning from an Australian ‘Great Controversy’?”, http://www.ipa.udel.edu/3tad/papers/workshop6/Johnston.pdf (29.04.2014’te erişildi). Kalkınma Bakanlığı (2012). Dünyada ve Türkiye’de Kamu-Özel İşbirliği Uygulamalarına İlişkin Gelişmeler, Ankara: Yatırım Programlama İzleme Ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü. Karahanoğulları, Onur (2011). “Kamu Hizmetleri Piyasa İlişkisinde Dördüncü Tip: Eksik İmtiyaz (Kamu-Özel Ortaklığı)”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3): 177-215. Karahanoğulları, Yiğit (2012). “Kamu Özel Ortaklığı Modelinin Mali Değerlendirmesi”, Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi, 67(2): 95- 125. Karasu, Koray (2009). “Yeni 'Kamusal' Örgütler: Kamu Yararı Şirketleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(3): 117-147. Karasu, Koray (2011). “Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesinde Kamu Özel Ortaklığı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3): 217- 262. Khan, Mushtaq, Riley, Thryra and Wescott, Clay (2014). “Public-Private Partnerships in Bangladesh's Power Sector: Risks and Opportunities (draft)”, World Bank WP 86078: 1-25. Klitgaard, Robert (1988). Controlling Corruption, Berkeley and Los Angeles: University of California Press. Klitgaard, Robert (1998). “International Cooperation Against Corruption”, Finance&Development, http://www.worldbank.org/fandd/english/0398/articles/080398.ht ml, (23.07.2008’te erişildi). Klitgaard, Robert (2012). “Public-Private Collaboration and Corruption”, A chapter in Mark Pieth, ed. (2012) Collective Action on Anti- Corruption. Basel: Basel Institute on Governance: 1-23. Marques, Rui Cunha and Berg, Stanford (2009). “Revisiting The Strengths and Limitations Of Regulatory Contracts in Infrastructure Industries”, http://warrington.ufl.edu/centers/purc/purcdocs/papers/0914_marq ues_revisiting_the_strengths.pdf, (23.04.2014’te erişildi). Martimort, David and Jerome Pouyet (2008). “Build It Not: Normative and Positive Theories of Public-Private Partnerships,” International Journal of Industrial Organization 26: 393-411, http://idei.fr/doc/conf/veol/jpouyet.pdf, (25.05.2014’de erişildi).
• Martins, Ana C., Marques, Rui C. and Cruz, Carlos O. (2011). “Public- Private Partnerships for Wind Power Generation: Potuguese Case”, Energy Policy, 39: 94-104. Mehrodra, Santosh and Delamonica, Enrique (2005). “The Private Sector and Privatization in Social Services: Is the Washington Consensus 'Dead'?”, Global Social Policy 5 (2): 141-174. Meniku, Jonida, Maniqari, Andrea and Mini, Adriana (2014). “Urban Development through PPPs “Challenges and Models– Comparison between Albania and European countries", Proceedings of the 2nd ICAUD International Conference in Architecture and Urban Design Epoka University, Tirana, Albania, 08-10 May 2014 Paper No. 258. Mungiu Pippidi, Alina et al. (2011). Contextual Choices in Fighting Corruption: Lessons Learned, http://www.againstcorruption.eu/wp- content/uploads/2012/09/WP-30-Contextual-Choices- new_merged2.pdf, (24.07.2014’te erişildi). OECD (2008). Public-Private Partnerships: In Pursuit of Risk Sharing and Value for Money, France: OECD Publishing, ISBN: 978-92- 64-04279-7. Otairu, AbdulGaniyu, Umar, Abdullahi A., Zawawi, Nor Amila A. and Pakir, Abd Hamid K. (2013). “Public Sector Perception of Barriers to the use of Public-Private Partnerships (PPP) in Nigeria-Findings from a Questionnaire Survey”, Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology 5(9): 2809-2820. Öztürk, Namık Kemal (2001). “Yolsuzlukla Mücadelede İtalya’dan Ders Alınabilir mi?”, Amme İdaresi Dergisi, 34(1), Mart: 1-13. PwC and Ecorys (2013). Identifying and Reducing Corruption in Public Procurement in the EU, prepared for the European Commission. Raje, Meenal Pravin (2014). “Renegotiating Contractual Terms under PPPs- Moral Hazard or Practical Solution”, http://www.crisil.com/crisil-young-thought-leader- 2013/dissertations/Meenal%20Raje%20Winner%20.pdf, (25.04.2014’te erişildi). Sarısu, Ayhan (2008). “Altyapı Yatırımlarında Kamu ve Özel Sektör İşbirlikleri-I”, Yaklaşım Dergisi, 181: 199-205. Shah, Anwar and Schacter, Mark (2004). "Combating Corruption: Look Before You Leap", Finance& Development, December, 40-43. Accessed October 15, 2012, http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2004/12/pdf/shah.pdf, (13.08.2014’te erişildi). Shandling, Kathy and Lock, Reinier (2008). “Industry View: Public– Private Hydropower –Minimising the Corruption Risks”, Global Coruption Report 2008 Corruption in the Water Sector, Transparency International, http://civicus.org/new/media/GlobalCorruptionReport2008.pdf : 102-103, (15.08.2014’te erişildi). Sözer, Ali Nazım (2013). “Sağlıkta Yeniden Yapılanmanın (Özelleştirmenin) Devamı Olarak Şehir Hastaneleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(özel): 215- 253. Stiglitz, J. E. (1994). Kamu Kesimi Ekonomisi, Çev. Batırel, Ö. F., Marmara Üniversitesi Yayın No: 549, İİBF Yayın No: 396, İkinci Baskı, İstanbul. Suebvises, Ploy (2014). “Public-Private Partnerships and Governance Challenges in Thai Municipalities: Perspectives of chief administrators”, Journal of African&Asian Local Government Studies, 3(2): 72-79. Şahin, Mehmet ve Uysal, Özge (2008). Kamu Ekonomisi Perspektifinden Kamu – Özel Sektör Ortaklıkları, Bursa, Ekin Yayınevi. Şahin, Mehmet ve Uysal, Özge (2012). “Kamu Maliyesine Etkileri Açısından Kamu Özel Sektör Ortaklıkları Üzerine Bir Değerlendirme”, Maliye Dergisi, 162: 155-174. Tanzi, Vito (1998). “Corruption Around the World: Causes, Consequences, Scope and Cures”. IMF Working Paper, No: 98/63. Tarhan, Bülent, Gençkaya, Ömer F., Ergül, Engin, Özsemerci, Kemal ve Özbaran, Hakan (2006). Bir Olgu Olarak Yolsuzluk: Nedenler, Etkiler ve Çözüm Önerileri, TBMM Raporu, TEPAV Yolsuzlukla Mücadele Kitapları- 1, ISBN 9944-927-17-1, Matsa Basımevi, 2. Basım, Aralık, Matsa Basımevi, Ankara. Trebilcock, Michael and Michael Rosenstock (2013). Infrastructure PPPs in the Developing World: Lessons from Recent Experience, mimeo. Uz, Abdullah (2007). Kamu-Özel Ortaklığı/Public-Private Partnership (PPP) (Kavram ve Hukuksal Çerçeve), Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XI(1-2): 1165-1182. Whitfield, Dexter (2001). “Private Finance Initiative and Public Private Partnerships: What Future for Public Sevices?”, www.european- services-strategy.org.uk, (24.04.2014’te erişildi). Yaylalı, Muammer (2004). Mikroiktisat, Yayın No: 3, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.