İŞ YAŞAMINDA SANAL KAYTARMANIN KİŞİLİK VE BAZI DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 249 - 270, 30.06.2017

Aydın Çivilidağ

Öz

Bu araştırmada iş yaşamında sanal kaytarma olgusunun kişilik değişkeni ile ve bazı demografik değişkenlerle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla iş yaşamında sanal kaytarmayı ölçmek için Lim (2002), Henle ve Blanchard (2008) tarafından geliştirilen ve Örücü ve Yıldız (2014) tarafından standardizasyon çalışmaları yapılan Sanal Kaytarma Ölçeği (SKÖ) ile Kişiliği ölçmek için Eysenck ve Eysenck (1978) tarafından geliştirilen ve Cantez (1984) tarafından Türkçeye uyarlanan Kişilik Ölçeği (KÖ) kullanılmıştır. Araştırma beyaz yakalı belediye çalışanlarından gönüllü, 182 Kadın %61.50 ve 114 Erkek %38.50 olmak üzere toplam 296 katılımcıya uygulanmıştır. Araştırma verilerine SPSS 22 paket programında çoklu regresyon analizi, Pearson korelasyon analizi ve t testi uygulanmıştır. Sonuçlara göre; kişiliğin içe dönüklük-dışa dönüklük, nevrotiklik alt boyutları, cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyi değişkenleri birlikte sanal kaytarmanın önemli ve önemsiz sanal kaytarma davranışlarını anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Cinsiyet, işyerinde sanal kaytarmanın önemsiz sanal kaytarma davranışı alt boyutu açısından anlamlı fark yaratmamaktadır. Çalışma bulguları kapsamında, önceki araştırma sonuçları tartışılmış ve gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çalışma Psikolojisi, Sanal Kaytarma, Kişilik, İş Yaşamı

Kaynakça

• Andreassen, Cecilie Schou, Torbjørn Torsheim ve Ståle Pallesen (2014). "Predictors of Use of Social Network Sites at Work‐A Specific Type of Cyberloafing." Journal of Computer‐Mediated Communication 19.4: 906-921.
• Askew, Kewin, Buckner, John.E., Taing, Meng.U., Ilie, Alex ve Bauer, Jeremy. A. (2014). "Explaining Cyberloafing: The Role of The Theory of Planned Behavior." Computers in Human Behavior 36: 510-519.
• Balcı, Ali (2006). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Baloğlu, Burhan (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. İstanbul: DER Yayınları.
• Beranek, Leo, L. (2007). Who Really Invented The Internet?. Sound and Vibration, 41(1), 6-15.
• Blanchard, Anita L. ve Christine A. Henle (2008). "Correlates of Different Forms of Cyberloafing: The Role of Norms And External Locus of Control." Computers in Human Behavior 24.3: 1067-1084.
• Boeree, C.George. (2006). Personality Theories, Original E-Text-Site: (http://www.ship.edu/%7Ecgboeree/perscontents.html), 1-13, Erişim: 06.02.2016
• Burger, Jerry, M. (2006). Kişilik. Çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Büyüköztürk, Şener (2005). Veri Analizi El Kitabı İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem Yaycılık.
• Cantez, Esin (1984). Türkiye’de Kullanılan Bazı Testlerin Uygulamalarından Elde Edilen Sonuçlar: Eysenck Şahsiyet Testi ile Değerlerin Tetkiki Testi, Tecrübi Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 14, 53-62.
• Chen, Jengchung V., William H. Ross ve Hsiao-Han Yang (2011). "Personality and Motivational Factors Predicting İnternet Abuse At Work." Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace 5.1.
• Cüceloğlu, Doğan (2005). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çavusoğlu, Selin, Aynur Palamutcuoğlu ve B. Türker Palamutcuoğlu (2014)."The Impact of Demographics of Employees on Cyberloafing: an Empirical Study on University Employees." Research Journal of Business and Management 1.3: 149-168.
• Çokluk, Ömür, Şekercioğlu, Güçlü ve Büyüköztürk, Şener (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik Spss ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Doorn, O.N. (2011). Cyberloafing: A Multi-Dimensional Construct Placed in a Theoretical Framework, Unpublished Master Thesis, Eindhoven University of Technology, Netherlands.
• Erkorkmaz, Ünal, Etikan, İlker, Demir, Osman, Özdamar, Kazım ve Sanisoğlu, S.Yavuz (2013). Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri." Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 33.1: 210-223. doi:10.5336/medsci.2011-26747
• Eysenck, Hans Jurgen (2012). A Model For Personality. Springer Science & Business Media.
• Facebook (2016). Statistics, (http://newsroom.fb.com/company-info/) , Erişim: 03.04. 2016
• Güney, Salih (2014). Davranış Bilimleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Hartijasti, Yanki ve Nur Fathonah (2014). "Cyberloafing Across Generation X and Y in Indonesia." Journal of Information Technology Applications & Management 21.1: 1-16.
• Jia, Heather, Ronnie Jia ve Steven Karau (2013). "Cyberloafing and Personality: The Impact of The Big Five Traits and Workplace Situational Factors." Journal of Leadership & Organizational Studies: 1548051813488208.
• Kaplan, Metin ve Ali Şükrü Çetinkaya (2014). "Sanal Kaytarma ve Demografik Özellikler Açısından Farklılıklar: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma." Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 25.1: 26-34.
• Köknel, Özcan (1995). Kaygıdan Mutluluğa Kişilik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Krishnan, Satish, Lim, Vivien, K.G. ve Thompson SH Teo (2010). "How Does Personality Matter? Investigating the Impact of Big-Five Personality Traits on cyberloafing." ICIS. (http://aisel.aisnet.org/icis2010_submissions/6), Erişim: 28.03 2016
• Kumar, Ranjit. (2011). Araştırma Yöntemleri Yeni Başlayanlar İçin Adım Adım Araştırma Rehberi, Çev. Ömay Çokluk. Ankara: Edge Akademi.
• Liberman, Benjamin, Seidman, Gwendolyn, McKenna, Katelyn,Y.A., Buffardi, Laura, E. (2011). Employee Job Attitudes and Organizational Characteristics as Predictors of Cyberloafing." Computers in Human Behavior 27.6: 2192-2199.
• Lim, Vivien, K. G. (2002). The IT Way of Loafing on The Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organizational Justice. Journal of Organizational Behavior, 23(5), 675-694.
• Lim, Vivien, K.G ve Thompson S.H. Teo (2005). "Prevalence, Perceived Seriousness, Justification and Regulation of Cyberloafing in Singapore: An Exploratory Study." Information & Management 42.8: 1081-1093.
• Lim, Vivien K.G. ve Thompson S.H. Teo (2006). "Cyberloafing and Organizational Justice." The Internet and Workplace Transformation, 241-258.
• Lim, Vivien K.G. ve Don J.Q. Chen (2012). "Cyberloafing at the workplace: gain or drain on work?." Behaviour & Information Technology 31.4: 343-353.
• Nabeshima, George ve Seay, Martin.(2015). Wealth and Personality: Can Personality Traits Make Your Client Rich?, Journal of Financial Planning, 50-57.
• Örücü, Edip ve Harun Yıldız (2014). "İşyerinde Kişisel İnternet ve Teknoloji Kullanımı: Sanal Kaytarma/The Personal Internet and Technology Usage At the Workplace: Cyberslacking." Ege Akademik Bakış 14.1: 99.
• Özkalp, Enver, Aydın, Ufuk ve Tekeli, Seda (2012). "Sapkın Örgütsel Davranışlar ve Çalışma Yaşamında Yeni Bir Olgu: Sanal kaytarma (cyberloafing) ve iş ilişkilerine etkileri." Çimento İşveren Sendikası Dergisi 26.2: 18-33.
• Phelps, Brady J (2015). "Behavioral Perspectives on Personality and Self." The Psychological Record 65.3: 557-565,doi: 10.1007/s40732-014-0115-y.
• Piotrowski, Chris (2012A). "Cyberloafing: A Content Analysis of The Emerging Literature." Journal of Instructional Psychology 39.3/4: 259.
• Piotrowski, Chris (2012b) "From Workplace Bullying to Cyberbullying: The Enigma of e-harassment in Modern Organizations." Organization Development Journal 30.4: 44.30 (4), 43- 51.
• Robinson, Sandra L. ve Rebecca J. Bennett (1995). "A Typology of Deviant Workplace Behaviors: A Multidimensional Scaling Study." Academy of Management Journal 38.2: 555-572.
• Salgado, Jesus F.(2002). "The Big Five Personality Dimensions and Counterproductive Behaviors." International Journal of Selection and Assessment 10.1‐2: 117-125.
• Spitzberg, Brian H., ve Gregory Hoobler (2002)."Cyberstalking and The Technologies of Interpersonal Terrorism." New media & society 4.1: 71-92.
• Ünal, Ömer Faruk ve Songül Tekdemir (2015). "Sanal Kaytarma: Bir Kamu Kurumunda Ampirik Bir Araştırma." Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20.2, 95-118.
• Woods, Fiona (2014)."A Study into The Relationship Between Cyberloafing, Procrastination and Conscientiousness in The Workplace." (http://esource.dbs.ie/handle/10788/2074), Erişim: 24.04.2016
• Yellowlees, Peter M. ve Shayna Marks (2007). "Problematic Internet Use or Internet Addiction?." Computers in Human Behavior 23.3: 1447-1453.