ÖĞRETMENLERİN ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİNİ ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER AÇISINDAN KENDİLERİNİ DEĞERLENDİRMELERİ

Year 2011, Volume: 14 Issue: 26, 31 - 46, 01.12.2011

Hasan Hüseyin Şahan

Abstract

Problem Durumu: Öğretim hizmetinin niteliği, öğretmenin öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen değişkenleri belli ilkeler çerçevesinde işe koşmasına bağlıdır. Başka bir anlatımla gerçekleşen öğretim hizmetinin niteliği, bu hizmeti planlayan ve uygulayan öğretmenin niteliği ile doğrudan ilişkilidir. Bu noktadan hareketle öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen değişkenler açısından kendilerini değerlendirmelerine ilişkin görüşlerini belirlemek bir gereklilik olarak görülmüştür.Araştırmanın Amacı: Araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen değişkenler açısından kendilerini değerlendirmelerine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Yöntem: Betimsel nitelikli bu araştırmanın evrenini Balıkesir il merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklemini belirlemek amacıyla, il merkezindeki okullar başarı durumlarına göre üst-orta-alt düzey okullar olarak gruplanmış ve her grup bir küme olarak kabul edilmiştir. Her kümeye ilişkin örneklem, evreni temsil etme ilkesine göre belirlenmiştir. Araştırmanın amacına yönelik veriler araştırmacı tarafından geliştirilen ölçek yoluyla elde edilmiştir. Ölçekteki maddeler alanyazın taranarak oluşturulmuş ve program geliştirme uzmanları ile sınıf öğretmenlerinin görüşleri çerçevesinde öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen değişkenler açısından öğretmenlerin kendilerini değerlendirebilecekleri şekilde yapılandırılmıştır. Ölçeğin birinci bölümünde, katılımcıların kişisel bilgilerini belirlemeye yönelik maddeler; ikinci bölümünde ise, öğretmenlerin öğretim hizmetinin niteliğini etkileyen değişkenler açısından kendilerini değerlendirmelerine yönelik 33 madde yer almıştır. Elde edilen veriler öncelikle yüzde aritmetik ortalama değerleri kullanılarak betimlenmiş, öğretmenlerin kendilerini değerlendirmelerini yansıtan puanlar belirlenen sınır aralıkları ile karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Öğretmenlerin görüşleri arasında cinsiyet açısından farkın anlamlı olup olmadığını belirlemede ise “t testi”, okul grubu ve en son mezun olunan okul açısından farkın anlamlı olup olmadığını belirmede ise “tek yönlü varyans analizi” kullanılmıştır. Farkların anlamlılığını yorumlamada .05 anlamlılık düzeyi ölçüt alınmış, anlamlı fark bulunması halinde ise farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla “Scheffe testi” kullanılmıştır

Keywords

Öğretim Hizmeti, Öğretim Hizmetinin Niteliği, Öğretim Hizmetinin Niteliğini Etkileyen Değişkenler, Öğretmenlerin Kendilerini Değerlendirmesi, Öğretmen Görüşleri.

Self- Evaluation of Teachers In Terms of Variables Effecting Quality of Instruction Service

Abstract

Statement of the Problem: The quality of instruction service is due to teacher’s application of variables affecting quality of instruction service within the frame of definite principles. In other saying, the quality of instruction service is directly related to the teacher who is planning and applying this service. From this point of view, to determine the teachers’ opinions related with evaluation of themselves in terms of variables affecting quality of instruction service was seen as necessity. Aim of the Search: The aim of this research is to determine teachers’ opinions about their self-evaluation in terms of variables effecting quality of instruction service. Method: The population of this descriptive research consists of primary school teachers working in Balıkesir. To determine the sample of this study, schools in Balıkesir were grouped according to their academic standing as low, average, high level schools and each group was considered as a cluster. The sample related to every cluster was determined by population representation principle. Data intented for the aim of the research were obtained by scala which was enhanced by the researcher. Items in the scala were created based on the litetature and configured within the frame of curriculum development experts and primary school teachers as confering them a benefit of their self-evalutation in terns of variables effecting quality of instruction service. In the first part of the scala, items about participants’ personal information; in the second part of the survey 33 item about teachers’ self-evaluation in terms of variables effecting quality of instruction service were existed. Data obtained were primarily described by using percentages and means and were interpreted by comparing teachers’ self-evalution scores and given score range. “t-test” was used to determine whether there was a significant difference between teachers’ opinions according to gender. One way ANOVA was used to determine whether there was a significant difference between teachers’ opinions according to school type and school graduated. 05. level was considered as a criteria for interpreting meaningfulness of differences. “Scheffe test was used to investigate among which groups were the differences significant. Results and Recommendations: Findings revealed that most of the teachers behaved appropriate to principles taken into consideration during using of these variables. On the other hand, results showed that there were inadequacies in terms of feedback, reinforcement and cues. Besides, there were significant differences found among teachers’ opinions according to gender, school type and school graduated. In the light of these findings, suggestions below are given; 1- Teachers should be trained about principles that have to be obeyed during application of variables affecting quality of instruction service. 2- This study was carried out with primary school teachers. Similar researches can be repeated in different groups of teachers for reaching more generalisable results. 3- Researches can be carried out in order to determine the reasons of why teachers perceive themselves qualified or unqualified in terms of variables affecting quality of instruction service. 4 - Besides, experimental researches can be carried out regarding the effects of variables influencing quality of instruction service on the learning outcomes

Keywords

Instruction Service, Quality of Instruction Service, Variables Effecting Quality of Instruction Service, Teachers’ Self Evaluation, Teachers’ Opinions.

References

• Arıbaş, S. ve Adıgüzel, A. (2001) “Öğretmen Yetiştirmede Meslek Formasyonu Öğreti- minin Öğretmen Davranışlarına Yansıması” X. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 7-9 Haziran 2001, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Bildiriler II. Cilt, 1097-1111.
• Bloom, B. S. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. Çeviren: Durmuş Ali Özçelik. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Can, N. (2004). “Öğretmenlerin Geliştirilmesi ve Etkili Öğretmen Davranışları”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 Yıl, 2004/1, 130-119, Kayseri.
• Çalık, T. (2002). “Sınıf Yönetimi”, Sınıf Yönetimi (Ed) Leyla Küçükahmet, Ankara: Pe- gem Akademi Yayınları.
• Demir, K. (2005). “Tam Öğrenme”. Eğitimde Yeni Yönelimler (Ed) Özcan Demirel, An- kara: Pegem Akademi Yayınları.
• Erişen, Y. ve Çeliköz, N. (2010). “Öğretmen Adaylarının Genel Öğretmenlik Davranışları Açı- sından Kendilerine Yönelik Yeterlilik Algıları” http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2003_ cilt1/sayi_4/427-440.PDF (Erişim Tarihi: 18,08,2010).
• Ertürk, S. (1998). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan A.Ş.
• Evertson, M. C. (1989). “Improving Elementary Classroom Management: A School- Based Training Program for Beginning the Year”, Journal of Educational Research, November-December (Vol.83/No.2), 82-101.
• Fidan, N. (1985). Okulda Öğrenme ve Öğretme. İstanbul: Alkım Kitapçılık ve Yayıncılık.
• Gaye, N. L. and Berliner, D. C. (1984) Educational Psychology. Houghton Mifflin Pres. Boston. USA.
• Güleç, S. (2004). “Sınıf Öğretmenlerinin Davranış Değiştirme ve Düzeltme Tekniklerini Kullanma Biçimleri” XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Karaca, E. (2004) “Öğretmen Adaylarının Planlama ve Öğretim Süreci Yeterliliklerine İlişkin Algıları” XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversite- si Eğitim Fakültesi, 6-9 Temmuz.
• Johnson, V. G. (1994). “Student Teachers’ Conceptions of Classroom Control”, Journal of Educational Research, 00220671, Nov/Dec, (Vol.88, Issue 2), 109-117.
• Tom, A. R. (1980). “Reform of Teacher Education Through Research : A Futile Quest,” Teachers College Record. 82: l, Fall, 1980.
• Pullant, J. (2001) SPSS Survival Manual: A Step By Step Guide to Data Analysis Using SPSS For Windows. Philadelphia, P.A. Open University Pres.
• Özçelik, D. A. (2010). Eğitim Programları ve Öğretim. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Senemoğlu, N. (1987). “Sınıf İçi Öğretmen Davranışları Üzerine Bir Araştırma” Eğitim ve Bilim, Cilt:11, Sayı:64, 50-57.
• Şahan, H. H. (2004) “Öğretmenlerin Programa İlişkin Algıları” 1. Ulusal Eğitim Prog- ramları ve Öğretim Kongresi, 13-15 Mayıs 2010, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi ve EPÖDER İşbirliği, Ayvalık-Balıkesir, Tam Metinler, 285-293.