Portrait of an Ottoman Diplomat: Yusuf Ziya Pasha's Ambassadorship to Washington (1910-1914)

Year 2025, Issue: 30, 423 - 444, 01.07.2025

Pir Murat Sivri

https://doi.org/10.33431/belgi.1661655

Abstract

This article examines the ambassadorship of Yusuf Ziya Pasha in Washington. Yusuf Ziya Pasha, one of the prominent statesmen of the reign of Sultan Abdülhamid II, embarked on his civil service career at a young age. Owing to his exceptional achievements, he rapidly gained recognition and held various diplomatic positions in the foreign missions of the Ottoman Empire. In 1885, he was appointed to the Belgrade Expedition with the title of envoy. Subsequently, he served as an ambassador in key European capitals, including Rome, Paris, and Vienna. Following the proclamation of the Second Constitutional, he briefly assumed the position of Minister of Education. In 1910, he was appointed as the Ottoman ambassador to Washington, where he remained in office until 1914. During his tenure, he sought to enhance diplomatic and economic relations between the Ottoman Empire and the United States, with a particular emphasis on increasing bilateral trade capacity. One of his primary objectives was to attract American investment to Ottoman territories; however, his efforts in this regard yielded limited success. Additionally, he endeavored to leverage U.S. political support as a counterbalance to European influence. Nevertheless, his attempts were largely hindered by the United States' prevailing isolationist foreign policy during this period. Despite his efforts to shape public opinion in the United States during the Tripolitanian and Balkan Wars, Yusuf Ziya Pasha was unable to exert significant influence, largely due to the prevailing isolationist stance of the U.S. government. Another significant aspect of his activities in the United States was his response to the propaganda of Ottoman-origin minority groups residing in the country. He closely monitored and, when necessary, actively countered the anti-Ottoman activities of these groups, which included Greeks, Armenians, Albanians, and Maronites. Although Yusuf Ziya Pasha was committed to fostering stronger Ottoman-U.S. relations—his primary diplomatic objective—he was ultimately unable to fully achieve this mission. However, this shortcoming was less a reflection of his own limitations and more a consequence of the incompatible foreign policy priorities of the two states at the time. Nevertheless, his charismatic personality allowed him to gain significant attention and recognition within U.S. political and social circles.

Keywords

Ottoman Empire , USA , Washington , Yusuf Ziya Pasha.

BİR OSMANLI DİPLOMATININ PORTRESİ: YUSUF ZİYA PAŞA’NIN WASHİNGTON SEFİRLİĞİ (1910-1914)

Abstract

Bu makalede Yusuf Ziya Paşa’nın Washington sefirliği ele alınmaktadır. Sultan II. Abdülhamid döneminin önemli devlet adamlarından biri olan Yusuf Ziya Paşa, çocuk denebilecek yaşta memuriyet hayatına başladı. Gösterdiği üstün başarılar nedeniyle kısa zamanda üne kavuştu ve bir diplomat olarak Osmanlı Devleti’nin dış temsilciliklerinde çeşitli görevler aldı. Nihayet 1885 yılında ortaelçi unvanıyla Belgrad Seferatine tayin edildi. Ardından Roma, Paris ve Viyana gibi Avrupa’nın önemli başkentlerinde büyükelçi olarak görev yaptı. II. Meşrutiyet’in ilan edilmesinden sonra kısa süreliğine Maarif Nazırlığına getirildi. 1910 yılında Washington Sefaretine tayin edildi. 1914 yılına kadar buradaki görevini sürdüren Yusuf Ziya Paşa, Osmanlı-ABD ilişkilerinin gelişimi için çaba gösterdi. Temel hedeflerin biri iki devlet arasındaki ticaretin kapasitesini arttırmaktı. Özellikle ABD sermayesini Osmanlı topraklarına çekmek için mesai sarf ettiyse de bunda pek başarılı olamadı. Ayrıca Avrupalı devletlere karşı denge oluşturmak adına ABD’nin siyasi desteğinden de en iyi ölçüde yararlanmaya çalıştı. Ancak bu sıralarda ABD’nin büyük ölçüde izolasyon politikası izlemesi nedeniyle umduğu desteği bulamadı. Trablsugarp ve Balkan Savaşları döneminde de bu ülkede kamuoyu oluşturmaya çalıştıysa da aynı nedenden ötürü pek fazla varlık gösteremedi. Yusuf Ziya Paşa’nın ABD’deki bir diğer faalliyeti ise burada yaşayan Osmanlı vatandaşı azınlık grupların propagandalarına karşı koymaktı. Rum, Ermeni Arnavut ve Marunîlerden oluşan bu grupların Osmanlı aleyhine giriştikleri faaliyetleri yakından takip etti ve gerektiğinde bunlara karşı koydu. Her ne kadar Yusuf Ziya Paşa, ana hedef olan Osmanlı-ABD ilişkilerinin gelişimi için uğraştıysa da bu misyonu tam manasıyla yerine getiremedi. Ancak bu onun gayretinin eksikliğinden çok iki devletin mevcut politikalarının buna hazır olmamasıyla ilgiliydi. Buna mukabil karizmatik kişiliği sayesinde ABD’nin siyasi ve sosyal çevrelerinde hatırı sayılır ilgi gördü.

Keywords

Osmanlı Devleti , ABD , Washington , Yusuf Ziya Paşa

References

• Referans1 Arşiv Kaynakları
• Referans2 Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA) ,
• Referans3 National Archives and Records Administration, ABD (NARA)
• Referans4 2. Süreli Yayınlar
• Referans5 Atlanta Georgian
• Referans6 Ceredo Advance
• Referans7 Evening Star
• Referans8 Forest Republican
• Referans9 Los Angeles Herald
• Refarans10 Newark Evening Star and Newark Advertiser
• Referans11 San Antonio Light and Gazette
• Referans12 Sırâtımüstakim
• Referans13 The Birmingham Age-Herald
• Referans14 The Brunswick News
• Referans15 The Daily Missoulian
• Referans16 The Day Book
• Referans17 The Diamond Drill
• Referans18 The Evening Times
• Referans19 The Laramie Republican
• Referans20 The Lexington Advertiser
• Referans21 The Norfolk Weekly News
• Referans22 The San Francisco Call
• Referans23 The Sauk Centre Herald
• Referans24 The Sun
• Referans25 The Times Dispatch
• Referans26 The Washington Herald
• Referans27 The Washington Post
• Referans28 The Washington Times
• Referans29 Topeka State Journal
• Referans30 Araştırma Eserler
• Referans31 Ahmad, Feroz (2011), “Young Turk Relatıons Wıth the Unıted State, 1908-1918”, American Turkish Encounters: Politics and Culture 1830-1989, Ed: Nur Bilge Cris-Selçuk Esenbel-Tony Greenwood and Louis Mazzari, Cambrıdge: Cambrıdge Scholars Publıshıng, 83-100.
• Referans32 Alkan, Necati (2010), Dissent and Heterodoxy in the Late Ottoman Empire: Reformers, Babis and Baha’is, Piscataway: Gorgias Press.
• Referans33 Armaoğlu, Fahir (1991), Belgelerle Türk-Amerikan Münasebetleri, Ankara: TTK Basımevi.
• Referans34 Baycar, Kazım (2016), “Küresel Göç Çağında Osmanlı Transatlantik Göçleri ve Sebepleri (1870-1914)”, Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, XL/1, 1-32.
• Referans35 Can, Bilmez Bülent (2000), Demiryolundan Petrole Chester Projesi (1908-1923), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• Referans36 Çakmak, Aydın (2020), Türk Dışişleri Teşkilatı’nın Gelişimi: Hariciye Nezareti, İstanbul: Ötüken Yay.
• Referans37 Dal, Halil (2017), XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı-İtalyan İlişkileri (1850-1900), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Muğla.
• Referans38 Danışman, Basri (1998), Artçı Diplomat, İstanbul: Arba Yay.
• Referans39 Dilek, Mehmet Sait (2016), “Osmanlı Devleti’nin Balkan Savaşları’ndaki Yenilgisinin Amerikan Basınındaki Yansımaları”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, XXXIII/1, 283-300.
• Referans40 Edipoğlu, Baki Süha (1962), Ünlü Türk Bestekârları, İstanbul: Ak Kitabevi.
• Referans41 Eğecioğlu, Ömer (2008), “Doğu Masalları: Johann Strauss’un Sultan II. Abdülhamid’e İthafen Yazdığı Vals”, Sanat Dünyamız, CVIII/1, 13-25.
• Referans42 Erol, Mine (1976), Birinci Dünya Savaşı Arifesinde Amerika’nın Türkiye’ye Karşı Tutumu, Ankara: Bilgi Basımevi.
• Referans43 _________(1973), Osmanlı İmparatorluğu’nun Amerika Büyük Elçisi A. Rüstem Bey, Ankara: Bilgi Basımevi.
• Referans44 Erhan, Çağrı (2001), Türk-Amerikan İlişkilerinin Tarihsel Kökenleri, Ankara: İmge Kitabevi.
• Referans45 Erkek, Mehmet Salih (2013), “II. Meşrutiyet Dönemi Maarif Nazırları”, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXVIII/2, 385-416.
• Referans46 Falconi, Ilaria-Kuneralp, Sinan (2013), Palazzo Gamberini: Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği, İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Yay.
• Referans47 Gordon, Leland James (1932), Amerıcan Telatıons Wıth Turkey 1830-1930, An Economic Interpretation, Philadelphia: Inıversıty of Pennsylvanıa Press.
• Referans48 Güneş, İhsan (1996), Türk Parlamento Tarihi: Meşrutiyete Geçiş Süreci, II, Ankara: TBMM Vakfı Yay.
• Referans49 İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (2019), Hoş Sadâ: Son Asır Türk Musikişinasları, İstanbul: Ketebe.
• Referans50 Karacagil, Ö. Kürşad (2015), “Amerika’da Tek Kişilik Lobi: Vahan Cardashian (1883-1934), Akademik Bakış, XVI/1, 95-120.
• Referans51 Kaşıkçı, Rıdvan (2021), Osman Nizami Paşa’nın Askerî ve Siyasi Hayatı (1856-1939), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• Referans52 Kırmızı, Abdülhamid (2008), “Meşrutiyette İstibdat Kadroları: 1908 İhtilalinin Bürokraside Tasfiye ve İkame Kabiliyeti”, Jön-Türk Devrimi’nin 100.Yılı Uluslararası Kongre, 1-13.
• Referans43 Kıvanç, Sinan (2023), “İttihat ve Terakki Cemiyeti Dönemi ve Amerika Birleşik Devletleri (1908-1914) TAD, LXXV/1, 71-99.
• Referans54 Kolay, Arif (2017), “II. Meşrutiyet Döneminde Hariciye Nezaretinde Tenkisat ve Bürokratik Değişim (108-1910)”, Türkiyat Mecmuası, XXVII/1, 193-214.
• Referans55 Kolukırık, Kubilay (2016), “Osmanlı Devleti’nde İlk Resmi Konservatuvar Olan Dârülelhanda Derleme ve Yayım Faaliyetleri”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, XXXV/1, 479-498.
• Referans56 Kuneralp, Sinan (2003), Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), İstanbul: İSİS Yay.
• Referans57 _________(2011), “Ottoman Dıplomatıc and Consular Personnel ın the Unıted States of Amerıca 1867-1917”, American Turkish Encounters: Politics and Culture 1830-1989, Ed: Nur Bilge Cris-Selçuk Esenbel-Tony Greenwood and Louis Mazzari, Cambrıdge: Cambrıdge Scholars Publıshıng.
• Referans58 Moubayed, Sami (2014), “Syria's Forgotten First President Mohammad Ali al Abed”, British Journal of Middle Eastern Studies, XLI/4, 419-44.
• Referans59 Olgun, Kenan (2008) , 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nın Faaliyetleri ve Demokrasi Tarihimizdeki Yeri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Referans60 Özalp, Mehmet Nazmi (1986), Türk Musikisi Tarihi, II, Ankara: TRT Yay.
• Referans61 Özden, Erhan (2018), “Arşiv Belgeleriyle Dârülelhan” Konservatoryum, V/1, 97-130.
• Referans62 Özerden, Oktay (1991), Suphi Ziya Özbekkan’ın Hayatı ve Bası Eserlerinin Müzikal Açıdan İncelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Referans63 Pakalın, Mehmed Zeki (2009), Sicil-i Osmanî Zeyli, XIX, Yay Haz: Mehmet Metin Hülagü, Ankara: TTK Yay.
• Referans64 Sivri, Pir Murat (2024), “Avrupalı Büyük Devletlerin Basın Organlarına Göre 1908 Jön Türk İhtilali ve Meşruti Yönetime Yeniden Geçilmesi, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, XLV/2, 27-72.
• Referans65 Sürelsan, İsmail Baha (1970), “Suphi Ziya Özbekkan’a Dair”, Musikî ve Nota, IX/1, 4-5.
• Referans66 Şafak, Nurdan (2003), Osmanlı-Amerikan İlişkileri, İstanbul: OSAV Araştırmaları Vakfı Yay.
• Referans67 Şimşek, Yusuf Sabri (2024), “Osmanlı Maârif Nazırlarının Kariyerleri”, Akademik Hassasiyetler, XXV/1, 760-780.
• Referans68 Temizer, Abidin-Serbestoğlu (2020), İbrahim, “Osmanlı-Sırp Diplomatik İlişkileri ve Belgrad Sefiri Yusuf Ziya Paşa”, Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, IX/2, 477-506.
• Referans69 Tevetoğlu, Fethi (1973), “Türkiye Maârif Nazırları”, Tarih Mecmuası, VI/1, 15-21.
• Referans70 Tuğluk, Abdulhakim (2020), “Abdülhak Hâmin’in Himayesinde Çıkan Bir Dergi: Asrî Türkiye Mecmuası”, MUTAD, VIII/1, 106-126.
• Referans71 Yiğit, Melih (2009), Ali Ferruh Bey’in Washington Elçilik Yılları (1898-1901), Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli.