Jungçu Arketipler Bağlamında Astro-mitik İkilikler

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı, 274 - 284, 28.02.2023

Nilgün Türkileri , Duygu Tanık

Öz

Mitolojik hikayeleri ve tanrıları artık hakikatin kendisi olarak görmesek bile, mitolojiden miras kalan düşünme biçiminin farklı tezahürlerini modern insanın zihninde görmek mümkündür. Analitik psikolojinin öncüsü, Carl Gustav Jung (1875-1961), gezegenleri tanrılara ve insanüstü akıllı varlıklara benzeten astrolojiyi kullanarak kişilik özellikleri ile arketipsel sembolleri ilişkilendirmiştir. Zeminini mitolojik hikâyelerden ve sembollerden kurarak insan psikolojisine sistematik bir açıklama getirmeye çalışan astrolojik çıkarımlar, mitik sembollerle düşünme biçimimizin ve kişilik eğilimlerimizin yansımalarından biri olarak görülebilir. Jung, insanlık düşünce tarihinde baskın olarak görebileceğimiz sembol ve motifleri bilinç ve bilinçdışı ikiliği içinde ele alır ve arketiplerin insan zihninde evrensel olarak bulunduğunu iddia ettiği bir teori inşa eder. Jung’un insanın kendiliğini etraflıca incelediği teorisi, insanlık düşünce tarihinde izlerini sürebileceğimiz arketipleri, mitler ve mitik semboller üzerinden anlamamıza olanak sağlayan ve mitlerle insan zihni arasında köprü kuran bir teori olarak ele alınabilir. Jung bu bağlamda mitoloji, astroloji, edebi eserler, dini kitaplar ve simyayla birlikte rüya ve hayalleri de inceleyerek kapsamlı bir kişilik kuramı oluşturmuştur. Jung’un öne sürdüğü karşıt arketiplerden persona ve gölge, kişinin bireyleşme ve kendini gerçekleştirme sürecinde büyük bir rol oynar. Jungçu anlamda bireyleşme; kişinin benliğindeki karşıtlıklardan beslenmesi ve bu karşıtlıklardan dinamik bir bütünlük oluşturmasıyla mümkündür. Bu çalışmanın amacı, bilinç-bilinçdışı ikiliğini persona- gölge arketipleri üzerinden ele almak ve astrolojideki mitik sembol ve açıklamaları esas alarak persona - gölge ikiliğini Jungçu arketip teorisi ekseninde incelemektir.

Anahtar Kelimeler

analitik psikoloji, astroloji, mitoloji, zihin, karşıtların birliği, analytical psychology, astrology, mythology, mind, unity of oppositions

Astro-mythic Dualities in the Context of Jungian Archetypes

Öz

Even if we no longer consider mythological stories and gods as the truth itself, we can see different manifestations of the way of thinking inherited from mythology in modern human. Carl Gustav Jung (1875-1961), the pioneer of analytical psychology, used mythology and astrology to relate personality traits to archetypal symbols. Astrological interpretations, which attempt to provide a systematic explanation of human psychology by building its ground on mythological stories and symbols, can be seen as one of the reflections of the way we think with mythical symbols. Jung analyzes the symbols and motifs, which we see dominantly in the history of human thought, within the duality of conscious and unconscious. He constructs a theory in which he claims that archetypes are universally present in the human mind. Jung's theory, in which he examines the human self in detail, can be considered a theory that allows us to understand the archetypes that we can trace in the history of human thought through myths and mythic symbols and builds a bridge between myths and the human mind. In this context, Jung created a comprehensive theory of personality by analyzing mythology, astrology, literary works, religious books, and alchemy, as well as dreams and visions. The persona and the shadow, the opposing archetypes Jung proposed, play a significant role in the individuation process and self-realization. Individuation in the Jungian sense is possible by embracing the opposites in one's self and creating dynamic integrity from these opposites. This study aims to examine the duality of conscious and unconscious through the archetypes of persona and shadow and to analyze the duality of persona and shadow on the context of Jungian archetype theory based on mythical symbols and certain explanations in astrology.

Anahtar Kelimeler

analytical psychology, astrology, mythology, mind, unity of oppositions

Kaynakça

• Arroyo, S. (1975). Astrology, Psychology, and Four Elements: An Energy Approach to Astrology & Its Use in the Counseling Arts. CRCS Publications.
• Banzhaf, H. & Haebler, A. (1996). Key Words for Astrology. Weiser Books.
• Campbell, J. (2013). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu (S. Gürses, Çev.). İthaki Yayınları.
• Case, P. & Phillipson, G. (2004). Astrology, alchemy and retro-organization theory: An astro-genealogical critique of the Myers-Briggs type indicator. Organization, 11(4), 473–495. https://doi.org/10.1177/1350508404044059.
• Dalal, R. (2010). Hiduism An Alphabetical Guide. Penguin Books.
• Eliade, M. (2016). Mephistopheles and the Androgyne Studies in Religious Myth and Symbol (J. M. Cohen, Çev.). Harvill Press.
• Frawley, D. ve Trivedi, P. (2003). The Key of Life: Astrology of the Lunar Nodes. Lotus Press.
• Fromm, E. (1966). Tanrılar Gibi Olacaksınız (B. Leblecioğlu, Çev., 1. basım). Say Yayınları.
• Fromm, E. (1990). Sevginin ve Şiddetin Kaynağı (Y. Salman ve N. İçten, Çev., 5. basım). Payel Yayınevi.
• Fromm, E. (1992). Rüyalar Masallar Mitoslar (A. Arıtan ve K. Ökten, Çev., 2. basım). Arıtan Yayınevi.
• Geçtan, E. (1995). Psikanaliz ve Sonrası (6. basım). Remzi Kitabevi.
• Greene, L. (2018). Jung’s Studies in Astrology Prophecy, Magic, and the Qualities of Time. Routlegde Taylor & Francis Group.
• Grimal, P. (1997). Mitoloji Sözlüğü Yunan ve Roma (S. Tamgüç, Çev., 1. basım). Sosyal Yayınlar.
• Hartner, W. (1938). The Pseudoplanetary Nodes of the Moon’s Orbit in Hindu and Islamic Iconographies. Ars Islamica, 5(2), 112–154. http://www.jstor.org/stable/4520926
• Hesiodos. (2021). Theogonia İşler ve Günler (A. Erhat ve S. Eyüboğlu, Çev., 9. basım). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İlhan, B. (2022). Astroloji Dersleri (10. basım). Barış İlhan Yayınevi.
• Jacobi, J. (2013). The Psychology of C. G. Jung. Routledge.
• Jung, C. G. (2005). Dört Arketip (S. M. Tura, Çev., 2. basım). Metis Yayınları.
• Jung, C. G. (2006). Analitik Psikoloji (E. Gürol, Çev., 2. basım). Payel Yayınevi.
• Jung, C. G. (2009). İnsan ve Sembolleri (A. N. Babaoğlu, Çev., 4. basım). Okyan Us.
• Jung, C. G. (2014a). The Archetypes and the Collective Unconscious (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315725642.
• Jung, C. G. (2014b). The Collected Works of CG Jung: Mysterium Coniunctionis (Volume 14): An Inquiry into the Separation and Synthesis of Psychic Opposites in Alchemy. (S. H. Read, M. Fordham, G. Adler, & M. McGuinness (eds.); 2nd ed.). Princeton University Press.
• Jung, C. G. (2016). Analitik Psikoloji Sözlüğü (N. Nirven, Çev., 1. basım). Pinhan Yayıncılık.
• Jung, C. G. (2018). Jung on Astrology (S. Rossi & K. Le Grice (eds.)). Routledge.
• Jung, C. G. (2021). Rüya Analizleri (A. Beyaz, Çev., 2. basım). Pinhan Yayıncılık.
• Jung, C. G. (2014a). The Archetypes and the Collective Unconscious (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315725642.
• Kahn, C. H. (2001). The Art and Thought of Heraclitus. Cambridge University Press.
• Kavut, S. (2020). Carl Gustav Jung: Kavramları, kuramları ve düşünce yapısı üzeri̇ne bi̇r Iinceleme. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 6(2), 681–695. https://doi.org/10.46442/intjcss.620975
• Moran, B. (2002). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri (7. basım). İletişim Yayınları.
• Pannone, S. (2007). The hero’s journey: The search for identity from a psychological, mythological, and astrological perspective. Journal for the Study of Religion, Nature and Culture, 1(2), 220–236. https://doi.org/10.1558/jsrnc.v1i2.220
• Pearson, C. S. (2016). İçimizdeki Kahraman (S. Ayanbaşı, Çev., 2. basım). Akaşa.
• Rogers, C. R. (1963). Toward a Science of the Person. Journal of Humanistic Psychology, 3(2), 72–92. https://doi.org/10.1177/002216786300300208.
• Stevens, A. (2015). Archetype Revisited An Updated Natural History of the Self. https://doi.org/10.4324/9781315740515
• Ukray, M. (2016). Jung Psikolojisi. Yason Yayınları.