From Mythos to Protrepticus: An Aristotelian Exhortation

Yıl 2023, Sayı: Özel Sayı, 305 - 313, 28.02.2023

Erman Kar

Öz

Philosophy is defined in more than one way and method. However, the definition most suitable for its functional structure is given through the expression of mythos to logos. This expression also briefly summarizes the transition to a new and different way of describing and making sense of the world. The transition that this conceptual duality expresses is that the myth's emphasis on the religious and the logos represents rationality. This transition turns into a call for Aristotle, who expresses that curiosity is the basis of philosophy and therefore this rational activity with the concept of aporia, and he constructs his work called Protreptikos on a exhortation to philosophy. Aristotle expresses this process in his Metaphysics by defining a person who is ignorant or not curious as a person in chains. Curious people are freed from their shackles, and on the basis of their sense of wonder, there are aporiai which are difficulties accompanying this emotion. The aforementioned process continues by evolving into a certain state of aporias accompanying the sense of curiosity by Aristotle or reaching a way out (diaporia). Thus, this process, initiated by the person who wants to know by nature, with the sense of curiosity and the aporias accompanying this feeling, takes a certain form of dialectic.The aim of this study is to present from mythos to logos, which is one of the functional definitions of philosophy, through an Aristotelian analysis. In this respect, firstly, the reflections of the concepts of myth and logos in Aristotle's philosophy will be analyzed through the concept of aporia in his Metaphysics. In addition, logos will be revealed through Aristotle's work called Protrepticus, which is a call to philosophy.

Anahtar Kelimeler

Aristoteles, Mitos, Logos, Aporia, Diaporia.

Muthos’tan Protreptikos’a Geçiş: Aristotelesçi Bir Çağrı

Öz

Felsefe birden fazla yol ve yöntem ile tanımlanabilir. Ancak onun işlevsel olarak yapısına en uygun tanım mitos’tan logos’a geçiş ifadesi üzerinden verilmektedir. Bu ifade dünyayı tanımlama ve anlamlandırmada yeni ve farklı bir yola geçişi de kısaca özetlemektedir. Bu kavramsal ikiliğin ifade ettiği geçiş, mitosun dinsel olana vurgu yapmasının yanında logosun akılsallığı temsil ediyor olmasıdır. Felsefenin, dolayısıyla bu rasyonel faliyetin temelinde merak olduğunu aporia kavramı ile ifade eden Aristoteles için bu geçiş bir çağrıya dönüşür ve Protreptikos adlı yapıtını, felsefe yapmaya bir çağrı üzerine kurgular. Aristoteles bu süreci Metafizik yapıtında bilgisiz veya merak içinde olmayan insanı zincire vurulmuş insan olarak tanımlayarak ifade eder. Merak içinde olan insan zincirlerinden kurtulmuştur ve merak duygusunun temelinde bu duyguya eşlik eden aporialar, çıkmaz veya güçlükler mevcuttur. Sözü edilen süreç Aristoteles tarafından merak duygusuna eşlik eden aporia’ların belli bir hal alması veya çıkar bir yol (diaporia)’a ulaşması haline evrilerek devam eder. Böylelikle doğası gereği bilmek isteyen insanın merak duygusu ve bu duyguya eşlik eden aporia’lar ile başlattığı bu süreç diyakletiğin belli bir formunu almış olur. Bu çalışmanın amacı felsefenin işlevsel tanımlamalarından birisi olan mitos’tan logos’a geçişi Aristotelesçi bir analiz üzerinden sunmaktır. Bu bakımdan ilk olarak Aristoteles felsefesinde mitos ve logos kavramlarının yansımaları, Metafizik adlı yapıtında aporia kavramı üzerinden analiz edilecektir. Bununla birlikte logos, Aristoteles’in felsefe yapmaya çağrısı olan Propreptikos adlı yapıtı üzerinden serimlenecektir.

Anahtar Kelimeler

Aristoteles, Mitos, Logos, Aporia, Diaporia.

Kaynakça

• Aristoteles. (1996). Metafizik . (Ahmet Arslan, Çev.) İstanbul: Sosyal Yayınlar .
• Aristoteles. (2003). Protreptikos (Felsefi Düşünmeye Çağrı) ve Evren Üstüne.(Oğuz Özügül, Çev.) İstanbul : Pencere Yayınları.
• Aristoteles. (2005). Nikomakhos'a Etik . (Saffet Babür, Çev.)Ankara: Bilgesu Yayınevi.
• Aristoteles. (2012). Fizik. (Saffet Babür, Çev.) İstanbul : Yapı Kredi Yayınları .
• Berke, Z. (2020). İki Ayrı Perspektiften Mitos-Logos İlişkisi. Kaygı, 19(1), 135-151.
• Bos, A. (1983). Aristotle on Myth and Philosophy. Philosophia Reformata, 48(1), 1-18.
• Demir, B. (2019). Olanak Kavramı Üzerine Bir Tartışma: Aristoteles ve Martin Heidegger. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi .
• Erkızan, H., & Çüçen , K. (2013). Felsefe Tarihi 1: Antik Çağ ve Orta Çağ Felsefesi Tarihi. Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Hesiodos (2016). Theogonia- İşler ve Günler. (Azra Erhat, Sabahattin Eyüboğlu Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bnakası Kültür Yayınları.
• Jaeger, W. (2011). İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi. (Güneş Ayas, Çev.)İstanbul: İthaki Yayınları.
• Özgöçer, M. B. (2019). Felsefenin Doğuşuna İçkin Bir Unsur Olarak Muthos. Kilikya Felsefe Dergisi(1), 15-26.
• Politis, V. (2004). Routledge Philosophy Guidebook to Aristotle and Metaphsics. London: Routledge.
• Villermea, S. (2001). The Revelotuion of Thought: From Mythology to Hellenistic Science. Retrieved from https://core.ac.uk/download/pdf/58907937.pdf