AİLE İÇİ İLETİŞİM PROBLEMLERİNDE DİNİ DANIŞMANLIĞIN ÖNEMİ (DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI ÖRNEĞİ)

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 19 - 33, 30.06.2017

SALİH Aybey

Öz

Dünyada siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda yaşanan hızlı değişimlere
rağmen, toplumsal yaşamın en temel kurumu olan aile, önemini ve varlığını sürdürmeye
devam etmektedir. Köklü bir gelenekten ve İslam’dan beslenmekte olan ülkemiz ailesi
dünyadaki gelişmelere bağlı olarak ciddi sorunlar yaşamaktadır. Her geçen gün biraz
daha kendisini hissettiren dini, manevi ve ahlaki hassasiyetin zayı amasıyla; aile içi
şiddet, iletişimsizlik, aldatma, manevi değerlerin azalması, genç-ebeveyn ilişkilerinde
huzursuzluk ve bunların beraberinde getirdiği ruhsal problemler artış göstermektedir.
Belirtilen bu durumlar, aile kurumunun toplumumuzun gündeminde daha fazla yer
almasına ve bu alanda politika geliştirilmesine neden olmaktadır.

Çalışmamızda, Ege Bölgesinde bulunan İl Müftülüklerine bağlı olarak faaliyet
gösteren Aile ve Dini Rehberlik Bürolarına gelen sorular arasından “Aile içi iletişim
problemleri” konulu sorular ele alınmıştır. 2005-2011 yılları arasında bürolara gelen
sorular arasından, aile içi iletişim problemleriyle ilgili 298 soru incelenmiştir. Ele alınan
bu sorulardan hareketle aile içi iletişim eksikliğine dayalı problemler ve bu problemlerin
giderilmesinde dini danışmanlığın önemi tespit edilmeye çalışılmıştır.

Aile içi gerginliklere sebep olan aile içi iletişim problemlerinin büyük kısmı eşler
arasında yaşanmaktadır. Bununla birlikte az da olsa anne-baba ve çocuklar arasında
ortaya çıkmaktadır. Çalışma boyunca incelenen 298 sorudan her başlığa ait birkaç örnek
soru verilerek konunun değerlendirilmesi yapılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Aile, Aile İçi İletişim, Dini Danışmanlık, Rehberlik, İletişim

Kaynakça

• Akın, Murat, “Basra Mu‘tezile Ekolünün Önemli Âlimleri ve Fikirlerinin Teşekkülünde Ailevi İlişkiler”, The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 27, Autumn I 2014, p. 399-421.
• Altaş, Nurullah, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri, Gündüz Yayınları, Ankara, 2012.
• Armaner, Neda, Din Psikolojisine Giriş, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1980.
• Aydın, Ali Rıza, “Çocuğun Dini Şahsiyet Kazanmasında Ailenin Önemi”, OMÜİFD, Samsun, 1996, c. 8, (ss. 211-219).
• Ay, Mehmet Emin, Din Eğitiminde Mükafat ve Ceza, Nil Yayınları, İzmir, 1994.
• ............,Ailede ve Okulda İdeal Din Eğitimi, (6. Baskı), Beyza Yayınları, İstanbul, 2009.
• Aybey, Salih, “Ailede İletişimin Şifresi: Biz Dili”, Diyanet Aylık Dergi, S. 275, Kasım 2013, ss. 43-45.
• Bağlı, Murat-A. Sever, “Tabulaştırılan/Tabulaşan Kurumun (Ailenin) Kurbanlıklar Edinme Pratiği”, Aile ve Toplum Dergisi, Y. 7, c. 2, S. 8, Ocak-Şubat-Mart, 2005, (ss. 12-19).
• Clinebell, Howard J., Basic Types of Pastoral Counseling, Abingdon Press, NewYork, 1966.
• Clebsch, William, vd., Pastoral care in historical perspective, New Jersey, Prentice-Hall, 1964.
• Cüceloğlu, Doğan, İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2005
• Çakmaklı, Kemal, “Eşlerin Birbirini Aldatması” Bizim Dünyamız, Sorunlu Aileler, BAAK Yayınları, Yayın No: 47, Ankara, 1997.
• Çankırılı, Ali, Sorunlarıyla Çözümleriyle Ergenlik Çağı, Zafer Yayınları, İstanbul, 2013
• Çopur, Zeynep-Ş. Şafak, “Ailede Yaşamın Önemi ve Değeri”, I. Ulusal Aile Hizmetleri Sempozyumu, 9-11 Mayıs 2001, BAAK, Ankara, 2002, (ss. 302-313).
• Dönmezer, İbrahim, Ailede İletişim ve Etkileşim, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 1999.
• Ergin, Hatice Kübra, Çocuklarda Din Eğitimi, Rağbet Yayınları, İstanbul, 2004.
• Hökelekli, Hayati, Din Psikolojisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1998.
• ............,“Ergenlik Çağı Davranışlarında Din Eğitiminin Etkisi” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1986, Yıl 1, S. 1, c. 1, (ss. 30-43).
• Kaymakcan, Recep-Hasan Meydan, Ahlak Değerler ve Eğitimi, Dem Yayınları, 2016.
• Meriç, Nevin, Fetva Sorularında Değişen Kadın Yaşamı, Elest Yayınları, İstanbul, 2004.
• Okumuş, Ejder, “Olağanüstü zamanlarda Din Hizmetleri”, I. Din Hizmetleri Sempozyumu, c.1, DİB Yayınları, Ankara, 2008.
• Özdemir, Saadettin, Korumaya Muhtaç Gençlerin Din Öğretimi İhtiyaçları, Tuğra Ofset, Isparta, 2002.
• Öcal, Mustafa, Eğitimde Rehberlik, Düşünce Kitabevi, İstanbul, 2004.
• ............,Temel Eğitim ve Ortaöğretimde Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodlar, TDV Yayınları, Ankara, 2007.
• Tarhan, Nevzat, Mutluluk Psikolojisi, Stresi Mutluluğa Dönüştürme, Timaş Yayınları, İstanbul, 2005.
• ............,Evlilik Psikolojisi, Timaş Yayınları, İstanbul, 2006.
• ............,Son Sığınak Aile, Nesil Yayınları, 15. Baskı, İstanbul, 2011.
• Şener, Arzu, vd., Ailede Eşler Arası Uyuma Etki Eden Faktörlerin Araştırılması, BAAK, Ankara, 2002.
• Vatandaş, Celaleddin, Türkiye’de Aile Aile’nin Yapısal Özellikleri, İşlevleri ve Değişimi, Sekam Yayınları, İstanbul, 2010.
• Vergote, Antoine, “Çocukta Din” (makale), çev. E. Fırat, AÜİFD, c. 22, S. 1, Ankara, 1978.
• Yavuzer, Haluk, Çocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi 19. Basım, İstanbul, 2000
• Yavuz, Kerim, “Din ve Güven”. (Ed. Ferda Erdem), Sosyal Bilimlerde Güven, Vadi Yayınları, Ankara, 2003, (ss. 30-35).
• ............,“Din Psikolojisinin Işığı Altında Din Eğitimi”, Türkiye’de I. Din Eğitimi Şurası, 23-25 Nisan 1981, İlahiyat Yayınları, (ss. 183-190).
• Yörükoğlu, Atalay, Değişen Toplumda Aile ve Çocuk, Aydın Kitabevi, Ankara,1983.