Gains of Objectives: Evaluation of Religious Culture and Moral Knowledge Course Secondary Education Program Objectives According to Cognitive, Affective and Psychomotor Domains

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 27, 15.06.2024

Hasan Sabri Çeliktaş

https://doi.org/10.33460/beuifd.1378094

Cited By: 1

Öz

The aim of this study is to evaluate the attainments in the Secondary Education Religious Culture and Moral Knowledge Courses (DKAB) Curriculum (9th-12th Grade) published by the Board of Education and Teaching in 2018, according to cognitive, affective and psychomotor domains. Attainment, which is one of the most important elements of the curriculum, is the basic qualifications that students must acquire. Attainments; it serves as an important guide in all teaching activities such as planning lessons, choosing the methods and techniques to be applied, and applying measurement and evaluation. In teaching programs, attainments are classified according to cognitive, affective and psychomotor domains. These areas are also recognized as the three aspects of behavior. These areas are subdivided into sub-steps that require each other. The level of the steps ordered in a hierarchical manner from bottom to top shows the qualifications of the features that are desired to be acquired by the students. For this reason, it is important to determine the attainments in the curriculum in a balanced manner according to fields and their stages. Document review was used in the study, which was a survey model among qualitative research methods. The data of the study consists of 89 attainments in the DKAB secondary education program. The study sought to answer the following questions: How do the attainments in the DKAB secondary education program distribute according to cognitive, affective and psychomotor domains and their sub-stages? Do the attainments enable reaching high-level thinking skills? Do the attainments contribute to the meaningful learning as stated in the DKAB secondary education program? Do the attainments match the aims of the DKAB course specified in the secondary education program? As a result of the study, it was determined that the attaintments were concentrated in the cognitive domain, only 12% in the affective domain, and no attainments were made in the psychomotor domain. It was observed that the attainments in the cognitive and affective domains were mainly represented in the lower level stages. It has been determined that this situation incompatible with the aim of gaining skills and competencies specified in the DKAB secondary education program.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, DKAB secondary education curriculum, Attainment, Bloom, Cognitive domain.

Kazanımların Kazandırdıkları: Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Ortaöğretim Programı Kazanımlarının Bilişsel, Duyuşsal ve Devinişsel Alanlara Göre Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı 2018 yılında Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı’nca yayınlanan Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi (DKAB) Öğretim Programı’ndaki (9-12. Sınıf) kazanımların bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanlara göre değerlendirmesini yapmaktır. Öğretim programının en önemli unsurlarından biri olan kazanım, öğrencilerin edinmeleri gereken temel niteliklerdir. Kazanımlar; dersleri planlama, uygulanacak yöntem ve teknikleri seçme, ölçme ve değerlendirmeyi uygulama gibi öğretim faaliyetlerinin tamamında önemli bir yönlendirici işlev görmektedir. Öğretim programlarında kazanımlar bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanlara göre sınıflandırılmaktadır. Bu alanlar aynı zamanda davranışın üç yönü olarak da kabul edilmektedir. Söz konusu alanlar kendi içinde birbirini gerektirecek şekilde alt basamaklara ayrılmaktadır. Aşağıdan yukarıya hiyerarşik bir şekilde sırlanan basamakların seviyesi öğrencilere kazandırılmak istenen özelliklerin niteliklerini göstermektedir. Bu sebeple öğretim programında kazanımların alanlara ve bunların basamaklarına göre dengeli bir şekilde dağıtılması önem arz etmektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modelinde olan bu çalışmada doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışmanın verilerini Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi ortaöğretim programında bulunan 89 kazanım oluşturmaktadır. Çalışmada cevabı aranan sorular şunlardır: DKAB ortaöğretim programındaki kazanımlar bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanlara ve bunların alt basamaklarına göre nasıl bir dağılım göstermektedir? Kazanımlar, üst düzey düşünme becerilerine ulaşma imkânı veriyor mu? Kazanımlar, DKAB ortaöğretim programında ifade edilen anlamlı öğrenmeye katkıda bulunuyor mu? Kazanımlar, ortaöğretim programında belirtilen DKAB dersi amaçlarıyla uyuşuyor mu? Çalışmanın sonucunda kazanımların bilişsel alanda yoğunlaştığı, duyuşsal alanda sadece %12 oranında olduğu ve devinişsel alanda herhangi bir kazanıma yer verilmediği belirlenmiştir. Bilişsel ve duyuşsal alandaki kazanımların ağırlıklı olarak alt düzey basamaklarda temsil edildiği görülmüştür. Bu durumun DKAB ortaöğretim programında belirtilen beceri ve yetkinlikler kazandırma amacıyla uyuşmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, DKAB ortaöğretim programı, Kazanım, Bloom taksonomisi, Bilişsel alan.

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma herhangi bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

Kaynakça

• Arslan, Ali - Cevat Eker (ed.). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları, 3. Basım, 2020.
• Ausubel, David P. The Acquisition and Retention of Knowledge: A Cognitive View. Springer-Science+Business Media, B.V., E-Book., 2000.
• Baltacı, Ali. “Nitel Veri Analizinde Miles-Huberman Modeli”. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3/1 (2017), 1-15.
• Bloom, Benjamin S. (ed.). Taxonomy of Educational Objectives, The Classification of Educational Goals, Handbook I: Cognitive Domain. Michigan: Longmans, 1956.
• Borich, Gray D. Etkili Öğretim Yöntemleri “Araştırma Temelli Uygulama”. çev. M. Bahattin Acat. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 8. Bask., 2017.
• Bümen, Nilay T. “Program Geliştirmede Bir Dönüm Noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi”. Eğitim ve Bilim 31/142 (2006), 3-14.
• Büyükalan Filiz, Sevil - Baysal, Sefa Burak. “Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 20/1 (2019), 234-253.
• Çekin, Abdulkadir. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programı İle Ortaokul Temel Dini Bilgiler Dersi (İslam; I-II) Öğretim Programı Kazanımlarındaki Duyuşsal Hedefler Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6 (08 Haziran 2016), 55-97. https://doi.org/10.18498/amauifd.251529
• Çerçi̇, Arif. “2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarının (5, 6, 7, 8. Sınıf) Yenilenen Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi”. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları 6/2 (31 Aralık 2018), 70-81.
• Çoban, Ahmet. “Temel Kavramlar”. Öğretim İlke ve Yöntemleri. ed. Gürbüz Ocak. 1-58. Ankara: Pegem Akademi, 2020.
• Demirel, Özcan. Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem Akademi, 22. Basım, 2015.
• Durmuş, Burak. “4. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Bloom ve Revize Edilmiş Bloom Taksonomilerine Göre Değerlendirilmesi”. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 21 (2017), 44-58.
• Gezer, Melehat, İbrahim Fevzi Şahin, Meral Öner Sünkür, Elif Meral. “8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi”. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 3/1 (14 Nisan 2014), 433-455.
• Güllühan Ütkür, Nur - Bekiroğlu, Derya. “2018 Hayat Bilgisi Öğretim Programının Bilişsel, Duyuşsal ve Devinişsel Alan Açısından İncelenmesi”. International Primary Educational Resarch Journal 6/1 (2022), 24-36.
• Gümüş, Süleyman. “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programının (2010) Hedefleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/34 (2018), 597-618.
• İlhan, Ali - Gülersoy, Ali Ekber. “10. Sınıf Coğrafya Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi”. lnternational Journal of Geography and Geography Education 39 (30 Ocak 2019), 10-28. https://doi.org/10.32003/iggei.474132
• Karagöl, İbrahim - Adıgüzel, Oktay Cem. “Duyuşsal Alan ve Duyuşsal Alan Taksonomileri”. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 6/2 (2022), 217-240.
• Koca, Hüseyin Kasım. “Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı’nda Bulunan Bilişsel Kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne Göre İncelenmesi”. Marife 22/1 (2022), 293-313.
• Krathwohl, David R. “A Revision of Bloom’s Taxonomy: An Overview”. Theory Into Practice 41/4 (2002), 212-218.
• Krathwohl, David R., Benjamin S. Bloom, Bertram B. Masia. Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals- Handbook II: Affective Domain. USA: Longmans, 1964.
• Lorin W. Anderson, David R. Krathwohl (ed.). Öğrenme Öğretim ve Değerlendirme İle İlgili Bir Sınıflama. çev. Durmuş Ali Özçelik. Ankara: Pegem Akademi, 4. Baskı, 2021.
• Ocak, Gürbüz (ed.). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 12. Baskı, 2020.
• Özdemir, Soner Mehmet. “Eğitimde Program Geliştirme Sürecinde Hedef ve İçerik Seçimi ve Düzenlenmesi”. Öğretim İlke ve Yöntemleri. ed. Gürbüz Ocak. 59-103. Ankara: Pegem Akademi, 12. Basım, 2020.
• Sözcü, Ufuk - Aydinözü, Duran. “9. Sınıf Coğrafya Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi”. Doğu Coğrafya Dergisi 24/42 (15 Aralık 2019), 41-50. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.635053
• Tuncel, İbrahim. “Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri”. Eğitimde Program Geliştirme: Kavramlar Yaklaşımlar. ed. Hasan Şeker. 19-70. Ankara: Anı Yayıncılık, 2019.
• Tyler, Ralph W. Eğitim Programlarının ve Öğretimin Temel İlkeleri. çev. M. Emir Rüzgar - Berna Aslan. Ankara: Pegem Akademi, 2014.
• Ünsal, Serkan - Korkmaz, Fahrettin. “Felsefe Dersi Öğretim Programındaki Kazanımların Farklı Taksonomiler Bağlamında İncelenmesi”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 17/2 (2017), 948-967.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 8. Basım, 2011.
• Yıldız, Mehmet. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (4-8) Öğretim Programı’ndaki Bilişsel Kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2021), 307-342.
• Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı, 2018. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=319 Erişim tarihi 08.09.2023.