İNGİLİZ SİYASETİNDE GERONTOKRASİ EĞİLİMİ: THERESA MAY DÖNEMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2025, Volume: 10 Issue: 2, 255 - 285, 29.10.2025

Ersin Tayfun

Abstract

Gerontokrasi, kökleri çok eskiye dayanan ve günümüze kadar varlığını sürdüren bir kavramdır. Daha çok ilkel ve gelişmemiş topluluklarda görülmesine rağmen, demokratik toplumlarda da gerontokrasi etkisini görmek mümkündür. “Yaşlılık” faktörünün merkezinde ortaya çıkan gerontokrasi kavramı, geleneklere bağlı, aristokrasiyi ve tecrübeyi ön planda tutan bir yapıdadır. Kavram, “Yaş” ekseninde şekillenen bir siyaset profilini temsil etmektedir. “Yaşlılık” kavramı, hem sosyolojik hem de siyasi alanda etkili bir faktör olarak kendini göstermektedir. Sosyolojik alanda “gerentoloji”, siyasi alanda “gerontokratik yönetimler” için kulanılmaktadır. Saygınlık ve tecrübe, özellikle ilkel toplumlar başta olmak üzere bir çok toplulukta bilgeliğin bir gereği olarak görülmüştür. Bu çalışmada, Birleşik Krallık’ın gerontokrasi eğilimi, devlet organları ayrı ayrı ele alınarak istatiksel veriler ve siyasi söylemler bağlamında ortaya konmuştur. Theresa May döneminde Birleşik Krallık’taki gerontokrasi eğilimi; yasama, yürütme ve yargı alanları dahil edilerek, siyasi kültür ve bürokrasi ile birlikte açıklanmaya çalışılmıştır. Bu amaçla hazırlanan çalışmada tarihsel ve betimsel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Geleneksel ve kültürel hassasiyetlerin diri tutulmaya çalışıldığı Birleşik Krallık’taki gerontokrasinin, May dönemindeki etkisi ve sonuçları irdelenmiştir. Çalışmanın sonunda, Birleşik Krallık’ın tarihsel gelişim süreci ve anayasal düzeni göz önünde bulundurulduğunda; İngiliz parlamentosunda ve devlet bürokrasisinde gerontokrasi eğiliminin baskın olduğu ve May döneminin bunun en iyi örneği olduğu bulgularına varılmıştır.

Keywords

Birleşik Krallık , Gerontokrasi , Theresa May Dönemi

References

• Atagün, Ö.F. (2019). Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi. Erişim tarihi: 11.03.2021 https://www.omeratagun.com /files/ UK% 20Supreme%20Court.pdf. Atkins, J. & Gaffney, J.(2020). Narrative, persona and performance: The case of Theresa May 2016–2017. The British Journal of Politics and International Relations, 22(2), 293–308.
• BBC News. (2017). İngiltere Başbakanı Theresa May: Gerekirse insan hakları yasalarını değiştiririz. Erişim tarihi: 04.04.2021 https://www.bbc.com /turkce/haberler-dunya-40183045.
• Berry, C. (2012). The rise of gerontocracy? Addressing the intergenerational democratic deficit. Intergenerational Foundation, 3-60.
• Berton, M.R. & Panel, S. (2017). Strategic gerontocracy: why nondemocratic systems produce older leaders. Public Choice, 2-34.
• Berton, M.R. & Panel, S. (2020). Gerontocracy in a comparative perspective: Explaining why political leaders are (almost always) older than their constituents. Sociology Compass Wiley, 1-12.
• Bilgin, M. (2015). Parlamenter Sistemin Doğduğu Ülke: İngiltere, Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri Parlamenter Sistem Almanya, Güney Afrika, Hindistan, İtalya, İngiltere, Japonya Örnekleri. (Ed. H.Y., Kaya) TBMM Araştırma Merkezi Yayınları, 191-235.
• Biographies of the Justices. (2021). The Supreme Court. Erişim tarihi: 17.04.2021 https://www.supremecourt.uk /about/ biog raphies-of-the-justices.html.
• Birleşik Krallık başbakanları listesi. (t.y.). Erişim tarihi: 11.05.2021 https://tr.wikipedia.org/wiki/Birle%C5%9FikKrall%C4%B1k_ba%C5%9F bakanlar%C4%B1_listesi.
• Brown, T., (2017). House of Lords: Statistical Profile of Membership—January 2017. Erişim tarihi: 19.03.2021 https://lordslibrary.Parliament.uk/research-briefings /lln-2020-0050/.
• Burns, W. E. (2010). A Brief History of Great Britain. New York: Facts on File Inc.