KADIN MÜHENDİSLERİN PERSPEKTİFİNDEN ERKEK EGEMEN ALANDA KADIN OLARAK ÇALIŞMANIN ZORLUKLARI

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 44 - 54, 30.07.2021

Berkay Bayram , Zeynep Yüney , Duygu Kuş

https://doi.org/10.37215/bilar.859693

Cited By: 2

Öz

Çalışmada kadın mühendislerin perspektifinden; erkek egemen alanda kadın olarak çalışmanın zorluklarını ortaya koymak, kadın mühendislerin kadının iş hayatına ilişkin yapılan değerlendirmelere katılma düzeylerini mühendislik dallarına göre değerlendirmek ve erkek egemen alanlarda uygulanan mesleki cinsiyet ayrımcılığına yönelik farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, amaçlı (amaçsal) örnekleme yöntemiyle seçilmiş 17 inşaat, 15 makine, 11 elektrik mühendisi olmak üzere toplamda 43 kadın mühendis oluşturmaktadır. Erkek egemen bir meslek olan mühendislik mesleğinde
çalışan kadınların yaşadıkları zorlukları saptamak ve mesleğe yönelik tutumlarını belirleyebilmek amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kadın Mühendislerin Perspektifinden Erkek Egemen Alanda Kadın Olarak Çalışmanın Zorlukları Anketi”, internet üzerinden Google Forms aracılığıyla uygulanmış ve çalışmaya ilişkin veriler toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde kategorik veriler kodlanarak SPSS 23 programına aktarılıp çapraz tablolar oluşturulurken, nitel verilerin analizinde açık uçlu sorular betimsel analizle incelenmiş ve kadın mühendislerin belirttikleri görüşler doğrudan alıntılanarak aktarılmıştır. Sonuç olarak, kadın mühendislerin erkek egemen saha olan mühendislik mesleğinde kadın-erkek ayrımcılığına uğradığı, meslekte saygınlık kazanmak için maskülen özellikler kazandığı ve çalışma yaşamında kadına yönelik ön yargılar gibi güçlüklerle karşılaşıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erkek Egemen Alan, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılık, Mühendislik

Teşekkür

Çalışmaya olan katkılarından dolayı Dr. Yunus Emre Avcu’ya teşekkürlerimizi sunarız.

THE DIFFICULTIES OF WORKING IN A MALE-DOMINATED FIELD FROM THE PERSPECTIVES OF WOMEN ENGINEERS

Öz

In this study, it is aimed to reveal the difficulties of working in a male-dominated field from the perspectives of women engineers; to evaluate the agreement levels of women engineers on the evaluations related to women’s work lives by their engineering branches, and to raise awareness on occupational gender inequality in male-dominated fields. The sample of the research consisted of 17 construction, 15 machinery, 11 electricity engineers chosen in a purposeful sampling method; 43 women
engineers in total. In order to determine the difficulties that women in engineering - as a male dominated occupation- experience, and to detect their attitudes towards their occupation, “The Difficulties of Working in a Male-Dominated Field from the Perspectives of Women Engineers Questionnaire”, which was formed by the researchers, was carried out online via Google Forms and the data regarding the study was collected. In the analysis of quantitative data, categorical findings were encoded and transferred to the SPSS 23 program, and cross-tables were created; while in the analysis of qualitative data, open ended questions were analyzed with descriptive analysis, and the opinions of women engineers were quoted directly. As a result, it has been concluded that women engineers in the male-dominated engineering occupation faced gender discrimination, had to get masculine to receive respect in the occupation, and experienced some difficulties, such as prejudices against women in the workplace.

Anahtar Kelimeler

Male-dominated Field, Gender, Occupational Discrimination Based On Gender, Engineering.

Kaynakça

• Altun, A. ve Kahraman, N. (2013). Kadının çalışmasına dair toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ve kadınların zihniyet örüntüleri. İletişim Araştırmaları, 11(1-2), 9- 34.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (19. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara-Türkiye.
• Capobianco, B. M., Diefes-Dux, H. A., Mena, I., Weller, J. (2011). “What is an engineer? Implications of elementary school student conceptions for engineering education”. Journal of Engineering Education, 100 (2): 304-328.
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, (Çev.: Cem Soydemir), İstanbul : Ayrıntı Yayınları.
• Connell, R. W. ve Messerschmidt, J. W. (2005). “Hegemonic Masculinity: Rethinking Concept”. Gender Society, 19 (6): 829- 859.
• Çakmak, B., Bilen, K., Taner, M. S. (2019). “Ortaokul öğrencilerinin mühendis ve mühendislik algıları”. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(1): 32-43.
• Emre, E. (2007). “Türkiye'de Kadın Mühendisler.” TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası. Erişim adresi: http://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/99974951f19a0c7 ek.pdf Son Erişim Tarihi: 25.11.2019.
• Genç İfade Gazetesi (2017). “Şantiyelerde kadın baret olmak.” Erişim adresi: http://gencifade.omu.edu.tr/santiyelerdekadin- baret-olmak-2/ Son Erişim Tarihi: 01.06.2021
• Gülhan, F. ve Şahin, F. (2018). “Ortaokul 5. ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Mühendisler ve Bilim İnsanlarına Yönelik Algılarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi.” Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED): 309-338.
• Kahraman, A., Tunçdemir, N. O., Özcan, A. (2015). “Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Hemşirelik Bölümünde Öğrenim Gören Erkek Öğrencilerin Mesleğe Yönelik Algıları”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi / Journal of Sociological Research: 108-144.
• Kara, N. (2013). “Bir Erkek Mesleği Olan Mühendislikte Mühendis Kadınların Yaşam Ve Direniş Stratejileri”. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi. Isparta- Türkiye.
• Karamanlı M. B. (2019). “Türkiye’de Mühendis Kadınlar”. Yüksek Lisans Tezi, Sıtkı Koçman Üniversitesi. Muğla- Türkiye.
• Karatas F. O., Micklos A., Bodner G. M. (2011). “Sixth-grade students’ views of the nature of engineering and images of engineers”. Journal of Science Education Technology, 20: 123- 135.
• Koyunlu Ünlü, Z. ve Dökme, İ. (2017). “Özel Yetenekli Öğrencilerin FeTeMM’in Mühendisliği Hakkındaki İmajları”. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1): 196-204.
• Miller, G. E. (2004). “Frontier Masculinity in the Oil Industry: The Experience of Women Engineers”. Gender, Work and Organization, 11(1): 47-73.
• Özarslan, A. D. (2015). Hegemonik erkeklik bağlamında erkek hemşireler. Alternatif Politika, 7(1), 118-141.
• Parlaktuna, İ. (2010). “Analysis of Gender-Based Occupational Discrimination in Turkey”. Ege Academic Review, 10 (4): 1217-1230.
• Powell, A., Bagilhole, B., Dainty, A. (2009). “How Women Engineers Do and Undo Gender: Consequences for Gender Equality.” Gender, Work & Organization, 16(4): 411-428.
• TMMOB (2019). TMMOB'YE BAĞLI ODALARIN ÜYE SAYISI 550 BİNİ AŞTI. Erişim adresi: http://www.tmmob.org.tr/icerik/tmmobye-bagli-odalarinuye- sayisi-550-bim- asti Son Erişim Tarihi: 02.12.2019.
• TÜİK. (2019). İşgücü İstatistikleri. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu- Istatistikleri Eylul-2019-30688 Son Erişim Tarihi: 05.12.2019.
• Uzay A. (2020). “Kadın Mühendislerin Kariyer Sürecinin Habitus Ve Dokuz Tip Mizaç Modeli Bağlamında İncelenmesi”. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara-Türkiye.
• Üner, S. (2008). “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadelede Temel Eğitim Seti”. TC Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, UNFPA, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu, Ankara: Dumat Ofset.
• Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K., Taşkın, L. (2007). “Kafkas Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Bakış Açıları”. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi: 26-38.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri: Seçkin Yayıncılık. Ankara-Türkiye.
• Zengin-Arslan, B. (2002), “Women in engineering education in Turkey: Understanding the gendered distribution”, International Journal of Engineering Education, 18(4): 400¬408.