Sosyal Ağlar ve Örgütsel Çatışma: Devlet İlkokullarında Bir Uygulama

Year 2022, Volume: 24 Issue: 1, 174 - 221, 31.05.2022

Özer Köseoğlu İdris Aydın

https://doi.org/10.54838/bilgisosyal.1084629

Abstract

İlköğretim okullarının temel paydaşları olan öğretmenler, idareciler, veliler ve öğrenciler arasında iletişim, uzaktan ve yüz yüze eğitimi desteklemek gibi amaçlarla sosyal medyayı da kapsayan web 2.0 araçları yaygın olarak kullanılmaktadır. Covid 19 pandemisi öncesinde daha çok öğretmenlerin dijital okur yazarlık becerilerine bağlı olarak, tercihe göre kullanılan web 2.0 araçları salgın önlemleri doğrultusunda yüz yüze eğitime ara verilip uzaktan eğitime geçildiği dönemde zorunlu hale gelmiştir. Bu gelişmeyle birlikte yüz yüze iletişimde yaşanan çatışma ve anlaşmazlıkların sanal ortama taşınma ihtimali ortaya çıkmıştır. Araştırmanın amacı, kullanım alanı gittikçe genişleyen sosyal ağların, örgütsel çatışma yönetimine etkisini incelemektir. Kesitsel tarama araştırması olarak tasarlanan çalışmada veriler anket tekniği ile toplanmıştır. Çalışmanın örneklemini Sakarya il merkezinde bulunan devlet ilkokulları oluşturmaktadır. Araştırmaya göre anketi cevaplayan öğretmenler sosyal ağları ve uygulamaları iletişim ve eğitim süreçlerinde yaygın olarak kullanmakta, sosyal ağların kullanımında çatışma ve anlaşmazlıklar yaşayabilmekte ve söz konusu çatışma ve anlaşmazlıkların aşılmasında etik ilke ve kodların geliştirilmesi fikrini desteklemektedirler.

Keywords

Çatışma Yönetimi, Örgütsel Çatışma, Web 2.0, Sosyal Ağlar

Social Networks and Conflict Management in Organizations: A Case Study in State Primary Schools

Abstract

Web 2.0 tools, and specifically social media, are widely used in communication amongst the stakeholders of primary schools, including teachers, administrators, parents, and students, with the aims of communication, distance education, and supporting face-to-face education. Before the Covid 19 pandemic, web 2.0 tools, which were used by the preference depending on the digital literacy skills of teachers, have been used compulsorily during the period when face-to-face education was suspended, and distance education was carried out in line with epidemic measures. Thus, it is expected that conflicts and disputes among the members of the schools in face-to-face relations might be seen in the virtual area. This research basically aims to examine the effect of social networks, which are increasingly used, on organizational conflict management. The study is designed as a cross-sectional survey, and the data gathered through a survey developed by the researchers. According to the results of the study, the participant teachers widely use social network tools in communication and education processes; they experience conflicts and disputes by using social networks and support the idea of developing ethical codes and principles to tackle with these disputes.

Keywords

Conflict Management, Organizational Conflict, Web 2.0, Social Networks.

References

• Adıgüzel, A. (2010). İlköğretim Okullarında Öğretim Teknolojilerinin Durumu ve Sınıf Öğretmenlerinin Bu Teknolojileri Kullanma Düzeyleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 1-17.
• Akkirman, A. D. (1998). Etkin Çatışma Yönetimi ve Müdahale Stratejileri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 1-11.
• Aksüt, S., & Ezer, F. (2021). Covid-19 Sürecinde Sosyal Bilgiler Dersinde Eğitim Bilişim Ağı Platformunu Kullanmaya Yönelik Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşleri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 197-233.
• Altan, Y. (2015). Örgütsel Çatışma ve Etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (27), 159-168.
• Arslan, K., Arı, A. G., & Kanat, M. H. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinde Verilen Uzaktan Eğitim Hakkında Veli Görüşleri, Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 57(1), 192-205.
• Arslantaş, H. İ., ve Özkan, M. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetimi Yaklaşımlarının İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 555-570.
• Aslan, Ş. (2004). Hastanelerde Örgütsel Çatışma: Teori ve Örnek Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 599-617.
• Aydın, M. (1984). Örgütlerde Çatışma, Ankara: Bas Yay Matbaası.
• Bak, G., Eşidir, O. V., Bak, Ö., & Bak, A. (2018). Öğrenci Velilerinin Whatsapp Guruplarının Oluşturulması Konusundaki Görüş ve Önerilerinin İncelenmesi, Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 4(24), 1100-1109.
• Batıbay, E. F., & Filiz, M. (2019). Web 2.0 Uygulamalarının Türkçe Eğitiminde Motivasyona Etkisi: Kahoot Örneği. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1029-1047.
• Bayar, A. (2015). Bir Örgüt Olarak Okulda Meydana Gelen Çatışma Nedenleri ve Çözüm Yollarına Yönelik Okul Müdürlerinin Görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 130-141.
• Blank, S. (2020). Managing Organizational Conflict. North Carolina: McFarland.
• Bostancı, M. (2019). Sosyal Medya Dün-Bugün-Yarın. Konya: Palet Yayınları.
• Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2007). Social Network Sites: Definition, History, And Scholarship. Journal of Computer - Mediated Communication, 13(1), 210-230.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Pandemisi Sırasında İlköğretim Öğrencilerinin Uzaktan Eğitime Yönelik İmge ve Algıları: Bir Metafor Analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23.
• Bursalıoğlu, Z. (2019). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyükşener, E. (2009). Türkiye’de Sosyal Ağların Yeri ve Sosyal Medyaya Bakış. XIV. Türkiye’de İnternet Konferansı Bildirileri, 12, 13.
• Can, E. (2020). Sanal Sınıf Yönetimi: İlkeler, Uygulamalar ve Öneriler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6 (4), 251-295.
• Carr, C. T., & Hayes, R. A. (2015). Social Media: Defining, Developing, and Divining. Atlantic Journal of Communication, 23(1), 46-65. DOI: 10.1080/15456870.2015.972282
• Cloke, Kenneth ve Goldsmith, Joan (2019). Çatışma Yönetimi (Çev. Elif Ayşe Doğan). İstanbul: Sola Yayınları.
• Demir, S., & Kale, M. (2020). Öğretmen Görüşlerine Göre, Covid-19 Küresel Salgını Döneminde Gerçekleştirilen Uzaktan Eğitim Sürecinin Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 15(8), 3445-3470.
• Deutsch, M. (1949). A Theory of Cooperation and Competition. Human Relations, 2(2), 129-152.
• Deperlioğlu, Ö. ve Köse, U. (2010). Web 2.0 Teknolojilerinin Eğitim Üzerindeki Etkileri ve Örnek Bir Öğrenme Yaşantısı. Akademik Bilişim, 10, 337-342.
• Durak, G., Çankaya, S., & Yünkül, E. (2014). Eğitimde Eğitsel Sosyal Ağ Sitelerinin Kullanımı: Edmodo Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, 309-316.
• Düşükcan, M. (2018). İş Örgütlerinde Çatışmaların Oluşum Kaynakları ve Türleri: Büyük Ölçekli Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 32-43.
• Ekici, M. & Kıyıcı, M. (2012). Sosyal Ağların Eğitim Bağlamında Kullanımı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 156-167.
• Eren, E. (2015), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Erkuş, A., & Tabak, A. (2009). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çalışanların Çatışma Yönetim Tarzlarına Etkisi: Savunma Sanayiinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 213-242.
• Erol-Korkmaz, H. T. (2019). Örgütsel Çatışmaya Yönelik Bir Günlük Çalışması: Çatışmanın Olumsuz Etkilerini Artıran Unsurlar. Türk Psikoloji Dergisi, 34(83), 20-43.
• Ertürk, M. (1994). Organizasyonlarda Çatışma, Çatışma Nedenleri, Çatışmanın Yönetimi ve Erciyes Üniversitesinde Bir Anket Uygulaması. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, (11), 121-147.
• Fisher, R. (2000). Sources of Conflict and Methods of Conflict Resolution. International Peace and Conflict Resolution, School of International Service, The American University, http://www.communicationcache.com/uploads/1/0/8/8/10887248/sources_of_conflict_and_methods_of_resolution.pdf (Erişim Tarihi: 12.02.2022).
• Genç, Z. (2010). Web 2.0 Yeniliklerinin Eğitimde Kullanımı: Bir Facebook Eğitim Uygulama Örneği. Akademik Bilişim, 10, 10-12.
• Gülbahar, Y., Kalelioğlu, F., & Madran, O. (2010). Sosyal Ağların Eğitim Amaçlı Kullanımı. XV. Türkiye’de İnternet Konferansı, 10, 30-37.
• Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir Ortaöğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenler ile Aralarındaki Çatışmaları Yönetme Biçimleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güney, S. (2011), Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Yayınları.
• Hakkari, F., Tüysüz, C., & Atalar, T. (2016). Öğretmenlerin Bilgisayar Yeterlikleri ve Öğretimde Teknoloji Kullanımına İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenler Bakımından İncelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 460-481.
• Horzum, M. B. (2010), Öğretmenlerin Web 2.0 Araçlarından Haberdarlığı, Kullanım Sıklıkları ve Amaçlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 (1), 603-634.
• İlhan, A. Örgütsel Çatışma Yönetiminin İncelenmesine Yönelik Fenomenolojik Bir Araştırma. Research Journal of Business and Management, 7(4), 239-252.
• İşman, A., & Albayrak, E. (2014). Sosyal Ağlardan Facebook’un Eğitime Yönelik Etkililiği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 129-138.
• Karaca, F., & Aktaş, N. (2019). Ortaöğretim Kurumu Öğretmenlerinin Web 2.0 Uygulamaları İçin Haberdarlıklarının, Yeterlilik Düzeylerinin, Kullanım Sıkılıklarının ve Eğitsel Amaçlı Kullanım Biçimlerinin İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 212-230.
• Karasoy, H. A. Yönetim Fonksiyonları Ekseninde Örgütsel İletişimin Önemi. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 2(1), 81-92.
• Karip, E. (2003). Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kaysi, F. (2020). Mobil Anlık Mesajlaşma Uygulamaları Üzerinden Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Gelişimlerinin Desteklenmesi. Turkish Studies-Educational Sciences, 15(3), 2271-2284.
• Keskin, M., & Derya, Ö. Z. E. R. (2020). Covıd-19 Sürecinde Öğrencilerin Web Tabanlı Uzaktan Eğitime Yönelik Geri Bildirimlerinin Değerlendirilmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Kılınç, T. (1985). Örgütlerde Çatışma: Mahiyeti ve Nedenleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 14(1), 103-124.
• Kılınç, T. (1986). Örgütlerde Çatışma, Başa Çıkma Yöntemleri ve Yönetimi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 15(1), 103-124.
• Kırmızıgül, H. G. (2020). Covid-19 Salgını ve Beraberinde Getirdiği Eğitim Süreci. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 283-289.
• Koçak, S., & Başkan, G. A. (2013). Okul Müdürleri Tarafından Kullanılan Çatışma Yönetim Yöntemlerinin Etkililik Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 212-224.
• Koçyiğit, M., ve Koçyiğit, A. (2018). Değişen ve Gelişen Dijital İletişim: Yazılabilir Web Teknolojisi (Web 2.0). https://www.researchgate.net/publication/348298456 (Erişim Tarihi: 09/04/2021).
• Lerman, K. (2007). Social İnformation Processing İn News Aggregation. IEEE Internet Computing, 11(6), 16-28.
• MEB (2021). Millî Eğitim Bakanlığı Kurumsal Sosyal medya Kullanım Kılavuzu, MEB Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, https://basinmus.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_04/12123508_Sosyal_Medya_KYla vuzu.pdf, (Erişim Tarihi: 12.12.2021).
• Mirzeoğlu, N. (2005). Örgütsel Çatışma ve Yönetimi: Spor Eğitimi Veren Yükseköğretim Kurumlarında Bir Uygulama. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 51-56.
• Morkoç Kekeç, D.ve Erdönmez, C. (2015). Web 2.0 Uygulamalarının Eğitim Süreçlerine Etkisi: Çanakkale Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(3), 335-346. DOI: 10.5961/jhes.2015.135.
• Özalp, İ. (1989). Örgütlerde Çatışma. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 81-114.
• Özdoğru, M. (2021). İlkokullarda Öğretmen-Veli İlişkisinde Yaşanan Sorunlara İlişkin Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, 2(1), 68-76.
• Özerbaş, M. A., & Mart, Ö. A. (2017). İngilizce Öğretmen Adaylarının Web 2.0 Kullanımına İlişkin Görüş ve Kullanım Düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1152-1167.
• Özgan, H. (2006). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Çatışma Yönetim Stratejilerinin İncelenmesi (Gaziantep Örneği). Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep
• Özgür, H. (2020). Web 2.0 Teknolojileri, Trakya Üniversitesi Rumeli Köprüsü Dergisi. 2, 36-47.
• Özkara, E., & Tunç, B. (2020). Okul Yöneticilerinin Çatışma Yönetim Stratejileri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Journal of Faculty of Educational Sciences, 53(3).
• Özmen, F., (1997). Fırat ve İnönü Üniversitelerinde Örgütsel Çatışmalar ve Çatışma Yönetimi Yaklaşımları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Putnam, L. L., & Wilson, C. E. (1982). Communicative Strategies in Organizational Conflicts: Reliability and Validity of A Measurement Scale. Annals of the International Communication Association, 6(1), 629-652. https://doi.org/10.1080/23808985.1982.11678515 Erişim Tarihi: 13/05/2021
• Rahim, A., and Bonoma, T. V. (1979). Managing Organizational Conflict: A Model for Diagnosis And İntervention. Psychological Reports, 44(3 Suppl), 1323-1344. https://doi.Org/10.2466/Pr0.1979 .44.3c.1323 , Erişim Tarihi: 16/05/2021.
• Rahim, M. A. (1985). A Strategy for Managing Conflict in Complex Organizations. Human Relations, 38(1), 81-89.
• Rahim, M. A., Buntzman, G. F., & White, D. (1999). An Empirical Study of the Stages of Moral Development and Conflict Management Styles. International Journal of Conflict Management, 10(2), 154-171.
• Rahim, M. A. (2001). Managing Conflict in Organizations. London: Routledge, Quorum Books.
• Rahim, M. A. (2002). Toward A Theory of Managing Organizational Conflict, International Journal of Conflict Management. 13(3), 206-235. https://www.researchgate.net/publication/228182312 (Erişim Tarihi: 18/06/2020).
• Rahim, M. A., Psenicka, C., Polychroniou, P., Zhao, J. H., Yu, C. S., Chan, K. A., ... & van Wyk, R. (2002). A Model of Emotional Intelligence and Conflict Management Strategies: A Study in Seven Countries. The International Journal of Organizational Analysis, 10(4), 302-326.
• Ramdhani, T., & Nandiyanto, A. B. D. (2021). The Use of Whatsapp Social Media as Reinforcement Online Learning During the Covid-19 Pandemic. Indonesian Journal of Multidiciplinary Research, 1(1), 107-112.
• Robbins, S. P. (1978). “Conflict Management” and “Conflict Resolution” Are Not Synonymous Terms. California Management Review, 21(2), 67-75.
• Robbins, S. P., (1998). Organizational Behavior: Concepts and Controversies and Applications. USA, Prentice Hall.
• Rubin, J. Z. (1994). Models of Conflict Management. Journal of Social Issues, 50(1), 33-45.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Vergiliel Tüz, M. (2016), Örgütsel Davranış, Bursa: Aktüel Yayınları.
• Sarı, T., & Nayır, F. (2020). Pandemi Dönemi Eğitim: Sorunlar ve Fırsatlar. Electronic Turkish Studies, 15(4), 959-975.
• Sarsar, F., Başbay, M., & Başbay, A. (2015). Öğrenme-Öğretme Sürecinde Sosyal Medya Kullanımı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 418-431.
• Scott, P. R., & Jacka, J. M. (2011). Auditing Social Media. A Governance and Risk Guide, New Jersey: John Wiley&Sons.
• Spaho, K. (2013). Organizational Communication And Conflict Management. Journal of Contemporary Management Issues, 18(1), 103-118.
• Şahin, A., Emini, F. T., & Ünsal, Ö. (2006). Çatışma Yönetimi Yöntemleri ve Hastane Örgütlerinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 553-568.
• T.C. Resmî Gazete. Okul Öncesi Eğitimi ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. 26.07.2014. Sayı: 29072, Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Telli, S. G., & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve Çevrimiçi (Online) Eğitimin Önlenemeyen Yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Thakore, D. (2013). Conflict and Conflict Management. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM), 8(6), 7-16.
• Timur, S., Timur, B., Arcagök, S., & Öztürk, G. (2020). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Web 2.0 Araçlarına Yönelik Görüşleri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 21(1), 63-108.
• Tokat, B. (1999). Örgütlerde Çatışma ve Çatışmanın Yöntemi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1. 23-40.
• Toytok, E., ve Açıkgöz, A. (2013). Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Yöneticilerinin Çatışma Yönetim Stilleri ile Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişki. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(2), 24-36.
• Tutar, H. (2016). Örgütsel Davranış, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Türnüklü, A., Şahin, İ., & Öztürk, N. (2002). İlköğretim Okullarında, Öğrenci, Öğretmen, Okul Yöneticisi ve Velilerin Çatışma Çözüm Stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 574-594.
• Ural, A. (1997). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenlerle Aralarındaki Çatışma Yönetme Yöntemleri.
• Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bolu: Abant izzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ural, A., & Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. 4. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ünlü, S., Özcihan, T., Özbaş, Z., & Bakiner, A. (2014). Örgütsel Çatışma Çözüm Yöntemleriyle Duygusal Zekâ Arasındaki İlişki: Bir Tasarım Mühendisliği Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 251-263.
• Wall Jr, J. A., & Callister, R. R. (1995). Conflict and Its Management. Journal of Management, 21(3), 515-558. https://doi.org/10.1177/014920639502100306 Erişim tarihi: 16/05/2021. Wright, Q. (1951). The Nature of Conflict. Western Political Quarterly, 4(2), 193-209.
• Yaylak, E., & İnan, S. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Eğitimde Sosyal Medyanın Kullanılmasına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 1-32.
• Yıldızoğlu, H. ve Burgaz, B. (2014). Okul Yöneticilerinin Beş Faktör Kişilik Özellikleriyle Çatışma Yönetimi Stili Tercihleri Arasındaki İlişki Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 295-310.
• Yurdunkulu, A., & Oktay, A. (2020). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Çatışma Durumları ve Çatışma Yönetimi Stratejilerinin İncelenmesi (Düzce-Merkez Örneği). Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 285-302.