İnanç Gelişim Teorisi: İnanç Aşamaları

Yıl 2016, Cilt: 2016 Sayı: 1, 139 - 156, 31.03.2016

Mustafa Ulu

Öz

İnanç gelişim teorisi kaleme alındığı 1981 yılından günümüze kadar inanç ve onun gelişimi konusunda en çok incelenen, değerlendirilen ve tartışılan teorilerden birisi olmuştur. Bu teori üzerinde 200’den fazla çalışma gerçekleştirilmiştir. Bizzat James W. Fowler’in kendisi, 2015 yılı Ekim ayındaki vefatına kadar sürekli olarak inanç olgusu üzerinde çalışmalarda bulunmuş ve çok sayıda makale ve kitap kaleme almıştır. Bu makale de ülkemizde üzerinde çok az çalışmanın yapıldığı bir konunun detaylı olarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Fowler, inanç konusunda bebeklerin inanç gelişimini kategorize eden bir ön aşama da dahil edildiğinde yedi basamaklı bir aşama modeli ileri sürmüştür. Fowler’in teorisine göre bir aşamadan diğerine geçiş otomatik olarak gerçekleşmemekte, bireyin bir önceki aşamada ortaya çıkan gelişim ödevlerini başarılı bir şekilde tamamlaması gerekmektedir. Ayrıca teoride sürekli bir ilerleme meydana gelmekte olup tamamlanan bir aşamaya geri dönmek söz konusu değildir. Çalışmanın son bölümünde ise kısa bir şekilde insanların hangi inanç basamağında oluklarının tespit edilmesi amacıyla Fowler tarafından geliştirilen ‘İnanç Gelişim Mülakatı’ hakkında bilgi verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnanç, Gelişim, Teori, Fowler, Aşama

Kaynakça

• ANTRIM, L. (2010). Rumi, Celaladin. D. Leeming , K. Madden, & S. Marlan içinde, Encyclopedia of Psychology and Religion (Cilt 2, s. 795-797). New York: Sprenger Reference.
• ASTLEY, J. (2009). The Psychology of Faith Development. M. de Souza, L. Francis, J. O’Higgins-Norman, & D. Scott içinde, International Handbooks of Religion and Education for Spirituality. London, New York: Springer. doi:10.1007/978-1-4020-9018-9 13
• BROUGHTON, J. M. (1986). The Political Psychology of Faith Development Theory. C. Dykstra, & S. Parks içinde, Faith Development and Fowler (s. 90 – 114). Birmingham, ALABAMA: Religious Education Press.
• DYKSTRA, C. (1986). What Is Faith?: An Experimental in the Hypotetical Mode. C. Dykstra, & S. Parks içinde, Faith Development and Fowler (s. 45-64). Alabama: Religious Education Press.
• FOWLER, J. (1976). Stages in Faith: The Structural-Developmental Approach. T. Hennessy içinde, Values and Moral Education (s. 173-211). New York: Paulist Press.
• FOWLER, J. (1986). Faith and the Structuring of Meaning. C. Dykstra, & S. Parks içinde, Faith Development and Fowler. Birmingham, Alabama: Religous Education Press.
• FOWLER, J. (1987). Faith Development and Pastoral Care. Philadelphia: Fortress Press.
• FOWLER, J. (1990). Faith development research. R. J. Hunter içinde, Dictionary of Pastoral Care and Counseling (s. 399-401). Nashville: Abingdon Press.
• FOWLER, J. (1991). Stages in Faith Consciousness. New Directions For Child Development, 52(Summer), 27-45.
• FOWLER, J. (1991a). The Vocation Of Faith Developmental Theory. J. Fowler, K. Nipkow, & F. Schweitzer içinde, Stages Of Faith And Religious Development: Implications For Church, Education, And Society (s. 19–37). New York: Crossroad Publishing.
• FOWLER, J. (1991b). Weaving the New Creation: Stages of Faith and The Public Church. New York: Harper Collins.
• FOWLER, J. (1992). Faith, Liberation and Human Development. J. Astley, & L. Francis içinde, Christian Perspectives on Faith Development: A Reader (s. 3-14). Michigan: Eerdmans Publishing.
• FOWLER, J. (1995). Stages of Faith: The Psychology of Human Development and The Quest for Meaning. New York: Harper & Row.
• FOWLER, J. (2000). Becoming Adult, Becoming Christian: Adult Development And Christian Faith. San Francisco: Jossey-Bass.
• FOWLER, J. (2001). Faith Development Theory and the Postmodern Challenges. The International Journal For The Psychology Of Religion, 11(3), 159-172.
• FOWLER, J. (2004). Faith Development At 30: Naming The Challenges of Faith in A New Millennium. Religious Education, 99(4), 405-421.
• FOWLER, J., & DELL, M. L. (2006). Stages of Faith From Infancy Through Adolescence: Reflections on Three Decades of Faith Development Theory. E. Roehlkepartain, P. E. King, L. Wagener , & P. Benson içinde, The Handbook of Spiritual Development in Childhood and Adolescence (s. 34-45). California: SAGE Publications.
• FOWLER, J., & KEEN, S. (1985). Life Maps: Conversations on the Journey of Faith. Texas: Waco Word Books.
• GOTTLIEB, E. (2012). Dini Düşüncenin Gelişimi. (C. Osmanoğlu, & M. Ulu, Çev.) Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12(1), 269-289.
• HART, J., Limke, A., & BUDD, P. (2010). Attachment and Faith Development. Journal of Psychology and Theology, 38(2), 122-128.
• JARDINE, M. M., & VILJOEN, H. G. (1992). Fowler’s theory of faith development: An evaluative discussion. Religious Education, 87(1), 74-85.
• NELSON, E. (1992). Does faith develop? An evaluation of Fowler’s Position. J. Astley, & L. Francis içinde, Christian Perspectives on Faith Development: A Reader (s. 62-76). Michigan: Eerdmans Publishing.
• NEUKRUG, E. (2012). The World of the Counselor: An Introduction to the Counseling Profession (4. b.). Belmont: Brooks/Cole.
• OK, Ü. (2005). Bir Aktivite Sistemi Olarak “İnanç”: İnanç Gelişimine Sosyo-Kültürel Bir Yaklaşım. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 5(4), 111-135.
• OK, Ü. (2006). Faith Development And Perception Of Diversity Among Muslims In Turkey: Construction And Initial Test Of A Measure For Religious Diversity In Islam. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(3), 221-247.
• OK, Ü. (2007). İnanç Psikolojisi: Hayatı Anlamlandırma Biçiminin Yaşam Boyu Gelişimi. Ankara: İlahiyat Yayınları.
• OK, Ü. (2012). Biyografik Anlatıya Dayalı İnanç Gelişimi Biçimleri ve Nicel Ölçümler. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(2), 121-155.
• PARKER, S. (2006). Measuring Faith Development. Journal of Psychology and Theology, 34(4), 337-348.
• PARKER, S. (2010). Research in Fowler's Faith Development Theory: A Review Article. Review Of Religious Research, 51(3), 33-252.
• STREIB, H. (2001). Faith Development Theory Revisited: The Religious Styles Perspective. The International Journal for the Psychology of Religion, 11(3), 143-158.
• STREIB, H. (2005). Faith Development Research Revisited: Accounting for Diversity in Structure, Content, and Narrativity Of Faith. International Journal for the Psychology of Religion, 15(2), 99-121.
• ULU, M. (2013). Dindarlığın Tanımı, Boyutları ve Ölçülmesi Üzerine Psikolojik Bir Araştırma -Erciyes Üniversitesi Öğrencileri Örneği- (Basılmamış Doktora Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ULU, M. (2013). James W. Fowler'e Göre İnanç ve İnancın Yapısal Modeli. Bilimname: Düşünce Platformu, 2013/2(XXV), 157-168.