Rethinking Emile Durkheim in the Context of Morality and Religion

Year 2024, Issue: 52, 163 - 186, 31.10.2024

Faruk Karaarslan

https://doi.org/10.28949/bilimname.1477683

Abstract

Emile Durkheim, one of the founding figures of sociology, placed religion and morality at the center of his theoretical framework. He identified religion and morality as indispensable elements for society and undeniably emphasized their functions in society. Because according to him, the continuity and order of social life depends on the normative structure produced by religion and morality. In this context, he has something to say about living together and sustaining life as a social being, which is one of the most important problems of our age. This study aims to evaluate Durkheim's theory of religion and morality in terms of contemporary social issues and social theory. In order to achieve this goal, firstly, Durkheim's understanding of society, which allows us to comprehend his understanding of religion, will be explained and then Durkheim's main concerns about the phenomenon of religion will be explained. Finally, based on Durkheim's thoughts, a path will be presented on how to approach the macro problems of today's world. In this way, it will be proposed to recall Durkheim with a critical eye for the solution of today's social issues. In the article, which is written with the intention of questioning the meaning of classical sociologists and more specifically Emile Durkheim in terms of contemporary social theory, it will be claimed that macro theories are still functional for the solution of macro problems. However, the necessity of a critical evaluation in this functional focus will be underlined. In this sense, the study, which includes a theoretical discussion and is based on a literature review, opens up for discussion Durkheim's contributions to the solution of current problems

Keywords

Sociology of Religion, Emile Durkheim, Religion, Society, Morality

Ethical Statement

Not applicable.

Supporting Institution

This work has not received any funding or support

Ahlak ve Din Anlayışı Bağlamında Emile Durkheim’ı Yeniden Düşünmek

Abstract

Sosyolojinin kurucu isimlerinden birisi olan Emile Durkheim din ve ahlak konularını teorik çerçevesinin merkezine almıştır. O, din ve ahlakı toplum için vazgeçilemez unsurlar olarak belirlemiş ve toplumdaki işlevlerini yadsınamaz şekilde önemsemiştir. Çünkü ona göre toplumsal hayatın devamlılığı ve düzeni din ve ahlakın üreteceği normatif yapıya bağlıdır. Bu bağlamda çağımızın en önemli sorunlarından birisi olan, bir arada yaşama ve toplumsal bir varlık olarak hayatı idame ettirmeye dair, söyleyecek sözleri bulunmaktadır. Bu çalışmada Durkheim’ın din ve ahlak kuramının, günümüz sosyal meseleleri ve sosyal teorisi açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca ulaşmak için öncelikle Durkheim’ın din anlayışını kavramaya imkan veren toplum anlayışı açıklanacak ve sonrasında Durkheim’ın din olgusuna dair temel kaygılarının izahı yapılacaktır. Nihayetinde ise Durkheim’ın düşüncelerinden yola çıkarak günümüz dünyasının makro sorunlarına nasıl yaklaşılabileceğine dair bir izlek sunulacaktır. Böylelikle günümüz toplumsal meselelerinin çözümü için Durkheim’ın eleştirel bir gözle yeniden hatırlanması teklif edilecektir. Klasik sosyologların ve daha özelde Emile Durkheim’ın günümüz sosyal teorisi açısından anlamını sorgulama niyeti ile kaleme alınan makalede, makro teorilerin makro sorunların çözümü için halen işlevsel olduğu iddia edilecektir. Fakat bu işlevsel odaklanmada eleştirel bir değerlendirme gerekliliğinin altı çizilecektir. Teorik bir tartışmayı barındıran ve literatür araştırmasına dayanan çalışma bu anlamda Durkheim’ın güncel sorunların çözümü için sunabileceği katkıları tartışmaya açmaktadır.

Keywords

Din Sosyolojisi, Emile Durkheim, Din, Toplum, Ahlak

Ethical Statement

Etik kurul izni gerekmemektedir.

Supporting Institution

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

References

• ALVER, K. (2010). Emile Durkheim ve kültür sosyolojisi, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 21, 199-210.
• COSER, A. L. (2011). Sosyolojik düşüncenin ustaları tarihsel ve toplumsal bağlamlarında fikirler. De Ki Yayınları.
• DAĞ, A. (2020). İnsansız dünya transhümanizm. Ketebe Yayınları.
• DERELİ, M. D. (2020). Sanala veda: Sosyal medya ve dönüşen dindarlık. Nobel Yayınları.
• DERELİ, M. D. (2022). Kurgu ile ütopya arasında: Habermas’ın dine yaklaşımında değişim ve post-seküler toplum projesi. Bilimname, 47, 303-342.
• DERELİ, M. D. (2023). Sanal olamayacak kadar gerçek: Dindarlığın yeni deneyim sahası olarak sosyal medya. Dijitalleşme ve Din içinde. (Ed. İ. Çapcıoğlu-F. Çapcıoğlu), 67-90, Kriter Yayınları.
• DOĞAN, S. (2019). Kant’la birlikte Kant’a karşı: Durkheim’da insan doğası. Journal of International Social Research, 12, 707–714. Doi:10.17719/jisr.2019.3861
• DURKHEIM, E. (1915). The elementary forms of the religious life. London: George Allen & Unwin.
• DURKHEIM, E. (1984). The problem of religion and the duality of human nature. Knowledge and Society, 5, 91–121.
• DURKHEIM, E. (2002). İntihar. Cem Yayınevi.
• DURKHEIM, E. (2005). Dini hayatın ilkel biçimleri. Ataç Yayınları.
• DURKHEIM, E. (2010). Sosyolojik yöntemin kuralları. Dost Kitabevi.
• EKEN, M. (2021). Pandemi sürecinde işlevsel bir araç olarak internet: Görünüş ile gerçeklik arasında etkileşimli yaşam deneyimi. Rutin ve Hayret Bir İmkan ve İmtihan Olarak Pandemi içinde. (ed. Faruk Karaarslan, Sedat Doğan), 98-120, Dby Yayınları.
• FOURNIER, M. (2012). Émile Durkheim: A biography. Polity Press.
• GÖZAYDIN, İ. ve GÜLSOY, N. Ö. (2011). Durkheim sosyolojisinde dinin tarihsel ve güncel olanakları. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(21), 1–15.
• HOBSBAWM, E. J. (2020). Kısa 20. yüzyıl 1914-1991 aşırılıklar çağı. Everest Yayınları.
• LEMERT, C. (2011). Durkheim’ın hayaletleri, kültürel mantık ve sosyal şeyler. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• LEVI-STRAUSS, C. (2017). Hepimiz yamyamız. Metis yayınları.
• MARX, K. (2011). Ekonomi politiğin eleştirisine katkı. Sol Yayınları.
• MARX, K. ve ENGELS, F. (1992). Alman ideolojisi. Sol Yayınları.
• MESTROVIC, S. G. (2004). Uygar barbarlık. Açılım Yayınları.
• MESTROVİÇ, G. S. (2015). 21. yüzyılda Durkheim, Durkheim sosyolojisinin moderniteye ve postmoderniteye uyarlanması. Nobel Yayınları.
• PICKERING, W. S. F. (1984). Durkheim’s sociology of religion: Themes and theories. London: Routledge & Kegan Paul.
• TURNER, B. S. (2020). Sosyoloji sözlüğü. Pinhan Yayıncılık.
• WEBER, M. (2011). Protestan ahlakı ve kapitalizmin ruhu. Bilgesu Yayıncılık.