The wild plants consumed as a food in Afyonkarahisar/Turkey and consumption forms of these plants

Year 2012, Volume: 5 Issue: 2, 95 - 105, 15.08.2012

Ersin Yücel İlkin Yücel Şengün Zeynep Çoban

Abstract

The purpose of this study was to investigate the wild plants consumed as food around Afyonkarahisar region. It is found that 13 families Amaranthaceae, Asteraceae, Brassicaseae, Caryophyllaceae, Chenopodiaceae, Geraniaceae, Lamiaceae, Malvaceae, Papaveraceae, Polygonaceae, Portulacaceae, Rubiaceae, Scrophulariaceae , which includes 25 taxa Achillea millefolium, Amaranthus albus, Anthemis wiedemanniana, Capsella bursa-pastoris , Cardaria draba subsp. draba, Chenopodium album, Cichorium intybus, Galium verum, Lavandula stoechas, Malva sylvestri, Onopordum illyricum, Papaver rhoeas, Pelargonium graveolens, Phlomis armeniaca, Polygonum cognatum, Polygonum pulchellum, Rumex crispus, Portulaca oleracea, Scorzonera cana, Silene conica, Taraxacum officinale, Teucrium chamaedrys subsp. chamaedrys, Thymus longicaulis, Tragopogon latifolius, Verbascum lasianthum are consumed as a food in different ways as an ingredients to meals, salads or tea

Keywords

Edible Plants, Local Consumption, Food, Afyonkarahisar

Afyonkarahisar çevresinde gıda olarak tüketilen yabani otlar ve tüketim biçimleri

Abstract

Bu çalışma Afyonkarahisar ve çevresinde gıda olarak tüketilen yabani otları belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bölgede 14 familyaya Amaranthaceae, Asteraceae, Brassicaseae, Caryophyllaceae, Chenopodiaceae, Geraniaceae, Lamiaceae, Malvaceae, Papaveraceae, Polygonaceae, Portulacaceae, Rubiaceae, Scrophulariaceae ait 25 taksonun Achillea millefolium, Amaranthus albus, Anthemis wiedemanniana, Capsella bursa-pastoris , Cardaria draba subsp. draba, Chenopodium album, Cichorium intybus, Galium verum, Lavandula stoechas, Malva sylvestri, Onopordum illyricum, Papaver rhoeas, Pelargonium graveolens, Phlomis armeniaca, Polygonum cognatum, Polygonum pulchellum, Rumex crispus, Portulaca oleracea, Scorzonera cana, Silene conica, Taraxacum officinale, Teucrium chamaedrys subsp. chamaedrys, Thymus longicaulis, Tragopogon latifolius, Verbascum lasianthum gıda olarak farklı biçimlerde yemek iç malzemesi, salata, çay olarak tüketildiği belirlenmiştir

Keywords

Yenen otlar, Yerel tüketim, Gıda, Afyonkarahisar

References

• Abo Bakr, T.M., El-Iraqui, S.M., Huissen, M.H. 1986. Nitrate and nitrite contents of some fresh and processed Egyptian vegetables. Food Chemistry. 19. 265-275.
• Akçiçek, E., Vural, M. 2007. Kumalar dağı (Afyonkarahisar)’ nın endemik ve nadir bitkileri. BAÜ FBE Dergisi.9/2. 78- 86.
• Alan, R., Padem, H. 1989. Erzurum ve yöresinde sebze olarak kullanılan; evelik, kızılca, kuşekmeği, deliçasır ve yemlik otlarının besin değeri üzerine bir araştırma. Tübitak Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi. 1. 48-57.
• Bilgir, B. 1982. Ege Bölgesinde insan beslenmesinde kullanılan bazı yabani (şevketi bostan, iğnelik, deve dikeni, yabani pazı ve semizotu) otları üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 19/3. 11-26.
• Cansaran, A, Kaya, Ö.F. 2010. Contributions of the ethnobotanical investigation carried out in Amasya dıstrıct of Turkey (Amasya-Center, Bağlarüstü, Boğaköy and Vermiş villages; Yassıçal and Ziyaret towns). Biological Diversity and Conservation (BioDiCon). Cilt 3/2. 97-116.
• Certel, M., Sık, B., Cengiz, F., Karakas, B. 2006. Antalya yöresinde tüketilen yenebilir bazı yabani bitkilerin nitrat ve nitrit içerikleri. Türkiye 9. Gıda Kongresi; Bolu.
• Çolakoğlu, M., Bilgir, B. 1977. Ege Bölgesi’nde insan beslenmesinde kullanılan bazı yabani (sarmaşık, stifno, helvacık, deniz börülcesi, ısırgan ve gelincik) otları üzerinde araştırmalar. VI. Bilim Kongresi; Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu Tebliğleri Gıda ve Fermantasyon Teknolojisi. 19-37.
• Çolakoğlu, M., Tömek, S. 1975. Ege Bölgesi’nde bazı yenebilen otların bileşimleri. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No. 228, İzmir, 1-24.
• Demir, H. 2006. Erzurum’da yetişen madımak, yemlik ve kızamık bitkilerinin bazı kimyasal bileşimi. Bahçe. 1/2. 55- 60.
• Endo, Y., Usuki, R., Kareda, T. 1985. Antioxidant effects on chlorophyll and pheophytin on the autoxidation of oils in the dark II. Journal of the American Oil Chemists Society. 62/9. 1387-1390.
• Foo, L. Y., Porter, L.J. 1981. The structure of tannins of some edible fruits. Journal of the Science of Food and Agriculture. 32. 711-716.
• Ho, C.T., Ferraro, T., Chen, Q., Rosen, R.T. 1994. Phytochemical in teas and rosemary and their cancer preventive properties. Food Phytochemicals for Cancer Prevention. II. Tea, Spices and Herbs, (Eds: Ho, C.-T., Osawa, T., Huang, M.T., Rosen, R.T.). ACS Symposium Series 547, American Chemical Society: Washington.
• Holland, I., Unwin, D., Buss, D.H. 1992. Fruit and nuts, First Supplement to the Fifth Edition of McCance and Widdowson's The Composition of Foods. 136 Seiten. The Royal Society of Chemistry, Cambridge.
• Kargıoğlu, M. 2005. Afyonkarahisar Çevresi Flora ve Vejatasyonu. Afyon Kütüğü, Cilt 1.
• Kargıoğlu, M. 2003. The Flora of Ahırdağı (Afyonkarahisar) and its Environs. Turk J Bot 27 (2003) 357-381 Tübitak.
• Kaya, İ., İncekara, N., Nemli, Y. 2004. Ege Bölgesi’nde sebze olarak tüketilen yabani kuşkonmaz, sirken, yabani hindiba, rezene, gelincik, çoban değneği ve ebegümecinin bazı kimyasal analizleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.). 14/1. 1-6.
• Kırbağ, S., Zengin, F. 2006. Elazığ yöresindeki bazı tıbbi bitkilerin antimikrobiyal aktiviteleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.). 16/2. 77-80.
• Larson, R. A. 1988. The antioxidants of higher plants. Pytochemistry. 27/4. 969- 978.
• Nishina, A., Kubota, K., Kameoka, H., Osawa, T. 1991. Antioxidizing component, musizin, in Rumex japonicus Houtt. Journal of the American Oil Chemists Society. 68. 735-739.
• Okafor, P.N., Ogbonna, U.I. 2003. Nitrate and nitrite contamination of water sources and fruit juices marketed in South- Eastern Nigeria. Journal of Food Composition and Analysis. 16. 213-218.
• Sistrunk, W.A. 1980. Kale greens quality, vitamin retention and nitrate content as affected by preparation, processing, and storage. Journal of Food Science. 45. 679-681.
• Tosun, İ., Karadeniz, B., Yüksel, S. 2003. Samsun yöresinde tüketilen yenebilir bazı yabani bitkilerin nitrat içerikleri. Çevkor. 12/47. 32-34.
• Yapıcı, Ü., Hoşgören, H., Saya, Ö. 2009. Kurtalan (Siirt) ilçesinin etnobotanik özellikleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 12. 191-196.
• Yazgan, A., Aker, M. 1990. Madımak. Hürsöz, 29 Nisan-8 Mayıs, Tokat.
• Yücel, E., Tülükoğlu, A. 2000. Gediz (Kütahya) çevresinde halk ilacı olarak kullanılan bitkiler. Ekoloji (Çevre Dergisi). 9/36. 12-14.
• Yücel, E., Tunay, M. 2002. Nazilli (Aydın) ve yöresinde gıda olarak kullanılan yabancı otlar. Türkiye Herboloji Dergisi. 5/2, 10-17.
• Yücel, E., Unay, N. 2008. Çifteler İlçesinde gıda olarak tüketilen yabani bitkilerin tüketim biçimleri ve besin öğesi değerleri. Cetemenler Dijital, Eskişehir.
• Yücel, E. 2008. Tıbbi Bitkiler 1. Cetemenler Digital, Eskişehir.
• Yücel, E., Güney, F., Şengün, İ. Y. 2010. Mihalıçcık (Eskişehir) ilçesinde tüketilen yabani bitkiler ile bunların tüketim amaçlarının saptanması, Biological Diversity and Conservation. 3/3. 158-175.
• Yücel, E., Tapırdamaz, A., Şengün, İ.Y., Yılmaz, G., AK, A. 2011. Kisecik Kasabası (Karaman) ve çevresinde bulunan bazı yabani bitkilerin kullanım biçimleri ve besin öğesi içeriklerinin belirlenmesi, Biological Diversity and Conservation (BioDiCon). 4/3. 71/82.
• Yücel, E. 2012. Türkiye’nin Çayır, Mera ve Ormanlarının Zehirli Bitkileri. Arkadaş Basım, Ulus/ Ankara.