Kur'an Hükümlerinin Tarihsel ve Yerel Bağlam› -Cahiliye Devri Arap Toplumunda Ahval-i Şahsiyye Hukuku Örneği-

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 2, 43 - 104, 19.03.2016

Mustafa Öztürk

Öz

Geleneksel İslam düşüncesinde Kur'an bütün muhtevasıyla tarih-üstü ve evrensel bir mesaj kabul edilir. Bu düşünceye göre Kur'an'daki her bir ayetin mana ve mesajı aksiyolojik açıdan aynı nitelikte ve dolayısıyla evrensel mahiyettedir. Kur'an'daki hiçbir ayete tarihsel bir mahiyet izafe edilemez. Çünkü Kur'an kıdem/ezelilik sıfatıyla muttasıf Allah'ın kelamıdır. Bu sıfatla muttasıf olan Allah'ın kelamı da kadim olmalıdır. Binaenaleyh Kur'an ahkamına tarih, toplum ve kültür gibi hadis unsurların temel oluşturması söz konusu değildir. Geleneksel Kur'an tasavvuru işte böyle bir içermeye sahiptir. Ancak bu tasavvur en azından bize göre yanlıştır. Her şeyden önce Kur'an baştan sona bütün muhtevasıyla tarih-üstü rehberlik vasfını haiz değildir. Çünkü Kur'an'ın özellikle toplumsal düzen ve hukukla ilgili ahkamının ekseriyeti değersel değil durumsal/konjonktürel niteliklidir. Bu durumsallık ise doğrudan doğruya vahyin nazil olduğu dönemdeki Arap toplumunun tarihsel, kültürel tecrübesi, dolayısıyla örf, adet ve geleneğiyle ilgilidir. Bu sebeple, söz konusu hükümler tüm zamanlarda uygulanması gereken hukuk kodları olarak vazedilmediği gibi ilk defa Kur'an'la birlikte insanlık tarihinin gündemine girmiş de değildir. Bilakis hemen tamamı İslam öncesi Arap toplumunun pratiğinde mevcuttur.

Anahtar Kelimeler: Kur'an hükümleri, cahiliye dönemi, ahval-i şahsiyye hukuku

Anahtar Kelimeler

-