Investigation of Classroom Teachers' Artificial Intelligence Literacy Levels According to Various Variables

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 63 - 77, 30.06.2025

Şafak Kaman

https://doi.org/10.53694/bited.1628589

Cited By: 1

Abstract

This research, whose aim is to determine the level of artificial intelligence literacy of classroom teachers, was conducted using the relational survey model from quantitative methods. The study group consists of 255 classroom teachers working in public schools affiliated to the Ministry of National Education in Kastamonu and Kırşehir in the 2023-2024 academic year. Personal information form and ‘Artificial Intelligence Literacy Scale’ were used as data collection tools. The data obtained were transferred to SPSS 22 package programme and analysed. The findings obtained were analysed in terms of some variables of artificial intelligence literacy levels of teachers and the results were tried to be described. The results of the research showed that the artificial intelligence literacy levels of classroom teachers were above the middle level. In the gender sub-dimension scores, it was determined that there was no significant difference between male and female teachers. In another finding of the study, it was seen that the time spent by classroom teachers in the profession had no effect on the level of artificial intelligence literacy. In addition, the educational status of classroom teachers was also examined and it was found that undergraduate-graduate education did not significantly affect their artificial intelligence literacy levels.

Keywords

Classroom teachers , Artificial intelligence , Literacy

Sınıf Öğretmenlerinin Yapay Zekâ Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Abstract

Amacı sınıf öğretmenlerinin yapay zekâ okuryazarlık düzeyini belirlemek olan bu araştırma nicel yöntemlerden ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Kastamonu ve Kırşehir ilindeki Milli eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet okullarında görev yapan 255 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu ve “Yapay Zekâ Okuryazarlık Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 paket programına aktarılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular öğretmenlerinin yapay zekâ okuryazarlık düzeyleri bazı değişkenler açısından incelenmiş ve sonuçlar betimlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuncunda sınıf öğretmenlerinin yapay zekâ okuryazarlık düzeylerinin orta düzeyin üzerinde olduğunu göstermiştir. Cinsiyet alt boyutu puanlarında ise erkek ve kadın öğretmenler arasında anlamlı düzeyde bir farkın olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın bir diğer bulgusunda ise sınıf öğretmenlerinin meslekte geçirmiş oldukları sürelerin yapay zekâ okuryazarlık düzeyinde etkisinin olmadığı görülmüştür. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin eğitim durumları da incelenmiş ve lisans-lisanüstü eğitim almalarının yapay zekâ okuryazalık düzeylerine anlamlı derecede etki etmediği tespit edilen bir diğer bulgudur.

Keywords

Sınıf öğretmenleri , Yapay zekâ , Okuryazarlık

References

• kdeniz, M., & Özdinç, F. (2021). Eğitimde yapay zekâ konusunda Türkiye adresli çalışmaların incelenmesi. [Analyzing Turkish studies on artificial intelligence in education] Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 912-932. https://doi.org/10.33711/yyuefd.938734
• Aksakal, Ş., Emre, İ., & Özbek, M. (2024). Sınıf öğretmenlerinin yapay zekaya ilişkin tutumlarının belirlenmesi. [Determination of classroom teachers' attitudes towards artificial intelligence] Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 1-13.
• Akyürek, H. A. (2013). Yapay zekâ teknikleri kullanarak akıllı iş gücü yönetimi [Intelligent workforce management using artificial intelligence techniques], (Yüksek lisans tezi/ Master thesis), Mevlana Üniversitesi.
• Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamaları [Artificial intelligence and applications in education]. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
• Banaz, E., & Demirel, O. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ okuryazarlıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi [Investigation of Turkish pre-service teachers' artificial intelligence literacy according to different variables]. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (60), 1516-1529. https://doi.org/10.53444/deubefd.1461048
• Banaz, E., & Maden, S. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi [Investigation of Turkish pre-service teachers' artificial intelligence attitudes in terms of different variables]. Trakya Eğitim Dergisi, 14(2), 1173-1180. https://doi.org/10.24315/tred.1430419 Coppin, B. (2004) Artificial Intelligence Illuminated, Jones and Bartlet.
• Çam, M. B., Çelik, N. C., Turan Güntepe, E., & Durukan, Ü. G. (2021). Öğretmen adaylarının yapay zekâ teknolojileri ile ilgili farkındalıklarının belirlenmesi [Determination of prospective teachers' awareness of artificial intelligence technologies]. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(48), 263- 285.
• Çelebi, C., Yılmaz, F., Demir, U., & Karakuş, F. (2023). Artificial intelligence literacy: An adaptation study. Instructional Technology and Lifelong Learning, 4(2), 291-306. https://doi.org/10.52911/itall.1401740
• Çetin, M., & Aktaş, A. (2021). Yapay zekâ ve eğitimde gelecek senaryoları [Artificial intelligence and future scenarios in education]. OPUS International Journal of Society Researches, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4225-4268. https://doi.org/10.26466/opus.911444
• Demir, B., & Beyazhançer, R. (2024). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının yapay zekâ öz-yeterliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Investigation of artificial intelligence self-efficacy of prospective elementary mathematics teachers in terms of some variables]. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(113), 2393-2398. https://doi.org/10.5281/zenodo.14279357 Dülger, E. D., & Gümüşeli, A. İ. (2023). Okul müdürleri ve öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanılmasına ilişkin görüşleri [Opinions of school principals and teachers on the use of artificial intelligence in education]. ISPEC International Journal of Social Sciences & Humanities, 7(1), 133-153. https://doi.org/10.5281/zenodo.7766578
• Eker, C. ve Halıcı Gürbüz, S. (2024). Matematik öğretmenlerinin matematik dersinde yapay zekâ kullanımına yönelik yeterlilik algıları [Mathematics teachers' perceptions of competence towards the use of artificial intelligence in mathematics lessons]. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 7(7): 513-528. https://doi.org/10.26677/TR1010.2024.1425
• Elçiçek, M. (2024). Öğrencilerin yapay zekâ okuryazarlığı üzerine bir inceleme [A study on students' artificial intelligence literacy]. Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dergisi, 6(1), 24-35. https://doi.org/10.53694/bited.1460106 Erdoğdu, F., & Çakır, O. (2024). Öğretmen adaylarının yapay zekâ okuryazarlıklarının ve yapay zekâya ilişkin algılarının belirlenmesi [Determination of pre-service teachers' artificial intelligence literacy and their perceptions of artificial intelligence]. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 63-95. https://doi.org/10.55107/turksosbilder.1594635
• Gansser, O. A., & Reich, C. S. (2021). A new acceptance model for artificial intelligence with extensions to UTAUT2: An empirical study in three segments of application. Technology in Society, 65, 101535. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101535
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
• Gerlich, M. (2023). Perceptions and acceptance of artificial intelligence: A multi-Dimensional study. Social Sciences, 12(9), 502. https://doi.org/10.3390/socsci12090502
• Haenlein, M., & Kaplan, A. (2019). A brief history of artificial intelligence: On the past, present, and future of artificial intelligence. California Management Review, 61(4), 5-14. https://doi.org/10.1177/0008125619864925
• Hartwig, B. (2025). Benefits of artificial intelligence. Hackr.io. Retrieved January 18, 2025, from https://hackr.io/blog/benefits-of-artificial-intelligence
• İçöz, S., & İçöz, E. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ uygulamalarına yönelik farkındalık düzeylerinin incelenmesi [Investigation of Turkish pre-service teachers' awareness levels towards artificial intelligence applications]. Ulusal Eğitim Dergisi, 4(3), 987-1001. https://doi.org/10.5281/zenodo.10909458
• İşler, B., & Kılıç, M. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanımı ve gelişimi [Use and development of artificial intelligence in education]. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(1), 1-11. https://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2021/ejnm_v5i1001 Karacan, S. B., & Çiçek, Ş. (2024). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin yapay zekâ okuryazarlık düzeyleri ile yapay zekaya yönelik tutumları [Artificial intelligence literacy levels of theology faculty students and their attitudes towards artificial intelligence]. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 24(3), 259-292. https://doi.org/10.33415/daad.1577561
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Ankara: Nobel Yayınları. Korucu, A. T. & Biçer, H. (2022). Eğitimde yapay zekânın rolleri ve eğitsel yapay zekâ uygulamaları [The roles of artificial intelligence in education and educational artificial intelligence applications]. Nabiyev, V. & Erümit, A.K. (Ed.), Eğitimde yapay zekâ, kuramdan uygulamaya (38-56) içinde [Artificial intelligence in education, from theory to practice (38-56) in]. Pegem Akademi.
• Köse, B., Radıf, H., Uyar, B., Baysal, İ., & Demirci, N. (2023). Öğretmen görüşlerine göre eğitimde yapay zekanın önemi [The importance of artificial intelligence in education according to teachers' views]. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 9(71):4203-4209. https://doi.org/10.29228/JOSHAS.74125
• Kutlucan, E. & Seferoğlu S. S. (2024). Eğitimde yapay zekâ kullanımı: ChatGPT’nin KEFE ve PEST analizi [Use of artificial intelligence in education: KEFE and PEST analysis of ChatGPT]. TEBD, 22(2), 1059-1083. https://doi.org/10.37217/tebd.1368821
• Nabiyev, V. V. (2012). Yapay zekâ: İnsan-bilgisayar etkileşimi [Artificial intelligence: Human-computer interaction]. Seçkin Yayıncılık.
• Ng, D. T. K., Leung, J. K. L., Chu, K. W. S., & Qiao, M. S. (2021). AI Literacy: Definition, teaching, evaluation and ethical issues. Wiley Online Library, 58(1), 504–509. https://doi.org/10.1002/pra2.487
• Pena, A. (2021). Why ıntroducing kids to machine learning? Erişim adresi: https://medium.com/code-explorers-worldwide/how-to-introduce-kids-to-machine-learning-career-explorations-26d46f6feb12 Sarıkaya, B., & Kavan, N. (2024). Türkçe öğretmeni adaylarının yapay zekâya yönelik tutumlarının incelenmesi [Investigation of Turkish teacher candidates' attitudes towards artificial intelligence]. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(26), 191-203. https://doi.org/10.55605/ejedus.1550010
• Say, C. (2018). 50 Soruda yapay zekâ [50 questions about artificial intelligence]. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
• Seyrek, M., Yıldız, S., Emeksiz, H., Şahin, A., & Türkmen, M. T. (2024). Öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanımına yönelik algıları [Teachers' perceptions towards the use of artificial intelligence in education]. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(106), 845-856. https://doi.org/10.5281/zenodo.11113077
• Uyak, S., Güngör Uyak, S., Ürey, D., Keskin, Ö., Aymaz, A., & Aydın, İ. (2023). Okul öncesi eğitim kurumlarında yapay zekâ uygulamaları: yönetici ve öğretmen görüşleri [Artificial intelligence applications in preschool education institutions: administrator and teacher views]. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 9 (75): 4625- 4636. https://doi.org/10.29228/smryj.72414