Bitlis Devlet Hastanesinde 2010-2016 Yılları Arasında Görülen Gıda Zehirlenmesi Vakalarının İncelenmesi

Year 2019, Volume 8, Issue 3, 932 - 946, 30.09.2019

Seda OĞUR

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.517784

Abstract

Bu araştırmada Bitlis Devlet Hastanesi’nde 2010-2016 yılları arasında görülen gıda zehirlenmesi vakalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Gerekli izinler (Bitlis Eren Üniversitesi Etik Kurul Başkanlığı’ndan ve Bitlis Devlet Hastanesi Başhekimliği’nden) alındıktan sonra Bitlis Devlet Hastanesi İstatistik Merkezi’ndeki yetkiliden 2010-2016 yılları arasında görülen gıda zehirlenmesi vakalarıyla ilgili istatistiksel veriler istenmiştir. Bu veriler arasından hastaların yaşı, cinsiyeti, işlem tarihi, teşhis, poliklinik sonucu ve işlem gördüğü ya da yatırıldığı servis bilgileri alınmıştır. Veriler SPSS 20® programında, sıklık ve Paerson ki-kare (χ²) testleriyle değerlendirilmiş, p<0,05 düzeyi istatistiki açıdan anlamlı kabul edilmiştir. Bitlis Devlet Hastanesi’nde 2010-2016 yılları arasında görülen gıda zehirlenmesi vakalarının sayısının 342 olduğu tespit edilmiştir. En çok gıda zehirlenmesi vakası 18-65 yaş arasındaki bireylerde (%59,1), erkeklerde (%54,4) ve 2012 yılının ilk 6 ayında (%51,8) görülmüştür. Vakaların %47,7’sine A05.8 ICD kodlu “gıda zehirlenmeleri, diğer tanımlanmış” teşhisi konulurken; %43,6’sına T62.8 ICD kodlu “gıda olarak yenilen diğer tanımlanmış zararlı maddelerin toksik etkisi” teşhisi konulmuştur. Hastaların %83,9’u ayakta tedavi edilmiştir. Hastaların yaş aralığı ile poliklinik sonuçları arasındaki farkın anlamlı (p<0,05) olduğu, bağışıklık sistemi yetişkinlere göre daha zayıf olan çocukların (3-11 yaş) daha çok (%67,2) yatırılarak tedavi edildiği belirlenmiştir. Bitlis Devlet Hastanesi’nde görülen gıda zehirlenmesi vakalarıyla ilgili istatistiksel verilerin düzenli halleri oldukça zor elde edilmiş, gıda zehirlenmeleriyle ilgili ICD Kodlarının yetkililerce tanınmadığı ve istatistiksel verilerin düzgün olarak kaydedilmediği görülmüştür. 

Keywords

Gıda zehirlenmesi, vaka, hastane, istatistiksel veri

References

• 1. Baş M. 2004. Gıda hijyeni güvenliği ve HACCP, Sim Matbaacılık, Ankara.2. Donald A.C. 1998. HACCP user’s manual, Aspen Publishers. Gaithersburg, Maryland.3. Bütün C., Beyaztaş F.Y., Engin A., Büyükkayhan D., Can M. 2009. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı’na Başvuran Besin Zehirlenmesi Olgularının Değerlendirilmesi, Van Tıp Dergisi, 16 (1): 19-23.4. Merdol T. K., Başoğlu S., Örer N. 1999. Beslenme ve Diyetetik Açıklamalı Sözlük (2. Baskı), Hatiboğlu Yayınları, Ankara.5. FAO/WHO 2002. Pan European Conference on Food Safety and Quality, February, 2002. http://www.fao.org. (Erişim Tarihi: 10.12.2016)6. Şimşek F. 2005. Besin Zehirlenmeleri, Toksikoloji Dergisi, 3(1): 3-9.7. Özcan N., İkincioğulları D. 2009. Ulusal Zehir Danışma Merkezi 2008 Yılı Çalışma Raporu Özeti, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66 (3): 29-58.8. WHO 2016. Official World and Health Organization Updates 2016 Package. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10th Revision, ICD-10 Version:2016. https://www.who.int/classifications/icd/icd10updates/en/ (Erişim Tarihi: 22.01.2019).9. Yücel F., Günay Y. 2000. Ölümcül Olmayan Zehirlenme Olguları¬nın Adli Tıp Yönünden Değerlendirilmesi, Adli Tıp Bülteni, 5 (3): 251-253.10. Hall A.K. 1994. Changing Epidemiology and Management of Deliberate Self Poisoning in Christcurch, New Zealand Medical Journal, 107 (987): 396-399. 11. Weir P. 1998. The epidemiology of delibarate self poisoning pre¬senting to Christchurch Hospital Emergency Department, New Zealand Medical Journal, 111 (1063): 127-129.12. Urazel B., Çelikal A., Karbeyaz K., Akkaya H. 2014. Gıda Zehirlenmesine Bağlı Rapor Düzenlenen Adli Olguların Değerlendirilmesi, Dicle Medical Journal, 41: 113-117. doi:10.5798/diclemedj.0921.2014.01.0383.13. Akköse Ş., Fedakar R., Bulut M., Çebiçci H. 2003. Zehirlenme Olgularının Beş Yıllık Analizi, Acil Tıp Dergisi, 3 (1): 8-10.14. Yeşil O., Akoğlu H., Onur Ö., Güneysel Ö. 2008. Acil Servise Başvu¬ran Zehirlenme Olgularının Geriye Dönük Analizi, Marmara Medical Journal, 21 (1): 26-32.15. Özköse Z., Ayoğlu F. 1999. Etiological and Demographical Chara¬cteristics of Acute Adult Poisoning in Ankara, Turkey, Human and Experimental Toxicology, 18 (10): 614-618. 16. Kavalcı C., Durukan P., Çevik Y., Özer M., İkizceli İ. 2006. Zehirlenme Olguları¬nın Analizi: Yeni Bir Hastanenin Bir Yıllık Deneyimi, Türkiye Acil Tıp Dergisi, 6 (4): 163-166. 17. Yılmaz A., Kukul Güven F., Korkmaz İ., Karabulut S. 2006. Acil Serviste Akut Zehirlenmelerin Retrospektif Analizi, Cerrahpaşa Üniversitesi Tıp Dergisi, 28: 21-26. 18. Ok G., Erbüyün K., Mirzai T., Vatansever D., Tok D. 2006. Acil Servise Başvuran Zehirlenme Olgularının Retrospektif Olarak İncelenmesi, Toksikoloji Dergisi, 4 (3-4): 5-9. 19. Akçay A., Gürses D., Özdemir A., Kılıç İ., Ergin H. 2005. Denizli İlindeki Çocuk¬luk Çağı Zehirlenmeleri, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 6 (1): 15-19.20. Tucer D. 2015. Gıda Zehirlenmeleri ve Toksik Hepatit, Güncel Gastroenteroloji, 19(3): 188-196.21. Besli G.E., Ergüven M. 2009. Çocuklarda Besin ve Mantar Zehirlenmeleri, Çocuk Enfeksiyonları Dergisi, 3 (3): 126-131.22. Bilici S., Uyar F.M., Beyhan Y., Sağlam F. 2008. Besin Zehirlenmeleri, Nedenleri ve Korunma Yolları, T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 727, Ankara. 23. TGK 2011. Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 29.12.2011, Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 28157.24. Ayçiçek H., Aktan H.T. 2003. Gıda Kaynaklı Salgınlarda Soruşturma İlkeleri, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 60 (3): 95-99.25. Bölükbaş F. 2009. İlaca ve toksik nedenlere bağlı karaciğer hastalıklarına yaklaşım, içinde: Karaciğer Hastalıklarına Klinik Yaklaşım, Değertekin H., Yalçın K. (Ed.)., Pars Yayıncılık, İstanbul, 197-214.26. Yardan T., Eden A.O., Baydın A., Aslan B., Vural K. 2008. Mantar Zehirlenmeleri, Journal of Experimental and Clinical Medicine, 25 (2): 75-83.27. Oğur S. 2016. Consciousness Level and Knowledge Level of Consumers in Bitlis City about Food Poisoning, International Engineering, Science and Education Conference, 01-03 December, Engineering Proceeding Book, pp1152-1168, Diyarbakır, Türkiye.28. Sağlık Bakanlığı 2016. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 727, Ankara. 29. İlçe A., Yıldız D., Baysal G., Özdoğan F., Taş F. 2010. Acil Servislerde Çalışan Sağlık Bakım Personelinin Adli Olgularda Delillerin Korunması ve Saklanmasına Yönelik Bilgi ve Uygulamalarının İncelenmesi, Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, 16 (6): 546-51.30. Karadayı B., Kolusayın M.Ö., Kaya A., Karadayı Ş. 2013. Acil Tedavi Birimlerinde Adli Olgudan Biyolojik Materyal Alınması ve Gönderilmesi, Marmara Medical Journal, 26 (3): 111-117. doi:10.5472/MMJ.2013.02891.031. Öz V., Karadayı Ş., Çakan H., Karadayı B., Kaya A. 2014. Acil Tedavi Birimlerinde Gıda Zehirlenmeleri, Marmara Medical Journal, 27: 89-95.32. Resmi Gazete 2014. Türk Ceza Kanunu. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/10/20041012.htm (Erişim Tarihi: 16.01.2017)33. Gürpınar T., Aşırdizer M. 2006. Zehirlenmelerde Hekim Sorumluluğu, Türkiye Klinikleri Journal of Surgical Medical Sciences, 2 (50): 56-62.34. Yavuz S. 2006. Tıbbi Kayıtların Düzenlenmesi ve Saklanmasında Görülen Eksiklikler ve Hukuki Sonuçları, Türkiye Klinikleri Journal of Surgical Medical Sciences 2 (50): 20-27.35. Karbeyaz K., Gündüz T., Akkaya H., Urazel B., Kökçüoğlu M.A. 2012. Adli Raporla¬ra Dikkat; Eskişehir Deneyimi, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 21 (5): 292-296. 36. Tuğcu H., Yorulmaz C., Ceylan S., Baykal B., Celasun B., Koç S. 2003. Acil Servis Hizmeti¬ne Katılan Hekimlerin, Acil Olgularda Hekim Sorumluluğu ve Adli Tıp Sorunları Konusundaki Bilgi ve Düşünceleri, Gülha¬ne Tıp Dergisi, 45: 175-179.37. Tüzün B., Elmas İ., Akkay E. 1998. Adli Rapor Düzenleme Zorunlu¬luğuna Hekimlerin Yaklaşımı, Adli Tıp Bülteni, 3 (1): 27- 31. 38. Bengidal M.S., Keskinkılıç B., Kuvan L., Odabaşı O., Bengidal S. 2001. Acil Ser¬vislerde Hekimin Adli Sorumluluğu, Step, 10 (8): 301-305.