SÜRDÜRÜLEBİLİR TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR STOK YÖNETİMİ: LİTERATÜR ARAŞTIRMASI

Year 2024, Volume: 17 Issue: 2, 33 - 56, 06.01.2025

Ayça Deniz , Yavuz Özdemir , Mustafa Yıldırım , Mehmet Alp Aytekin

https://doi.org/10.20854/bujse.1480043

Abstract

Tedarik zinciri yönetiminin (TZY) son dönemlerde sürdürülebilirliğin üç boyutuyla (ekonomik, çevresel ve sosyal) birleşimi sürdürülebilir tedarik zinciri yönetiminin (STZY) doğuşuna sebep olmuştur. Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi, çevresel zararı minimuma indirirken işletmelerdeki sosyal refahı ve tedarik zinciri (TZ) karlılığını maksimize etmek için zincirin tüm elemanlarının; operasyonlarının, kaynaklarının, bilgilerinin ve fonlarının yönetimi olarak tanımlanmaktadır. Sürdürülebilir stok yönetimi (SSY) ise, STZY’nin önemli bir etkeni olup, deponun fiziki koşullarından ürünlerin teslimat sürecine kadar minimum çevresel etki ve maliyetle devamlı olarak yürütülmesidir. Bu çalışma, sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi, sürdürülebilir stok yönetimi ve sürdürülebilirliğin tedarik zincirlerine etkileri üzerine odaklanmaktadır. Ayrıca çalışma, sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi ve sürdürülebilir stok yönetiminin sürdürülebilirliğin üç boyutuyla (çevresel, sosyal, ekonomik) entegrasyonundan ve literatürde bu konudaki eksikliklerden bahsederek sürdürülebilirlik alanında çalışmalar yapmak isteyen araştırmacılara rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi, Sürdürülebilir Stok Yönetimi, Sürdürülebilirliğin Üç Boyutu

References

• Abualigah, L., Hanandeh, E.S., Zitar, R.A., Thanh, C.L., Khatir, S. ve Gandomi, A.H. (2023). Revolutionizing sustainable supply chain management: A review of metaheuristics. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 126, 106839.
• Akandere, G. (2019). Yeşil depo yönetimi uygulamalarının işletme performansı üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(3), 737-754.
• Aljoghaiman, A., Saad, M. ve Kumar, V. (2020). Investigating the Motivators, Barriers and Enablers Associated With the Implementation of Sustainable Supply Chain In Saudi Manufacturing Industry. Proceedings of the 3rd IEOM European International Conference on Industrial Engineering and Operations Management. Bristol, UK.
• Altuntaş, C. ve Türker, D. (2012). Sürdürülebilir tedarik zincirleri: sürdürülebilirlik raporlarının içerik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 39-64.
• Alzoubi, H., Ahmed, G., Al-Gasaymeh, A. ve Kurdi, B. (2020). Empirical study on sustainable supply chain strategies and its impact on competitive priorities: The mediating role of supply chain collaboration. Management Science Letters, 10(3), 703-708.
• Börekçi, D.Y. (2021). Tedarik zinciri rezilyansı yönlendiricisi olarak tedarikçi çeşitliliği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 13(1), 56-69.
• Brandao, M.S. ve Godinho-Filho, M. (2022). Is a multiple supply chain management perspective a new way to manage global supply chains toward sustainability? Journal of Cleaner Production, 375, 134046.
• Brandenburg, M., Govindan, K., Sarkis, J. ve Seuring, S. (2014). Quantitative models for sustainable supply chain management: Developments and directions. European Journal of Operational Research, 233, 299-312.
• Bui, T.D., Tsai, F.M., Tseng, M.L., Tan, R.R., Yu, K.D.S. ve Lim, M.K. (2021). Sustainable supply chain management towards disruption and organizational ambidexterity: A data-driven analysis. Sustainable Production and Consumption, 26, 373-410.
• Cantele, S., Russo, I., Kirchoff, J.F. ve Valcozzena, S. (2023). Supply chain agility and sustainability performance: A configurational approach to sustainable supply chain management practices. Journal of Cleaner Production, 414, 137493.
• Chen, X., Wang, X., Kumar, V. ve Kumar, N. (2016). Low carbon warehouse management under cap-and-trade policy. Journal of Cleaner Production, 139, 894-904.
• Chopra, S., Reinhardt, G. ve Dada, M. (2004). The effect of lead time uncertainty on safety stocks. Decision Sciences, 35(1), 1-24.
• Dai, J., Xie, L. ve Chu, Z. (2021). Developing sustainable supply chain management: The interplay of institutional pressures and sustainability capabilities. Sustainable Production and Consumption, 28, 254-268.
• Erol, İ. ve Velioğlu, M.N. (2019). An investigation into sustainable supply chain management practices in a developing country. International Journal of eBusiness and eGovernment Studies, 11(2), 104-118.
• Fritz, M.M.C., Ruel, S., Kallmuenzer, A. ve Harms, R. (2021). Sustainability management in supply chains: the role of familiness. Technological Forecasting and Social Change, 173, 121078.
• Garip, Ç., Pirtini, S. ve Kaplan, B. (2021). Tedarik zinciri dayanıklılığı, tedarik zinciri bütünleşmesi ve yeşil pazarlama yöneliminin rekabet avantajı üzerindeki etkisi. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute/Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 43, 139-162.
• Golicic, S.L. ve Smith, C.D. (2013). A meta-analysis of environmentally sustainable supply chain management practices and firm performance. Journal of Supply Chain Management, 49(2), 78-95.
• Gültekin, S. ve Deste, M. (2021). Tedarik zinciri yönetiminde sürdürülebilirlik uygulamaları ve Malatya ili örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 4(2), 321-342.
• Gürbüz, H. (2015). Tedarik Zinciri Yönetiminde Alıcı Tedarikçi İlişkilerinde Dayanıklılık Ölçümleri. 15. Üretim Araştırmaları Sempozyumu. İzmir, Türkiye.
• Harms, D., Hansen, E.G. ve Schaltegger, S. (2013). Strategies in sustainable supply chain management: an empirical investigation of large German companies. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 20(4), 205-218.
• Huang, Y.S., Fang, C.C. ve Lin, Y.A. (2020). Inventory management in supply chains with consideration of logistics, green investment and different carbon emissions policies. Computers & Industrial Engineering, 139, 106207.
• Junge, A.L. ve Straube, F. (2020). Sustainable supply chains–digital transformation technologies’ impact on the social and environmental dimension. Procedia Manufacturing, 43, 736-742.
• Jauhari, W.A., Pujawan, I.N. ve Suef, M. (2023). Sustainable inventory management with hybrid production system and investment to reduce defects. Annals of Operations Research, 324(1), 543-572.
• Jauhari, W.A. (2022). Sustainable inventory management for a closed-loop supply chain with energy usage, imperfect production, and green investment. Cleaner Logistics and Supply Chain, 4, 100055.
• Koberg, E. ve Longoni, A. (2019). A systematic review of sustainable supply chain management in global supply chains. Journal of Cleaner Production, 207, 1084-1098.
• Kılıçlı, Y. ve Kıpçak, E. (2023). Yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamaları ile performans arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması. Journal of Transportation and Logistics, 7(2), 261-287.
• Lee, H.L. ve Billington, C. (1992). "Managing Supply Chain Inventory: Pitfalls and Opportunities". Sloan Management Review, 33(3), 65-73.
• Lee, C. ve Ha, B.C. (2020). The impact of interactional justice and supply-chain collaboration on sustainable SCM performance: The case of multinational pharmaceutical firms. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(2), 237-247.
• Maheshwari, S., Kausar, A., Hasan, A. ve Jaggi, C.K. (2023). Sustainable inventory model for a three-layer supply chain using optimal waste management. International Journal of System Assurance Engineering and Management, 14(1), 216-235.
• Mandal, B., Dey, B.K., Khanra, S. ve Sarkar, B. (2021). Advance sustainable inventory management through advertisement and trade-credit policy. RAIRO-Operations Research, 55(1), 261-284.
• Mathivathanan, D., Kannan, D. ve Haq, A.N. (2018). Sustainable Supply Chain Management Practices In Indian Automotive Industry: A Multi-Stakeholder View. Resources, Conservation and Recycling, 128, 284-305.
• Mishra, U., Wu, J.Z. ve Sarkar, B. (2021). Optimum sustainable inventory management with backorder and deterioration under controllable carbon emissions. Journal of Cleaner Production, 279, 123699.
• Mugoni, E., Kanyepe, J. ve Tukuta, M. (2024). Sustainable Supply Chain Management Practices (SSCMPS) and environmental performance: A systematic review. Sustainable Technology and Entrepreneurship, 3(1), 100050.
• Najjar, M. ve Yasin, M.M. (2023). The management of global multi-tier sustainable supply chains: a complexity theory perspective. International Journal of Production Research, 61(14), 4853-4870. Oyedijo, A., Kusi-Sarpong, S., Mubarik, M.S., Khan, S.A. ve Utulu, K. (2024). Multi-tier sustainable supply chain management: A case study of a global food retailer. Supply Chain Management: An International Journal, 29(1), 68-97.
• Özkaya, B. ve Kazançoğlu, İ. (2020). Lojistik İşletmelerini Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimine Yönlendiren Etkenlerin Değerlendirilmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(59), 490-502.
• Pagell, M. ve Wu, Z. (2009). Building a more complete theory of sustainable supply chain management using case studies of 10 exemplars. Journal of Supply Chain Management, 45(2), 37-56.
• Razzak, M.R. (2023). Mediating effect of productivity between sustainable supply chain management practices and competitive advantage: Evidence from apparel manufacturing in Bangladesh. Management of Environmental Quality: An International Journal, 34(2), 428-445.
• Sajjad, A., Eweje, G. ve Tappin, D. (2020). Managerial Perspectives On Drivers For and Barriers To Sustainable Supply Chain Management Implementation: Evidence From New Zealand. Business Strategy and The Environment, 29(2), 592-604.
• Sánchez-Flores, R.B., Cruz-Sotelo, S.E., Ojeda-Benitez, S. ve Ramírez-Barreto, M.E. (2020). Sustainable supply chain management: a literature review on emerging economies. Sustainability, 12(17), 6972.
• Sarı, İ.U., Ervural, B.Ç. ve Bozat, S. (2017). Analyzing Criteria Used İn Supplier Evaluation By DEMATEL Method İn Sustainable Supply Chain Management And An Application To Health Sector. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(4), 477-485.
• Sarkar, B., Ahmed, W., Choi, S.B. ve Tayyab, M. (2018). Sustainable inventory management for environmental impact through partial backordering and multi-trade-credit-period. Sustainability, 10(12), 4761.
• Sebastianelli, R. ve Tamimi, N. (2020). Antecedents of sustainable supply chain initiatives: Empirical evidence from the S&P 500. Business and Society Review, 125(1), 3-22.
• Seçkin, F. (2019). Tedarik zinciri yönetiminde ve tedarikçi seçiminde sürdürülebilirlik kavramının gelişimi. AURUM Journal of Engineering Systems and Architecture, 2(2), 45-64.
• Seuring, S. ve Muller, M. (2008). From a literature review to a conceptual framework for sustainable supply chain management. Journal of Cleaner Production, 16, 1699-1710.
• Dilek, M.S. ve Çağlıyan, V. (2017). Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve Gıda Sektöründe Görgül Bir Analiz. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Shaikh, F.A., Shahbaz, M.S. ve Odhano, N. (2020). A short review on green supply chain management practices. Engineering, Technology & Applied Science Research, 10(2), 5367-5370.
• Sofyalıoğlu, Ç. ve Kaçmaz, E. (2020). Bütünleşik KFG yaklaşımı ile sürdürülebilir tedarik zinciri tasarımı: Otomotiv yan sanayinde bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 27(3), 445-477.
• Şentürk, T., İkizler, C. ve Aytekin, G.K. (2020). Sağlık kurumlarında tedarik zinciri yönetimi kapsamında stok yönetiminin incelenmesi: Bir alan araştırması. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 7-46.
• Şişman, B. (2018). Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi performansını geliştirmede en uygun alternatif faaliyetlerin bulanık TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14, 83-98.
• Tan, K.S., Daud-Ahmed, M. ve Sundaram, D. (2009). Sustainable warehouse management. In Proceedings of the International Workshop on Enterprises and Organizational Modeling and Simulation, 1-15.
• Taticchi, P., Tonelli, F. ve Pasqualino, R. (2013) Performance measurement of sustainable supply chains: A literature review and a research agenda. International Journal of Productivity and Performance Management 62(8), 782-804.
• Walker, H. ve Jones, N. (2012). Sustainable supply chain management across the UK private sector. Supply Chain Management: An International Journal, 17(1), 15-28.
• Wang, J., Zhang, Y. ve Goh, M. (2018). Moderating the role of firm size in sustainable performance improvement through sustainable supply chain management. Sustainability, 10(5), 1654.
• Wang, J. ve Dai, J. (2018). Sustainable Supply Chain Management Practices And Performance. Industrial Management & Data Systems, 118(1), 2-21.
• Wang, J., Zhu, L., Feng, L. ve Feng, J. (2023). A meta-analysis of sustainable supply chain management and firm performance: Some new findings on sustainable supply chain management. Sustainable Production and Consumption, 38, 312-330.
• Wolf, J. (2014). The relationship between sustainable supply chain management, stakeholder pressure and corporate sustainability performance. Journal of Business Ethics, 119, 317-328.
• Yadav, G., Luthra, S., Jakhar, S.K., Mangla, S.K. ve Rai, D.P. (2020). A framework to overcome sustainable supply chain challenges through solution measures of Industry 4.0 and circular economy: An automotive case. Journal of Cleaner Production, 254, 120112.
• Zeng, H., Chen, X., Xiao, X. ve Zhou, Z. (2017). Institutional pressures, sustainable supply chain management, and circular economy capability: Empirical evidence from Chinese eco-industrial park firms. Journal of Cleaner Production, 155, 54-65.