Kentsel Yol Ağaçlandırmalarının Sağladığı Faydaların Belirlenmesi: Antalya Atatürk Bulvarı Örneği

Year 2020, Volume: 34 Issue: Özel Sayı, 235 - 248, 30.09.2020

Ceren Selim Selin Atabey

Abstract

Teknolojideki gelişmelere ve nüfus artışına paralel olarak, plansız ve sağlıksız gelişen kentlerimizde doğaya olan özlem giderek artmaktadır. Bu kapsamda, kentsel yeşil alanlar ve bu alanların en önemli ve baskın elemanları olan ağaçlar, insan ile doğa arasındaki bozulan ilişkinin dengelenmesinde ve kentsel yaşam koşullarının iyileştirilmesinde önemli yere sahiptir. Kent ağaçlandırmalarında kullanılacak türlerin belirlenmesinde kent ekosistemine sağlanan ekolojik, işlevsel, estetik, ekonomik, sosyo-kültürel, rekreasyonel birçok faydanın göz önünde bulundurularak teknik ve rasyonel bir şekilde planlanması, tasarımı ve yönetilmesi gerekmektedir. Kent ağaçlarının sağladığı faydaların bilimsel araştırmalarla belirlenmesi ve envanter çalışmasının yapılması, verilerin kent bilgi sistemlerine entegre edebilmesini sağlayarak geleceğe yönelik sürdürülebilir planlama-tasarım, yönetim, organizasyonuna imkan sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Antalya ili Konyaaltı ilçesinde yer alan Atatürk Bulvarı ağaçlarının kente sağladığı faydaların, işlevlerin belirlenmesi ve bir envanter oluşturulmasıdır. Çalışma kapsamında 6,3 km uzunluğundaki Atatürk Bulvarı orta refüjünde var olan 388 ağacın tür teşhisleri yapılmış, türlerin doğal ve egzotik olma durumları ve türlere ait ölçümler ve gözlemler (ağaç yaşı, ağaç boyu, tepe tacı genişliği, ağaç formu, dalsız gövde yüksekliği, ağaç kusurları, ağaç sağlığı durumu, taç örtüsünün kayıp durumu, ağacın alt ve üst yapılarla ilişkisi, sağladığı işlevsel özellikler, bakım ve korumaya yönelik tedbirler gibi) alınmıştır. Elde edilen veriler i-Tree Eco yazılımına aktarılarak tür ve ağaç bazında toplam biyokütle değerleri, karbon depolama değerleri hesaplanmıştır. Atatürk Bulvarı orta refüjünde 9 türe ait 388 ağaçta yapılan envanter çalışmasına göre; türlerin %29,6’sını Liquidambar orientalis, %26,5’i Phoenix dactylifera, %14,1’i ise Ficus retusa ‘Nitida’ olduğu belirlenmiştir. Doğal ve egzotik türlerin bir arada kullanıldığı belirlenmiş olup türlerin yaklaşık %45’inin doğal, %55’inin egzotik türlerden oluştuğu belirlenmiştir. i-Tree Eco yazılımıyla bulvarda yer alan ağaçlar yaklaşık 65.325 m2’lik yaprak alanına sahip olduğu, toplamda 48,5 ton/yıl karbon depolaması sağladığı tahmin edilmiştir. Karbon tutumu açısından türler sıralandığında Robinia preudoacacia ilk sırada yer almakta olup, onu Ficus retusa ‘Nitida’ ve Liquidambar orientalis’in takip ettiği belirlenmiştir.

Keywords

Karbon depolama, kentsel ağaçlandırma, kent ağaçları, kentsel biyoçeşitlilik

Determination of The Benefits of Urban Road Plantings: A Case Study of Atatürk Boulvard (Antalya)

Abstract

In parallel with the developments in technology and population growth, the longing for nature in our unplanned and unhealthy developing cities is increasing. In this context, urban green areas and trees which are the most important and dominant elements of these areas are important for balancing the relationship between human and nature and for improving urban living conditions. The aim of this study is to determine the benefits and functions and the creation of an inventory of urban trees which were in Ataturk Boulvard in Konyaaltı district of Antalya province. Within the scope of the study, 388 trees in the central refuge of 6.3 km length of Atatürk Boulevard were identified. Species were grouped as being natural and exotic. Observations and measurements (species and age of tree, tree height, crown crown width, tree form, unbranched body height, tree defects, tree health status, loss of crown cover etc.) were taken. The obtained data werewere transferred to i-Tree Eco software and total biomass values, carbon storage values were calculated on the basis of species and trees. According to the inventory study in Ataturk Boulevard central refuge, 388 trees was belonging to 9 species; 29.6% of the species were identified as Liquidambar orientalis, 26.5% as Phoenix dactylifera, and 14.1% as Ficus retusa “Nitida”. It has been determined that native and exotic species were used together and 45% of the species is native and 55% is composed of exotic species. It was estimated by i-Tree Eco software that the trees in the boulevard had a leaf area of approximately 65,325 m2, providing a total of 48.5 tons/year of carbon storage. when species are listed in terms of carbon storage Robinia preudoacacia takes the first place, followed by Ficus retusa “Nitida” and Liquidambar orientalis.

Keywords

Urban biodiversity, carbon storage, urban trees, urban afforestation

References

• Aslanboğa, İ. 1986. Kentlerde Yol Ağaçlaması. Tübitak Yayınları, Ankara.
• Aslanboğa İ., 1997. Kentlerdeki yol ve meydan ağaçlarının işlevleri, Ağaçlamanın planlanması, uygulanması ve bakımlarıyla ilgili sorunlar. İSFALT Yayınları,3,10s, İstanbul.
• Aydemir, S. E. 2004. Kentsel alanların planlanması ve tasarım: Kentsel açık ve yeşil alanlar-rekreasyon, Ed. Aydemir, Ş., Akademi Kitabevi, Trabzon, s. 284–337.
• Ekici, Ö. Kılıç (2012). Yeşil terapi iyileştiren doğa. Bilim ve Teknik, 36–41.
• Ender, E.,Uslu, C., 2016. Mahalle Parklarının Etkin Hizmet Alanlarının Belirlenmesi – Bursa İli Nilüfer İlçesi Örneği. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1): 13-20.
• Gül, A., Topay, M., Özaltın, O., 2009. Küresel Isınma Tehdidine Karşı Kent Ormanlarının Önemi. Uluslararası Davraz Kongresi, 24-27 Eylül 2009, Isparta, 221-234.
• Nowak, D.J., 1996. Estimating leaf area and leaf biomass of open-grown deciduous. Urban Trees Forest Science, 42(4): 504–507.
• Saunders, S. M, Dade, E., Niel, K. V., 2011. An Urban Forest Effects (UFORE) model study of the integrated effects of vegetation on local air pollution in the Western Suburbs of Perth, WA. 19th International Congress on Modelling and Simulation, Perth, Australia.
• Tuğluer, M., Gül, A., 2018. Kent ağaçlarının çevresel etkileri ve değerinin belirlenmesinde UFORE modelinin kullanımı ve Isparta örneğinde irdelenmesi. Turkish Journal of Forestry, 19(3): 293-307.
• Türkoğlu, H., Kısar Koramaz, E., 2012. Kentsel planlama (Ansiklopedik Sözlük): Yaşam kalitesi ve kentsel yeşil alanlar, Ed. Ersoy, M., Ninova Yayıncılık, İstanbul, s. 474–475.
• Wentworth, J. 2016. Green space and health. Postnote. Houses of Parliament, The Parliamentary Office of Science and Technology, London. UK. file:///C:/Users/CEREN/Downloads/POST-PN-0538.pdf