Bireylerin Yaşlılık Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi

Yıl 2020, , 12 - 32, 28.12.2020

Rabia Fettahoğlu , Ramazan Erdem

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.650251

Cited By: 1

Öz

Modern dünyada, Batı ülkelerinin bilim ve teknolojisindeki gelişmelerin bir sonucu olarak sosyal değişimler yaşanmış ve insan yaşamı uzamıştır. Modernleşmenin kentleşme, göç, kadınların iş yaşamındaki aktif rol alması ve çekirdek aile yapısına geçiş gibi sonuçları yaşlılık algısında değişiklikler meydana getirmiştir. Bu çalışmada bireylerin yaşlılık algısı ve sağlık hizmeti kullanımı ve bunlar arasındaki etki incelenmiştir. Araştırmada 500 kişilik bir örneklem grubuna anket uygulanmıştır. Yaşlılık algısını ölçebilmek için Eser ve diğerleri tarafından Türkçeye uyarlanan Avrupa Yaşlanma Tutum Ölçeği (AAQ) kullanılmıştır. Bireyler yaşlılığı; kayıpların olduğu bir dönem şeklinde algıladıkça daha fazla aile hekimi ve klinik hizmeti kullanmaktadır. Neticede olarak katılımcılar; yaşlılığı belli yetilerin kaybedildiği bir zaman olarak algıladıkça daha fazla polikinik, aile hekimi ve klinik sağlık hizmeti kullanmıştır. Bunun yanı sıra katılımcılar yaşlılığı tecrübe ve örnek olunması bir dönem olarak algıladıkça özel hekime daha az başvurmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaş, Yaşlılık Algısı, Sağlık Hizmeti Kullanımı, Modern Zaman

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeler Koordinasyon Birimince

Proje Numarası

SYL-2018-6902

Teşekkür

Bu çalışma Rabia Fettahoğlu’nun “Bireylerin Yaşlılık ve Ölüm Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi” adlı yüksek lisans tezinden türetilmiştir. Bu çalışma 20-23 Haziran 2019 tarihinde İstanbul’da düzenlenen 4. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yönetim Kongresi’nde bildiri olarak sunulmuştur. Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeler Koordinasyon Birimince Prof.Dr. Ramazan ERDEM tarafından yürütülen SYL-2018-6902 numaralı ve "Bireylerin Yaşlılık ve Ölüm Algısının Sağlık Hizmeti Kullanımına Etkisi" başlıklı Yüksek Lisans Tez Projesi kapsamında desteklenmiştir.

The Effect of Individuals' Perception of Aging on Healthcare Use

Öz

As a result of the developments in the science and technology of Western countries in the modern world, social changes have occurred and human life has been prolonged. The consequences of modernization such as urbanization, migration, the active role of women in business life and the transition to the nuclear family structure have caused changes in the perception of old age. In this study, individuals' perception of aging and healthcare use and the effect between them were examined. In the study, a questionnaire was applied to a sample group of 500 people. The European Aging Attitude Scale (AAQ), adapted to Turkish by Eser and others, was used to measure the perception of aging. Individuals old age; more family physicians and clinical services are used as it is perceived as a period of losses. As a result, the participants; As he perceived old age as a time when certain abilities were lost, he used more polyclinics, family physicians and clinical health services. In addition, as the participants perceived old age as an experience and an example, they applied less to the private physician.

Anahtar Kelimeler

Old Age, Aging Perception, Modern Time, Health Service Use

Proje Numarası

SYL-2018-6902

Kaynakça

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, (2012). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı Uygulama Programı, Ankara.
• Akın, G. (2002). Başlangıçtan Günümüze Yaşlının Aile ve Toplumdaki Statüsü, Geriatri, 5(1):75.
• Akülkü, H. (2015). Yaşlıların Yaşlılık Algısı: Antalya/Finike Ve Polonya/Rzeszow Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Bolu.
• Blagosklonny, M. V. & Salon, M. N. (2009). Growth and Aging: A Common Molecular Mechanism, Aging, 1(4):357-362.
• Bulduk, E. Ö. (2014). Yaşlılık ve Toplumsal Değişim, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2:53-60.
• Efe, E., Bek, Y. & Şahin, M. (2000). SPSS'de Çözümleri ile İstatistik Yöntemler II, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü.
• Erdem, R. & Pirinçci, E. (2003). Sağlık Hizmetlerinde Kullanım ve Kullanımı Etkileyen Faktörler, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi, 20(1):39-46.
• Ertaş, H. & Kıraç, F. Ç. (2019). Hastaların Sağlık Hizmeti Kullanım Durumlarının İncelenmesi, 2. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Sempozyumu, Konya.
• Ertaylan, A. (2016). 1990 Sonrası Türkiye Sinemasında Yaşlılık Temsilleri, The Turkish Online Journal of Design, 6(1):1-20.
• Eser, E., Gerçeklioğlu, G., Eser, S,, Fidaner, C., Baysan, P., Pala, T. vd. (2011). Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi (AAQ)” Türkçe Sürümünün (AYTA-TR) Psikometrik Özellikleri, Turkish Journal of Geriatrics,14:101-110.
• Harman, D. (1981). The Aging Process, Medical Sciences, Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA, 78(11):7124-7128.
• Hooyman, N. R., Kawamoto, K. Y. & Kiyak, H. A. (2015). Aging Matters an Introduction to Social Gerontology, Boston: Pearson Education.
• İlhan, M. N., Tüzün, H., Aycan, S., Aksakal, F. N. & Özkan, S. (2006). Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların Sağlık Hizmeti Kullanma Özellikleri ve Bazı Sosyoekonomik Belirteçlerle Değişimi: Sağlık Reformu Öncesi Son Saptamalar, Toplum Hekimliği Bülteni, 25(3):33-41.
• Kaya, S. (1995). Sağlık Bakım Hizmetlerinin Kullanılabilirliği, Toplum ve Hekim, 10(66), 101-106.
• Konak, A. ve Çiğdem, Y., (2005), “Yaşlılık Olgusu: Sivas Huzurevi Örneği”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1):23-63.
• Köse, S. K. (2011). Korelasyon ve Regresyon Analizi, http://file.toraks.org.tr/TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH/mse-ppt-pdf/Kenan_KOSE3.pdf (Erişim: 01.07.2019).
• Kuné, J. B. (2003). On Global Aging Old-Age Income Systems in the EU and Other Major Parts of the World, Contributions to Economics, New York: Physica-Verlag.
• Kurt, G. (2008). Türkiye’de Yaşlılık Olgusuna Sosyolojik Bir Bakış (Sivas İl Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Toplumsal Yapı ve Değişme Bilim Dalı, Sivas.
• Kurtkapan, H. (2017). Kentleşme Sürecinde Yaşlılık ve Yerel Yönetim Uygulamaları: İstanbul Örneği, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Özdamar, K. (2017). Eğitim, Sağlık ve Davranış Bilimlerinde Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi, Eskişehir: Nisan Yayınları.
• Parlak, E. A., Erdem, R., Alsaifi, D. I. J. & Aborass, N. (2015). Aging and Aging Policies in Turkey, içinde F. Akıncı, S. Bostan Ve T. Kılıç (Ed.), International Healtcare Management Conference, (ss. 579- 582), Ankara, Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.
• Silverstein, M., Burholt, V., Wenger, G. C. & Bengston, V. L. (1998). Parent-Child Relations Among Very Old Parents in Wales and The United States: A Test of Modernization Theory, Journal of Aging Studies, 2(4):387- 409.
• Taşkesen, C. G. (2017). Kırsal ve Kentsel Alanlarda Yaşlanma, Yaşlılık ve Yaşlılar: Denizli İli Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1): 92-124.
• TDK Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c430adbce2f21.02840452 (19.01.2019).
• Tufan, İ. (2016). Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık ve Yaşlanma, II. Basım, Ankara: Nobel Yayınları.
• TUİK, (2018). İl Nüfusu, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim: 03.07.2019).
• Tümerdem, Y. (2006). Gerçek Yaş, Turkish Journal of Geriatrics, 9(3):195-196.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.