AYFER TUNÇ’UN MODERNİZMLE DERDİ: FAİLLİK VE İKTİDAR

Year 2017, Volume: 15 Issue: 1, 349 - 362, 31.03.2017

Çimen Günay Erkol

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.298108

Cited By: 1

Abstract

Türk
edebiyatının önde gelen çağdaş yazarlarından biri olan Ayfer Tunç, romanlarında
modernizmin açmazlarına vurgu yapmakta ve modernleşen dünyada, toplumdan ve
doğadan yabancılaşan insanların çelişkilerine yer vermektedir. Tunç’un
edebiyatında, “özgürlük”, “karar alabilme” ve “doğruyu arama” gibi temalar,
modernizme ilişkin çeşitli toplumsal ve siyasal sorunlarla birleşerek genişler
ve etkinleşir. Kamusal alan, bir ortak dünya yaratma eylemi olarak bu temalar
çerçevesinde değerlendirilir. Tunç’un modernizmle hesaplaşma çabası, tıpkı 20.
yüzyılın en önemli düşünürlerinden biri olan ve kitle siyaseti üzerine çalışan
Hannah Arendt’inki gibi, “faillik”, “iktidar”, “kamusal alan”, “kötülük”,
“şiddet” gibi kavramların gözden geçirilmesini de gerektirmektedir. Bu
makalede, Tunç ve Arendt bir araya getirilmekte ve modernizmin bazı
çıkmazlarını nasıl tartışmaya açtıkları ele alınmaktadır. Arendt’in ünlü
“kötüğün sıradanlığı” kavramlaştırması, modernizme getirilen önemli bir
eleştiri olarak tarihteki yerini almıştır. Tunç’un 2014’te yayımlanan romanı
Dünya Ağrısı, Arendt’in altını çizdiği “kötülüğün sıradanlığı”nı gözler önüne
sererken, yazarın 2009’da yayımlanan romanı Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış
Anlatılan Kısa Tarihi, bu kavramın önüne bir de “deliliğin sıradanlığı”nı
eklemektedir. Bu makalede, Tunç’un iki romanından yola çıkılarak, yazarın
modernizmde sezdiği ve kendine has bir üslupla edebiyata dönüştürdüğü
çıkmazlara yer verilmiş ve bu çıkmazlar Arendt’in kuramsal tartışmaları
ışığında ele alınmıştır.

Keywords

Ayfer Tunç, Hannah Arendt, modernizm, faillik, kötülüğün sıradanlığı

References

• ALKAN-GENCA, Papatya (2016), “Ayfer Tunç”, Dictionary of Literary Biography: Turkish Novelists Since 1960, Cilt 2, Columbia, Gale Publishing, ss. 281-290.
• ARENDT, Hannah (2000), İnsanlık Durumu, (çev.) Bahadır Sina Şener, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ARENDT, Hannah (2010), Kötülüğün Sıradanlığı: Adolf Eichmann Kudüs’te, (çev.) Özge Çelik, Metis Yayınları, İstanbul.
• BARTHES, Ronald (1992), “Yazarın Ölümü”, (çev.) Gamze Varım, Sombahar, S:12, ss. 14-17.
• BERKTAY, Fatmagül (2012), Dünyayı Bugünde Sevmek: Hannah Arendt’in Politika Anlayışı, Metis Yayınları, İstanbul.
• BİRKAN, Tuncay (1992), “Modernlik Olarak Sosyalizm ve Postmodernizm”, Birikim, S: 34, ss. 57-64.
• FLETCHER John ve Malcolm BRADBURY (1976), Modernism: 1890-1930, Penguin, Harmondsworth.
• HABERMAS, Jürgen (1994), “Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje”, Çev. Gülengül Naliş, Postmodernizm, Der. Necmi Zeka, Kıyı