27 MAYIS 1960 DARBESİ SÜRECİNDE HAVADİS GAZETESİ

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 3, 72 - 96, 23.10.2014

Prof. Dr. Nurettin Gülmez Süleyman Aşık

https://doi.org/10.18026/cbusos.24913

Öz

Türkiye, II. Dünya Savaşı‟ndan sonra çok partili hayat anlayışını sistemleştirmek için harekete geçmiştir. Bu bağlamda, çeşitli partiler kurulmuş ve bunlardan birisi olan eski Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) mensuplarının kurduğu Demokrat Parti (DP) 1950‟de iktidara gelmiştir. On yıl ülkeyi yöneten Demokratlar döneminde basın da ön plana çıkmıştır. Bazı gazeteler, Demokrat Parti yanlısı bir yayın politikası benimsemişlerdir. Havadis de bu grupta yer alan gazetelerden olmuştur. Ancak, 27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleştirilen askeri darbe ile yayın politikasında bir takım değişiklikler meydana gelmiş ve Demokrat Parti‟yi destekleyen yayın anlayışı terk edilmiştir. Gazete bunun gerekçelerini de zaman zaman okuyucuları ile paylaşmıştır.
Bu çalışmada, Demokrat Parti taraftarı olan Havadis gazetesinin 27 Mayıs 1960 darbesi öncesi ülkedeki siyasi atmosferi veren yayınlarıyla müdahale sonrası konu hakkında izlediği yayın politikası incelenecektir. Gazetenin olaylara bakışı “müdahale öncesi”, “sonrası” “yargılama süreci” şekilde üç kısımda ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Demokrat Parti, Havadis, 27 Mayıs 1960, Yargılama Süreci.

THE DAILY "HAVADİS" IN THE PROCESS OF 27 MAY 1960 COUP

Öz

After World War II, Turkey has taken action to systematize understanding of multi-party system. In this sense, different parties were established. Democrat Party, one of those, which was established by Republican People‟s Party‟s old members, comes to power in 1950. The press had come to the fore at the period of Democrats which ruled the country for ten years. Some newspapers adopted a pro Democrat Party broadcasting policy. Havadis was in the group too. However it was become some Makalenin geliş tarihi: 02.02.2014 Makalenin kabul tarihi: 14.04.2014 changing in the broadcasting policy after military coup to be performed on 27 May 1960, and it was left the concept of broadcasting which supported to the Democrat Party. Sometimes the newspaper shared these justifications with the readers. In this study, Havadis which a pro Democrat Party newspaper that given the political atmosphere in the country prior to 27 May 1960 with publication its after intervention was followed on the subject policy will be examined broadcasting policy. Overview of the newspaper‟s events after “pre- intervention”, “after intervention” and “prosecution process” will be handle the subject in three parts.

Anahtar Kelimeler

Democrat Party, Havadis, 27 May 1960, Prosecution Process.

Kaynakça

• ALBAYRAK, Mustafa, (2004), Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Phoenix Yayınevi, Ankara.
• AYDEMİR, Şevket Süreyya (2010), Menderes‟in Dramı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• BAŞGİL, Ali Fuad (2008), 27 Mayıs İhtilali ve Sebepleri, Yağmur Yayınları, İstanbul.
• BAYRAK, M. Orhan (1994), Türkiye‟de Gazeteler ve Dergiler Sözlüğü (1831-1993), Küll Yayınları, İstanbul.
• DEMİR, Şerif, Düello (2011), Menderes ve İnönü, Demokrat Parti‟den 27 Mayıs Darbesi‟ne Olaylar, Timaş Yayınları, İstanbul.
• KARPAT, Kemal H. (2012), Türk Demokrasi Tarihi, Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller, Timaş Yayınları, İstanbul.
• ________________ (2013), Türk Siyasi Tarihi, Siyasal Sistemin Evrimi, Timaş Yayınları, İstanbul.
• MENDERES, Aydın (2012), Babam ve Ben, Ufuk Yayınları, İstanbul. MENDERES, Aydın- AKYOL, Taha (2011), Demokrasiden Darbeye Babam Adnan Menderes, Doğan Kitap, İstanbul.
• ŞEN, Erdal (2010), Yassıada‟nın Sessiz Tanıkları, Zaman Kitap, İstanbul.
• TOKER, Metin (1991), Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları 1944- 1973, Yarı Silahlı Yarı Külahlı Bir Ara Rejim 1960-1961, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• UYAR, Hakkı (2012), Türk Siyasal Yaşamında Cepheleşmelere Bir Örnek Vatan Cephesi, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.