Türkiye’de Ticaret Sürecinde Yer Alan Tarafların Ticaretin Kolaylaştırılması Üzerine Karşılıklı Beklentileri

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 2, 171 - 190, 28.06.2021

Mine Yılmazer , Berk Nuhoğlu

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.872621

Öz

Uluslararası ticaret, ülkelerin kalkınmasında önemli bir paya sahiptir. Bu sebeple Türkiye’de dış ticaret sürecinde bulunan tarafların birbirlerinden beklentilerini belirlemek, ticaretin hızlandırılmasına ve kolaylaştırılmasına ilişkin görüşlerini, eksikleri ve çözüm önerilerini ortaya çıkarmak büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda çalışmada, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından hazırlanan Ticareti Kolaylaştırma Anlaşması (TFA) ve bu anlaşmanın uygulanmasında referans niteliği taşıyan performans göstergelerinde Türkiye’nin durumu incelenmiş ve TFA’nın uygulanmasıyla elde edilebilecek kazançlar ele alınmıştır. Türkiye’nin bu göstergelerdeki durumuna istinaden, ticaret sürecinde karşılaşılan sorunları belirlemek amacıyla görüşme soruları hazırlanmış ve ticaret sürecinde yer alan firmalar ve gümrük yetkililerine yöneltilmiştir. Görüşmeler Nitel Araştırma Yönteminin bir veri toplama tekniği olan Derinlemesine Görüşme ile yapılmıştır. Elde edilen veriler NVIVO programı ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, gümrük işlem ve prosedürlerinde, ticaret sürecindeki belgelerin elektronik ortama uyarlanmasında ve uluslararası koordinasyon konularında iyileştirmeler yapılması gerektiği belirlenmiştir. Sonuç bölümünde ise elde edilen bulguların ortaya çıkardığı sorunların çözümlenmesine ve beklentilerin karşılanmasına yönelik öneriler getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ticaretin Kolaylaştırılması, Kağıtsız Ticaret, Gümrük İşlemleri, İthalat ve İhracat

Trade Facilitation and Mutual Expectations of Parties Involved in Turkey’s International Trade

Öz

International trade plays an important role in the development of countries. Determining the expectations of the parties in the process of international trade, problems they encounter, views on possible solutions and their opinion on trade facilitation is important. In this study, Turkey’s situation in the performance indicators of TFA was analyzed and the possible benefits of the implication of TFA are discussed. Interview questions to determine the problems encountered in the process of trade has been prepared using these indicators and asked to companies and customs authorities involved in the process. Interviews were conducted with In-Depth Interview which is a technique of Qualitative Research Method. The data obtained were analyzed with NVIVO. As a result, it was determined that improvements should be made in customs procedures, electronic documents, and international coordination. In the conclusion part, suggestions were made to solve the problems arising from the findings and to meet the expectations.

Anahtar Kelimeler

Trade Facilitation, Paperless Trade, Customs Procedures

Kaynakça

• Aynagöz, Ç. Ö. (2016). Wto-Ticareti Kolaylaştırma Anlaşması ve Türkiye İçin Değerlendirmeler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 3.
• Bahçeci, S. (2018). Dış ticaretin kolaylaştırılmasında Türkiye’nin görünümü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 2(3), 75-88.
• Deliçay, M. (2015). Dünyada ve Türkiye'de dış ticareti kolaylaştırmaya yönelik ulusal koordinasyon çalışmaları. Ankara: Kalkınma Bakanlığı İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
• Duval, Y., Tengfei, W., & Chortip, U. (2015). Trade Facilitation and Paperless Trade: State of Play and the Way Forward For Asia and Pasific. United Nations ESCAP Trade, Studies in Trade and Investment Working Paper(85).
• Eymen, U. E. (2007). Tedarik Zinciri Yönetimi. Kaliteofisi Yayınları.
• Grainger, A. (2014). Measuring-up customs: A trade compliance cost perspective. Nottingham: Nottingham University Business School.
• Hillbery, R., Zhang, X. (2015). Policy and performance in customs: evaluating the trade facilitation agreement. Washington: World Bank Group.
• Moïsé, E., Orliac, T., Minor, P. (2012). Trade facilitation indicators: the impact on trade costs. Paris: OECD.
• OECD. (2015). Global trade costs could drop dramatically if countries implement WTO Trade Facilitation Agreement. https://www.oecd.org/: https://www.oecd.org/newsroom/global- trade-costs-could-drop-dramatically-if-countries-implement-wto-trade-facilitation- agreement.htm adresinden alındı
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2020). 11 16, 2020 tarihinde Trade Facilitation: http://www.oecd.org/trade/topics/trade-facilitation/ adresinden alındı
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2020). 10 18, 2020 tarihinde Trade Facilitation Indicators: https://www.oecd-ilibrary.org/trade/trade-facilitation-and-the- global-economy_9789264277571-en adresinden alındı
• Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri. (2020). 10 12, 2020 tarihinde Hakkımızda: http://www.oaib.org.tr/tr/default.html adresinden alındı
• Özdemir, A. İ. (2004). Tedarik zinciri yönetiminin gelişimi, süreçleri ve yararları. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(23), 89.
• Sakyi, D., Villaverde, J., Maza, A., & Bonuedi, I. (2017). The effects of trade and trade facilitation on economic growth in Africa. African Development Review, 29(2), 350-361.
• The World Bank Group. (2020). 11 20, 2020 tarihinde Logistics Performance Index 2018: https://lpi.worldbank.org adresinden alındı
• The World Bank Group. (2020). 11 20, 2020 tarihinde Doing Business Index 2020: https://www.doingbusiness.org/en/reports/global-reports/doing-business-2020 adresinden alındı
• Ticaret Bakanlığı. (2020). 2 18, 2020 tarihinde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ticaretin Kolaylaştırılması Türkiye Stratejisi ve Eylem Planı 2018-2022: http://www.canakkaleticaretborsasi.org.tr/haber-resim/buyuk/taslak-strateji-ve-eylem-plani-belgesi-2b34.pdf adresinden alındı
• UN/CEFACT. (2003). 09 15, 2020 tarihinde International Trade and Business Procedures Group - Finance Domain: https://www.tbg5-finance.org/ToRTBG5rev3_Aug_03mod.pdf adresinden alındı
• UN/CEFACT. (2012). 11 12, 2020 tarihinde The Buy-Ship-Pay Referance Models: http://tfig.unece.org/contents/buy-ship-pay-model.htm adresinden alındı
• UNDP, U. N. (2020). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. 12 03, 2020 tarihinde www.tr.undp.org: https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable- development-goals.html adresinden alındı
• Ünsal, S. S. (2007). Ticaretin Kolaylaştırılması Bağlamında Tek Pencere Uygulaması (Gümrük Müsteşarlığı Uzmanlık Tezi,). Ankara.
• World Economic Forum-WEF. (2016). Global Enabling Trade Report. Cologny: World Economic Forum.
• World Economic Forum-WEF. (2020). 11 20, 2020 tarihinde Global Competitiveness Report 2019: https://www.weforum.org/reports/the-global-competitveness-report-2019 adresinden alındı