Ayaktan Kemoterapi Alan Hastaların Sosyal Destek ve Anksiyete Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 429 - 435, 30.09.2022

Metin Kaykunoğlu , Hatice Tambağ

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1141820

Cited By: 1

Öz

Giriş ve Amaç: Ayaktan kemoterapi alan hastaların sosyal destek ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi amacıyla kesitsel bir çalışma olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Araştırma, Sağlık Bakanlığı İl Sağlık Müdürlüğü X Devlet Hastanesi günübirlik kemoterapi ünitesinde 104 hasta ile yapılmıştır. Veri toplama araçları olarak Kanser Hastası Sosyal Destek Ölçeği (KHSDÖ), Durumluluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği (STAI) ile Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik, Mann Whitney U, Kruskal Wallis, All Pairwise testi ve Spearman korelasyon katsayısı kullanılmıştır.
Bulgular: Hastaların %30.8’inin 40-49 yaş grubunda, %54.8'inin kadın,%64.4'ünün ilköğretim mezunu olduğu saptanmıştır. Araştırmaya katılan hastaların KHSDÖ toplam puan ortalaması 141.38±20.82, KHSDÖ alt ölçeklerinden; güven desteği puan ortalaması 56.50±8.16, duygusal destek puan ortalaması 48.59±7.66 ve bilgi destek puan ortalaması 36.28±7.28 olarak saptanmıştır. Araştırmaya katılan hastaların STAI ölçeklerinden; durumluk kaygı puan ortalaması 40.40±3.89 ve sürekli kaygı puan ortalaması 46.67±6.33 olarak saptanmıştır. Hastaların gereksinim duyduğu anda yardım talep edebilmeleri, tedavinin aile ile olan ilişkileri etkileme durumları ile KHSDÖ toplam ve alt ölçekleri arasında, kronik hastalığı olma durumları ile durumluk kaygı arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç: Araştırmanın sonucunda KHSDÖ toplam ve duygusal destek alt ölçeği ile durumluk kaygı arasında pozitif yönlü zayıf bir anlamlı ilişki, güven desteği alt ölçeği ile STAI ölçekleri arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı ilişki saptanmıştır. Bu bağlamda hastaların sosyal destek düzeylerinin yüksek, anksiyete seviyelerinin orta seviyede olduğu söylenilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal destek, anksiyete, kemoterapi, kanser.

Destekleyen Kurum

Bu araştırma Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından proje olarak desteklenmiştir.

Proje Numarası

15439

Determination of Social Support and Anxiety Levels in Outpatient Cancer Patients

Öz

Objective: The purpose of this study is to determine the social support and anxiety levels of patients receiving chemotherapy, and conducted as a cross-sectional study.
Materials and Methods: The study is conducted at the Ministry of Health Provincial Health Directorate X Hospital ambulatory chemotherapy unit completed with 104 patient. Cancer Patient Social Support Scale (CSSS), The State-Trait Anxiety Inventory (STAI), and the Personal Information Form are used as data collection tools. The number, percentage, Mann Whitney U, Kruskal Wallis, All Pairwise tests and Spearman correlation are used for data evaluation.
Results: It is identified that 30.8% of the patients are in 40-49 age group, 54.8% are female, and 64.4% are elementary school graduates. CSSS total mean score average of the patients participating in the study is identified as 141.38±20.82, trust support mean score as 56.50±8.16, emotional support mean score as 48.59±7.66 and information support mean score as 36.28±7.28 from the CSSS subscales. The patients participating in the study is identified state anxiety mean score as 40.40±3.89 and trait anxiety mean score as 46.67±6.33 from the STAI scales. A statistically significant relationship is found between the persons accompanying the treatment, capability to ask for help in case of need, the treatment’s impact on the relationship with the family and CSSS total and subscales, as well as between chronic disease and state anxiety scale (p<0.05).
Conclusion: While a positive poor relationship is identified between the CSSS total and emotional support subscale and state anxiety scale, a positive moderate relationship is identified between the trust support subscale and the STAI scale. In this context, it can be said that the level of anxiety increases as the social support levels of the patients increase.

Anahtar Kelimeler

Social support, anxiety, chemotherapy, cancer.

Proje Numarası

15439

Kaynakça

• World Health Organızation. World Health Statistics 2020, Erişim: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer, Erişim tarihi: 01.09.2022.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ölüm Nedeni İstatistikleri Erişim: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2019-33710, Erişim tarihi: 01.09.2022.
• Fair A.M, Cancer Nursing: Principles and Practice. Epidemiology, 7 th Ed., Jones and Bartlett Publishers, USA, . 2011, 45-58.
• Patel, B, Meeks, H, Wan, Y, Johnstone, E.B, Glenn, M, Smith, K.R, Hotaling, J.M, Transgenerational effects of chemotherapy: both male and female children born to women exposed to chemotherapy have fewer children, Cancer Epidemiology, 2018, 56, 1-5.
• Mohanty, C, Different approaches to develop radıo- and chemotherapy for treatment of human cancer, From Department of Oncology-Pathology Cancer Centrum Karolinska Karolinska Institutet, Stockholm, Sweden, 2014, Retrieved from https://openarchive.ki.se/xmlui/bitstream/handle/10616/42161/Thesis_Chitralekha_Mohanty.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Tortorice, P.V, Cancer Nursing: Principles and Practice. Cytotoxic Chemotherapy: Principles of Therapy, 7 th Ed., Jones and Bartlett Publishers, USA, 2011, s. 353-363.
• Çalışkan, T, Duran, S, Karadaş, A, Ergün, S, Tekir, Ö, Kanser hastalarının yaşam kalitesi ve sosyal destek düzeylerinin değerlendirilmesi, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2015, 17(1), 27-36.
• Zhang, X, Norris, S.L, Gregg, E.W, Beckles, G, Social support and mortality among older persons with diabetes, The Diabetes Educator, 2007, 33(2), 273-281.
• Riera, R.P, Sans, A.G, Serral, G, Continente, X, Bargalló, X, et al. Anxiety and depression in women with breast cancer: social and clinical determinants and influence of the social network and social support (DAMA Cohort), Cancer Epidemiology, 2018, 55, 123-129.
• Marrs, J.A, Stress, fears, and phobias: the impact of anxiety, Clinical Journal of Oncology Nursing, 2006, 10(3), 319-322.
• Baıl, J.R, Traeger, L, Pırl, W.F, Bakıtas, M.A, Psychologıcal symptoms in advanced cancer, Seminars in Oncology Nursing, 2018, 34(3), 241-251.
• Özgüroğlu, M, İç Hastalıkları, Onkoloji, 2.Baskı, İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd.Şti, İstanbul, 2012, 101-113.
• Beşer, N, Öz, F, Kemoterapi alan lenfomalı hastaların anksiyete-depresyon düzeyleri ve yaşam kalitesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2003, 7(1), 47-58.
• Karakoç, T, Yurtsever, S, Relationship between social support and fatigue in geriatric patients receiving outpatient chemotherapy, European Journal of Oncology Nursing, 2010, 14(1), 61–67. Dedeli, Ö, Fadıloğlu, Ç, Uslu, R, Kanserli bireylerin fonksiyonel durumları ve algıladıkları sosyal desteğin incelenmesi, Türk Onkoloji Dergisi, 2008, 23(3), 132-139. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuonkder/issue/1069/12117
• Öksüz, E, Barış, N, Arslan, F, Ateş, MA, Kemoterapi alan hastalara bakım verenlerin psikiyatrik semptom düzeyleri ve bakım verme yükleri, The Anatolian Journal of Clinical Investigation, 2013, 7(1), 24-30.
• Eylen, B, Kanser hastası sosyal destek ölçeği'nin geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı üzerine bir çalışma, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2002, 14(1), 109-117.
• Spielberger, C.D, Gorsuch, R.L, Lushene, R.E, The State-Trait Anxiety Inventory: Test manual, Palo Alto, CA: Consulting Psychologist , Press, 1970.
• Öner, N, Lecompte, A, Süreksiz durumluk / sürekli kaygı envanteri el kitabı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1983.
• Aydemir, Ö, Köroğlu, E, Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler, MedicoGraphics Ajans ve Matbaacılık Hizmetleri, Ankara, 2006, 153-158.
• SPSS Inc. SPSS For Windows, Version 24.0, SPSS Inc., Chicago, 2016.
• Demir Zencirci, A, Yıldız, C, Ulusoy, S, Özdemir, F, Kemoterapi alan onkoloji hastalarının anksiyete ve depresyon düzeylerini etkileyen faktörler, Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 2015, 7(1), 1-9.
• Mutluay, E, Yurtsever, S, Chronic pain and anxiety of geriatric cancer patients, Journal of Geriatrics, 2014, 17(2), 164-171.
• Geyikci, R, Cakmak, S, Demirkol, M.E, Uguz, S, Correlation of anxiety and with illness and sociodemographic characteristics in patients with a diagnosis of breast cancer, Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 2018, 31, 246-257.
• DeVries, A.C, Glasper, E.R, Detillion, C.E, Social modulation of stress response, Psychology and Behavior, 2003, 79(3), 399-407.
• Uchino, B.N, Cacioppo, J.T, Kiecolt Glaser, J.K, The relationship between social support and physiological process: a review with emphasis on underlying mechanisms and implications for health, Psychological Bulletin, 1996, 119(3), 488-531.
• Öz, F, Hastalık yaşantısında belirsizlik, Türk Psikiyatri Dergisi, 2001, 12(1), 61-68.
• Günay İsmailoğlu, E, Khorshıd, L, Baş-Boyun kanserli hastaların stresle baş etme tarzları ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi, Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 2016, 8(4), 288-296.
• Ng, R, Verkooijen, H.M, Ooi, L.L, Koh, W.P, Unmet psychosocial needs among cancer patients undergoing ambulatory care in singapore, Support Care Cancer, 2012; 20(5), 1049-1056.
• Özdemir, S, Dinçbaş, F, Altkovar, G, Özbek, Ö, Özmen, M, Radyoterapi uygulanan kanser hastalarının psikososyal özellikleri ve radyasyon onkoloğundan beklentileri, Türk Onkoloji Dergisi, 2011, 26(1), 12-17.
• Tan, M, Karabulutlu, E, Social support and hopelessness in Turkish patients with cancer, Cancer Nursing, 2005, 28(3), 236-40.
• Işıkhan, V, Kanser ve sosyal destek, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 2007, 18(1), 17-32. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48458/613780
• Bahar, A, Kanser hastalarına psikososyal yaklaşım, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2007, 10(1), 105-111.
• Nordin, K, Berglung, G, Glimelius, B, Sjödén, O, Predicting anxiety and depression among cancer patients:a clinical model, European Journal of Cancer, 2001, 37(3), 376-384.
• Bernad, D, Zysnarska, M, Adamek, R, Social support for cancer-selected problems, Reports of Practical Oncology and Radiotherapy, 2010, 15(2), 47-50.