Okul Öncesi Dönemde Aile Katılımına Yönelik 2013-2021 Yılları Arasında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 173 - 185, 19.10.2022

Evren Deveci , Şenel Elaldı

Öz

Bu çalışmanın amacı okul öncesi dönemde aile katılımına yönelik 2013-2021 yılları arasında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi olup araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 37 adet yüksek lisans ve doktora tezi oluşturmaktadır. Veriler nitel betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiş, verilerin sonuçları frekans ve yüzde tabloları kullanılarak betimselleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye’de okul öncesi dönemde aile katılımına yönelik yapılmış olan lisansüstü tezlerin çoğunlukla yüksek lisans tezi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yayın dilinin genellikle Türkçe, konu alanı olarak ise program çalışmaları, eğitim-öğretim süreci ve sorunları, yaklaşım/strateji/yöntem/teknik/uygulama konularının yer aldığı tespit edilmiştir. Çalışmalarda genel olarak nicel yöntemi ve en çok deneysel ve tarama yöntemlerinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmaların veri toplama araçlarına bakıldığında çoğunlukla görüşme ve anket/ölçek araçlarının kullanıldığı, çalışmalarda veri analizi yöntemi olarak; nitel çalışmalarda çoğunlukla içerik analizi ve nitel betimsel analiz tercih edilmiştir. Ayrıca nicel çalışmaların veri analizinde kestirimsel yöntemlerden non-parametrik testler, anova/ancova, t-testi sıklıkla kullanılan veri analizi yöntemleri olmuştur. Bu çalışmada elde edilmiş olan sonuçların alanyazında gerçekleştirilen çalışmaların güçlü ve zayıf yönlerini görebilme bakımından yarar sağlayacağı, gelecekte yapılacak çalışmalara yön verme konusunda belirleyici bir unsur olarak kullanılabileceği ve okul öncesi dönemde aile katılımına yönelik araştırma yapacak araştırmacılara bir rehber niteliği taşıyacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönemde aile katılımı, aile katılımı, ebeveyn katılımı, anne ve baba katılımı, betimsel içerik analizi.

Investigation of Postgraduate Theses on Family Participation in Preschool Period Between 2013-2021

Öz

The aim of this study is to examine the postgraduate theses made between 2013-2021 on family participation in the preschool period, and the descriptive content analysis method, one of the qualitative research methods, was used in the research. The study group of the research consists of 37 master's and doctoral theses. The data were analyzed with the qualitative descriptive analysis method, and the results of the data were interpreted using frequency and percentage tables. As a result of the research, it was concluded that the postgraduate theses made for family participation in the pre-school period in Turkey are mostly postgraduate theses. It has been revealed that the language of publication is generally Turkish, and the subject area is program studies, education-teaching process and problems, approach/strategy/method/technique/application. It was concluded that the quantitative method was generally used in the studies, and the experimental and survey methods were mostly used. In terms of the data collection tools of the studies, interview and survey/scale tools were used mostly. As a data analysis method; while content analysis and qualitative descriptive analysis were preferred in qualitative studies, non-parametric tests, anova/ancova, t-test, which are predictive methods were used in quantitative studies. It is thought that the results obtained in this study will be beneficial in terms of revealing the strengths and weaknesses of the studies carried out in the literature, can be used as a determining factor in guiding future studies, and will serve as a guide for researchers who will conduct research on family participation in the preschool period.

Anahtar Kelimeler

Family participation in preschool period, family participation, parental involvement, mother and father involvement, descriptive content analysis.

Kaynakça

• Arabacı, N. (2014). Her yönüyle okul öncesi eğitim. Ankara. Hedef Basın Yayıncılık.
• Ahi, B. ve Kıldan, A. O. (2013). Türkiye’de okul öncesi eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi (2002-2011). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13(27). 23-46.
• Albayrak, E. (2017). Türkiye’deki matematik eğitimi alanında yayınlanan matematiksel model ve modelleme araştırmalarının betimsel içerik analizi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
• Altıparmak, M. ve Nakiboğlu, M. (2005). Lise biyoloji labaratuvarlarında işbirlikli öğrenme yönteminin tutum ve başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 3(1). 36-52.
• Arık, R.S. ve Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. The First Internatıonal Congress of Educatıonal Research. Çanakkale.
• Aydoğan, Y. (2014). Okul öncesi eğitim programlarında aile katılımı. Anne Baba Eğitimi. 107-135. Ankara. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in educaiton. London and New York: Routledge Falmer.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(174). 33-38.
• Çifçi, M. (2018). Okul öncesi eğitimi alanındaki araştırmaların yönelimleri: bir içerik analizi. Yüksek Lisans Tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı. Sivas.
• Erkan, S. (2010). Aile eğitimi ile ilgili temel kavramlar. Ankara. Anı Yayıncılık.
• Ersoy, Ö., Avcı, N. ve Turla, A. (2006). Çocuklar için erken uyarıcı çevre. 2. Baskı. İstanbul. Morpa Kültür Yayınları.
• Fantuzzo, J., McWayne, C., Perry, M. ve Childs, S. (2004). Multiple dimensions of familiy involvement and their relations to behavioral and learning competencies for urbani low-income children. School Psychology Review. 33. 467-480.
• Geçit, Y. (2010). Coğrafya eğitimi araştırmalarında temel yönelimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 10 (2). 925-967.
• Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye’deki eğiitm araştırmalarında eğilimler. Bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 12(1). 455-459.
• Gürşimşek, I. (2003). Okul öncesi eğitime aile katılımı ve psiko-sosyal gelişim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 3 (1). 125-144.
• Jayarajah, K., Saat, R. M. ve Rauf, R. A. A. (2014). A review of science, technology, engineering and mathematics (STEM) education research from 1999-2013. A Malaysian perspective. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education. 10 (3). 155-163.
• Kara, G. (2021). Türkiye’de yayınlanan ortaokul matematik eğitimindeki kavram yanılgıları çalışmalarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Kaya, Ö. M. (2002). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan programlara ailelerin ilgi ve katılımları ile okul öncesi eğitim kurumlarının aile katılımına katkısı konusunda anne-baba görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Kiras, B. ve Bahar, M. (2021). Türkiye’de 1990-2017 yılları arasında fen eğitimi alanında yapılan tezlerin konu yönelimi ve yöntemsel analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi. 4(2). 333-354.
• Küçükoğlu, A. ve Ozan, C. (2013). Sınıf öğretmenliği alanındaki lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 4(12). 27-47.
• Lin, T. C., Lin, T. J. ve Tsai, C. C. (2014). Research trends in science education from 2008 to 2012: a systematic content analysiss of publications in selected journals. İnternetional Journal of Science Education. 36 (8). 1346-1372.
• MEB, (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. Miles, M. B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd Edition). Calif. SAGE Publications.
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J. ve Altman, D.G. (2009). Prefferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Annals of İnternal Medicine. 151 (4). 264-269.
• Mcclelland, M. M. ve Morrison, F. J. (2003). The emergence of learning-related social skills in preschool children. Early Childhoood Research Quarterly. 206-224.
• Oğuzkan, Ş. ve Oral, G. (2003). Okul öncesi eğitimi. İstanbul. MEB Yayınları.
• Oktay, A. (2003). Okul öncesi dönemi, ana-baba okulu. İstanbul. Remzi Kitabevi.
• Özbey, Ö. F. ve Şama, E. (2017). 2012-2016 arasındaki yıllarda çevre eğitimi kapsamında yayımlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(1). 212-226. Sönmez, D., Hastürk, H. G. ve Ballıel Ünal, B. (2022). Türkiye’de eğitim ve öğretim alanında çevre eğitimi ile ilgili doktora tezlerinin incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi. 56. 298-321.
• Sözbilir, M. ve Kutu, H. (2008). Development and current status of science education research in Turkey. Essays in Education. 1-22.
• Suri, H. ve Clarke, D. (2009). Advancements in research systhesis methods: from a methodologically inclusive perspective. Review of Educational Research. 79 (1). 395-430.
• Şan, E. (2020). Türkiye’de eğitim alanında yayınlanan karma yönteme dayalı makalelerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı. İstanbul.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul. Epsilon Yayıncılık.
• Tekerci, H. ve Kandır, A. (2017). Effects of the sense-based science education program on scientific process skills of children aged 60-66 months. Eurasian Journal of Educational Research. 17(68). 239-254.
• Temel, F. (2001). Okul öncesi eğitime ana-babanın katılımı. Gazi Üniversitesi Anaokulu/Anasınıfı El Kitabı. İstanbul. Ya-Pa Yayınları.
• Tuncer, N., Sak, R. ve Şahin Sak, İ. (2013). Aile Eğitimi. Ankara. Vize Yayıncılık.
• Ültay, E. ve Aydın, M. (2017). Fen bilimleri eğitiminde yapılmış nitel çalışmaların içerik analizi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 7(2). 701-720.
• Ünlü, M. ve Çavak, Y. (2019). Okul öncesi eğitim döneminde öğrencilere kazandırılabilecek coğrafi kazanımlar ve değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 49(49). 187-202.
• Varol, N. (2010). Aile Eğitimi. 4. Baskı. Ankara. Kök Yayıncılık.
• Yakıcı, A.P. (2018). Okulöncesi Velilerinin Aile Katılımını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazıcı, E. ve Yaman Baydar, I. Y. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların bilim insanı olarak yapmak istediklerine ilişkin görüşlerinin resimler yoluyla incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 17(3). 43-65.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 9.Baskı. Ankara. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 8.Baskı. Ankara. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız Altan, R., Genç Çopur, H. ve Dağlıoğlu, H.E. (2021). Türkiye’de okul öncesi dönemde matematik alanında yapılan çalışmalara ilişkin bir içerik analizi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 17(33).619-653.
• Yılmaz, S. ve Olgan, R. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının doğaya yakınlık (biyofili) seviyelerinin araştırılması. Mersin Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi. 13(3). 1106-1129.
• Yılmaz, Ş., Aydın, F. ve Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (19). 383-413.