Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline Göre Hazırlanan 1. Sınıf İlk Okuma Yazma Ders Kitabındaki Etkinliklere İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 68 - 77, 27.10.2025

Mustafa Öztürk , Ahmet Yıldız

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline Göre Hazırlanan İlkokul 1. Sınıf İlk Okuma Yazma kitabındaki etkinliklere ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada veriler, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji deseni elde edilmiştir. Çalışmaya 2024-2025 Eğitim Öğretim Yılı’nda Sivas Merkez ilçede görev yapmakta olan12 sınıf öğretmeni katılmıştır. Verilerin toplanma sürecinde, araştırmacı tarafından hazırlana ve uzman görüşü alınanbeş açık uçlu sorudan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında betimsel analiz yöntemi kullanılmış, elde edilen veriler tablolaştırılmış ve verilerin frekans değerleri oluşturulmuştur. Elde edilen bulgular, ders kitaplarının genel olarak olumlu karşılandığını ancak etkinliklerin çeşitlendirilmesi ve öğrencilerin bireysel farklılıklarına göre düzenlenmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Bu çalışma, öğretmen geri bildirimlerinin ders kitaplarının niteliğini artırmada önemli rol oynadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

ders kitabı , dijital içerikler , içerikler , etkinlikler , maarif modeli

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

Teşekkür

Buçalışma yütütülürken bana dstek olan aileme, öğretmen arkadaşlarıma ve danışman hocam Doç. Dr. Ahmet YILDIZ'a çok tesekkür ederim.

An Examination of Teachers’ Opinions on the Activities in the 1st Grade Literacy Textbook Prepared According to the Century of Türkiye Maarif Model

Öz

The purpose of this research is to examine teachers' opinions regarding the activities in the primary school 1st grade first literacy book prepared according to the Türkiye Century Education Model. The research data was obtained using the phenomenology pattern, which is one of the qualitative research methods. Twelve classroom teachers working in the central district of Sivas in the 2024–2025 academic year participated in the study. During the data collection process, an interview form consisting of five open-ended questions, prepared by the researcher and reviewed by experts, was used. The data obtained within the scope of the research were presented in tables, frequency values were created, and the descriptive analysis method was employed. The findings revealed that the textbooks were generally received positively; however, the activities should be diversified and organized according to the individual differences of the students. This study shows that teacher feedback plays an important role in improving the quality of textbooks.

Anahtar Kelimeler

textbook , digital contents , contents , activities , education model

Kaynakça

• Akyol, H. (2021). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. Pegem Akademi Yayıncılık
• Akyüz, Y. (2020). Türk eğitim tarihi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Anı Yayınları.
• Area-Moreira, M., Rodríguez-Rodríguez, J., Peirats-Chacón, J., & Santana-Bonilla, P. (2023). The digital transformation of ınstructional materials views and practices of teachers, families and editors. Technology, Knowledge and Learning, 28(4), 1661-1685.
• Arslan, S., ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: İlköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 38-63.
• Tavşancıl, E., & Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon.
• Bakar, E., Keleş, Ö., ve Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf Fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. KEFAD, 10(1), 41-50
• Bulut, İ. (2014). Öğretmenlerin öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlik algıları. İlköğretim Online, 13(2).
• Çaydere, O. (2010). İlköğretim 1. kademe 1. sınıfta ilk okuma ve yazma derslerinde kullanılan ders kitabında yer alan görsellerin hazırlanmasında sanatsal tasarım ilke ve elemanlarının kullanım durumu. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Demirel, Ö., Seferoğlu, S. S., ve Yağcı, E. (2004). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Pegem A Yayıncılık
• Demirel, Ö. (2021). Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık
• Elvan, D., & Mutlubaş, H. (2020). Eğitim-öğretim faaliyetlerinde teknolojinin kullanımı ve teknolojinin sağladığı yararlar. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 100–109
• Erdoğan, A. (2018). Çocukların okuma yazma becerilerinin geliştirilmesinde dil gelişiminin rolü. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15(2), 45-60.
• Geçit, Y., ve Yarar, S. (2010). 9. sınıf coğrafya ders kitabındaki sorular ile çeşitli coğrafya sınav sorularının Bloom Taksonomisine göre analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 154-167.
• Güneş, A. (2020). Eylemsel öğrenme yaklaşımında öğretmenlerin rolü ve etkinliklerin öğrenci üzerindeki etkisi. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar, 18(3), 75-92.
• Güneş, F. (2025). Türkçe öğretimi: Yaklaşımlar ve modeller. Pegem Akademi
• Kabapınar, Y. (2009). Yeni öğrenme anlayışının ışığında Sosyal Bilgiler ders kitapları. C. Öztürk (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi, Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, (367-401). Pegem Akademi.
• Kılıç, A., & Seven, S. (2002). Eğitim yönetimi ders kitaplarının içerik ve fiziksel özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(4), 475–498.
• Küçükahmet, L. (2000). Öğretimde planlama ve değerlendirme Nobel Yayın Dağıtım.
• McMillan, J. H., (2000). Fundamental assessment principles for teachers and school administrators. Practical Assessment, Research, and Evaluation 7(1): 8
• MEB (2021). Ders Kitaplarında Okunabilirlik Raporu. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
• MEB (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Tanıtım Kılavuzu. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları https://tymm.meb.gov.tr/‘den erişilmiştir.
• Nalçacı, A. (2011). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Erzurum örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 321-335.
• Öcal, A., ve Yiğittir, S. (2007). İlköğretim sosyal bilgiler ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Kırıkkale örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 51-61.
• Öz, M. F., & Çelik, K. (2015). Uygulamalı ilkokuma Yazma Öğretimi. Anı Yayıncılık.
• Özdemir, S. M., & Korkmaz, M. (2020). Öğretmen etkililiği ve öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 45(202), 45–58
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi Yayıncılık
• Subaveerapandiyan, A., & Sinha, P. (2021). Digital literacy and reading habits of the central university of Tamil Nadu students: a survey study. Library Philosophy Pract. e-J., vol. 16, (1498–1499).
• Tarman, B. (2016). The use of technology in education: A review of literature. Journal of Education and Learning, 5(1), 100-110.
• Taşdemir, C. (2011). İlköğretim 1. kademede okutulan matematik ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 16-27.
• Taşdemir, M., & Altun-Yaşar, S. (2025). Ana fikir bulma öğretimine dönük alternatif etkinliklerin öğrenmeye etkisi: Dezavantajlı okul örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 73, 29–58
• Ülçay, O. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Değerlendirmesi. Ulusal Eğitim, Toplum ve Dünya Dergisi, 1(2), 70-75.
• Yavuz, B. (2021). Okuma ve yazma becerileri gelişmemiş öğrenciler için destekleyici etkinliklerin önemi. Çocuk Eğitimi Dergisi, 27(1), 56-70.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.