PEYAMİ SAFA’NIN GÜN DOĞUYOR PİYESİNDE ANLATICI VE ANLATIM TEKNİKLERİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 60 - 71, 26.06.2022

Öznur Çınar

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.1054317

Öz

Türk edebiyatında romancı kimliğiyle ön plana çıkan Peyami Safa, Gün Doğuyor (1938) adlı tek piyesi ile tiyatro türünde de eser vermiştir. Yazarın bu alanda başka eser vermemesi sebebiyle bu eseri geri planda kalmıştır. Ayrıca tiyatro genel olarak bir sahne sanatı olarak kabul edildiği için tiyatronun edebî boyutu üzerine hazırlanan çalışmalar diğer edebî türlere kıyasla daha azdır. Tiyatronun edebî olarak incelendiği çalışmalarda anlatıcı unsurunun irdelenmesi de son yıllara kadar büyük ölçüde ihmal edilmiştir. Makalemizde Peyami Safa’nın bu eseri anlatıcı ve anlatım teknikleri bağlamında incelenecektir. Böylelikle hem Peyami Safa’nın tiyatro yazarlığı yönüne eğilerek yazar hakkındaki çalışmalara hem de tiyatronun edebî bir tür olarak incelendiği çalışmalara anlatıcı unsuru ve anlatım teknikleri bağlamında katkıda bulunmayı amaçlamaktayız.

Anahtar Kelimeler

Peyami Safa, Gün Doğuyor, tiyatro, anlatıcı, anlatım teknikleri.

The Narrator and Narration Techniques of Peyami Safa’s Play Gün Doğuyor

Öz

Peyami Safa, who comes forword with his novelist identity in Turkish literature, gave work at the type of theatre too with his only play Gün Doğuyor (1938). For the reason of the writer had no other works at this type, this work of him falls behind. Besides, since the theatre is known as a stage of art, the works that were mad efor the theatre’s literary extent lacks of when compared with the other literary types. The examination of the factor of narrator in the works that the theatre is examined as literature has been ignored mostly since the last years. This work of Peyami Safa will be examined through the narrator and narration techniques in our article. By this way, we aim at contributing both to the studies about the author by leaning to Peyami Safa’s theater authorship aspect and to the works that theater is examined as a type of literature in the context of narrator factor and the narration techniques.

Anahtar Kelimeler

Peyami Safa, Gün Doğuyor, theater, narrator, narration techniques.

Kaynakça

• Firidinoğlu, N. (2021). “Peyami Safa’nın Tiyatro İdraki ve Tiyatro Aşkı Üzerine”, Parçadan Bütüne Peyami Safa Kitabı. Ed. Seval Şahin vd. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Karabulut, M. (2012). “Yusuf Atılgan’ın Aylak Adam Romanında Anlatım Teknikleri”. Turkish Studies, 7(1), 1375-1387.
• Mocan, A. (2012). “Yalnızız’da Anlatım Teknikleri”. Turkish Studies, 7(3b), 1831-1841.
• Özcan, M. (2008). “İstanbul Sehir Tiyatrosu’nda 1941 Yılında Oynanan Hamlet Piyesinin Sebep Olduğu Tartışma ve Davalar”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (24), 7-101.
• Safa, P. (1938). Gün Doğuyor. Ankara: Cumhuriyet Halk Partisi Gösterit Yayımı.
• Şen, C. (2017a). Körlüğü Zedelemek: Necip Fazıl Tiyatrosu Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Şen, C. (2017b). “Edebi Bir Tür Olarak Tiyatroda Anlatıcı Meselesi”. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), 19-37.
• Şen, C. (2021). “Peyami Safa’nın Mahşer Romanında Türk Tiyatrosunun Sorunları”. Peyami Safa - 60. Yıl Hatırası. Ed. Cengiz Karataş. Ankara: İlbilge Yayıncılık.