Önemli bir küresel sorun olan iklim değişikliği, son dönemlerde pek çok araştırmacının odak noktası haline gelmiştir. İklim, bir bölgenin sıcaklık, yağış, rüzgâr hızı ve hava basıncı gibi meteorolojik parametrelerinin uzun vadeli ortalaması olarak tanımlanır. Yağış ise, zamansal ve mekânsal ölçekte sık değişiklik gösteren önemli bir iklim parametresidir. Bu çalışma kapsamında, küresel ölçekte yaşanan iklim değişikliğinin Türkiye üzerindeki etkilerini ortaya koymak için yarım asırlık yağış verileri seçilerek, analiz edilmiştir. Türkiye’nin coğrafi bölgelerine ait yağış değerleri 1969-2018 dönemi için yıllık ve mevsimsel olarak analiz edilmiştir. Bu amaçla, Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından da meteorolojik verilerdeki trendlerin belirlenmesi için önerilen parametrik olmayan Mann-Kendall trend testi ve doğrusal regresyon yöntemi Türkiye'nin bölgelerine ait yağış verilerine uygulanmıştır. Gerçekleştirilen analizler neticesinde, Türkiye’de homojen olarak dağılan 85 meteoroloji istasyonuna ait bulgular bölgesel ölçekte yıllık ve mevsimsel yağış verilerinde doğrusal artma ve azalma eğilimlerinin varlığı ortaya koyulmuştur. Yıllık yağış miktarında en fazla artış 148 mm/50 yıl değeri ile Karadeniz Bölgesi'nde tespit edilirken, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yıllık yağış miktarı 3,2 mm/50 yıl azalma göstermiştir. Lineer regresyonun bir diğer önemli bulgusu, coğrafi bölgelere ait mevsim bazlı analizler neticesinde ortaya çıkan Karadeniz Bölgesi’nde tüm mevsimlerde gerçekleşen toplam yağış miktarlarında artan bir eğilimin olduğudur. Bu verilere ilave olarak, her bir bölge için parametrik olmayan Mann-Kendall testi uygulanması ile istatistiki açıdan önemli olan eğilimler çalışılmış ve anlamlı trendlerin yalnızca Karadeniz Bölgesi’nde olduğu tespit edilmiştir. Buna göre, 50 yıllık yağış serisinde gerçekleşen %99’luk önem düzeyinde bir artış eğiliminin varlığı gösterilmiştir. Bir diğer önemli tespit ise sonbahar mevsiminde Karadeniz Bölgesi’nde yaşanan %95 güvenilirlik seviyesinde bir artış eğiliminin varlığı olmuştur.
Climate change, a significant global issue, has recently become a pivotal area for many researchers. Climate is defined as the long-term average of meteorological parameters such as temperature, precipitation, wind speed, and air pressure of a region. Precipitation is an important climatic parameter that can be variable at the temporal and spatial scales. A half-century precipitation dataset was selected and analyzed to reveal the effects of global climate change on the rainfall amounts of Türkiye. Precipitation data of each geographical region have been analyzed with respect to annual and seasonal basis in the period of 1969-2018. For this purpose, the non-parametric Mann-Kendall trend test which is recommended by World Meteorological Organizations (WMO) and linear regression method have been implemented to each geographical region of Türkiye. As a result of analysis belonging to 85 meteorological stations, the presence of any increasing and decreasing linear trends in annual and seasonal precipitation series have been studied on a regional scale. While the Black Sea Region has the highest increase with 148 mm/50 years, the total annual precipitation in the Southeastern Anatolia Region has decreased by 3.2 mm/50 years. Another important finding of linear regression has been observed that increase in precipitation has occurred in the Black Sea Region in all seasons, as a consequence of seasonal analysis. To determine whether these trends are statistically significant, we used Mann-Kendall test results. The test proved the existence of an increasing trend at 99% significance level in the annual precipitation series of the Black Sea Region. A statistically significant increasing trend was also obtained for the autumn season of the Black Sea Region at a 95% confidence level.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Environmental Engineering (Other) |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2024 |
Submission Date | May 24, 2024 |
Acceptance Date | June 15, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 |