Kuir Teorinin Türkiye’ye Tanıtılması: Türk Kültür Repertuvarında Bir Aktör Olarak Sel Yayıncılık

Year 2021, Issue: 30, 178 - 213, 16.07.2021

Büşra Ul

https://doi.org/10.37599/ceviri.901307

Abstract

Kuir Çalışmaları, kuir kimlikleri odak noktasına alan nispeten yeni bir çalışma alanıdır. Kuir Çalışmaları 1970’lerde bağımsız bir araştırma alanı hâline gelmiş ve o zamandan bu yana bu alanda çalışmalar hız kazanmıştır. Her ne kadar bu alanın popülaritesi dünya çapında artmış olsa da, Türkiye’yi konu alan kuir çalışmaların hâlâ başlangıç aşamasında olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bu nedenle, Türkiye bağlamını odak alan kuir çalışmalara ihtiyaç olduğu aşikârdır. Kuir Teori Batı’da ortaya çıkmış bir yaklaşım olduğundan, teori ile ilgili Türk kültür repertuvarına giren ilk metinler çeviri metinlerdir. Buna dayanarak, çevirmenler ve yayınevlerinin kuir kavram ve terimlerinin Türk repertuvarına tanıtılmasında çok önemli bir rol oynadığı yadsınamaz. Bu düşünceyi başlangıç noktası alarak, bu çalışma kuir metinlerin tanıtılması açısından kültürel bir aktör olarak Sel Yayıncılık’ın pozisyonunu incelemeyi amaçlamaktadır. Vaka çalışması olarak Sel Yayıncılık tarafından çıkarılan “LGBT Kitaplığı” ve “Queer Düş’ün” başlıklı kitap serileri ve bu seriler kapsamında basılan on beş kitap seçilmiştir. Bu kitaplar Even-Zohar tarafından önerilmiş olan “kültür repertuvarı” (2002) kavramı çerçevesinde incelenmiştir. Bu çerçevede, bu kitaplar hakkında yazılmış olan eleştiri ve inceleme yazıları ile basılmış röportajlar incelenmiş; çevirmenler hakkında bulunan bilgiler de analize dâhil edilmiştir. Bu bağlamda, yayınevi ile bu seriler üzerine yapılan bu analiz kuir teori hakkında üretilmiş Türk kültür repertuvarı içerisinde Sel Yayıncılık’ın bir aktör olarak rolüne ışık tutması açısından değerlendirilmiştir.

Keywords

kültür repertuvarı, Sel Yayıncılık, kültür aktörü, kuir çalışmaları

Introducing Queer Theory to Turkey: Sel Publishing as an Agent in Turkish Culture Repertoire

Abstract

Queer Studies is a relatively new field of study that brings queer identities into focus. Queer Studies became an independent research field during the 1970s and has gained momentum ever since. Despite its worldwide rising popularity, queer studies in Turkey are still at an early stage. Therefore, there is an enormous need for queer studies that focus on the Turkish context. As the Queer theory originated from the West, the first texts about the theory entered the Turkish nonliterary repertoire through translations. To that end, the translators as well as the publishing houses can be rendered as cultural agents that play an immense role in the introduction of queer notions and terms into the Turkish context. Taking this point of view as a starting point, this study aims at examining the position of Sel Publishing as a cultural agent concerning the introduction of queer non-fictional texts. The case study will be the two book series titled “LGBT Kitaplığı” and “Queer Düş’ün” and the total of fifteen books published under these series by Sel Publishing. These books will be evaluated within the concept of “culture repertoire” suggested by Even-Zohar (2002). In accordance with this framework, the reviews, interviews and critiques of these books as well as information about the translators will be analyzed. This analysis on these two series as well as Sel Publishing will be discussed in a way to shed light on the agency of Sel Publishing within the Turkish culture repertoire on queer theory.

Keywords

culture repertoire, Sel Publishing, cultural agent, queer studies

References

• Abik, B. (2020, August 1). Nerdesin aşkım? Tanzimat dönemindeyim aşkım. İstanbul Life . https://istanbullife.com.tr/roportajlar/nerdesin-askim-tanzimat-donemindeyim-askim/
• Acar, T. (2002, June 25). Bankacı cinayetini disketler çözecek. Sabah Gazetesi. http://web.archive.org/web/20140427010738/http://arsiv.sabah.com.tr/2002/06/25/s0306.html
• Aciman, S. (2002). Bella. Galata.
• Ahmed, S. (2015). Duyguların kültürel politikası (S. Komut, Trans.) Sel Yayıncılık. (Original work published 2004)
• Ahmed, S. (2016). Mutluluk vaadi. (D. Mayadağ, Trans.) Sel Yayıncılık. (Original work published 2010)
• Akgün, A. (2019). Kentsel hareketlilikte queer kimliğin gündelik yaşam pratikleri [Unpublished master's thesis], İstanbul Technical University.
• Aksoy, Z. (2003). Deniz kızı. An Yayıncılık.
• Aktaş, G. B. (2019). Bağımsız grafik romanda queer eylem [Unpublished master's thesis], Yaşar University.
• Albayrak, G. (2009). Gender and sexuality in three British plays: Cloud Nine by Caryl Churchill My Beautiful Laundrette by Hanif Kureishi, The Invention of Love by Tom Stoppard [Unpublished master's thesis], Middle East Technical University.
• Alpar, A. (2019, February 11). Türkiye’de queer yayıncılık: Sel yayıncılık anlatıyor. Retrieved June 3, 2021, from Kaos GL. https://kaosgl.org/haber/turkiyede-queer-yayincilik-sel-yayincilik-anlatiyor
• Alsamua, M. (2019). Queer sinemada atmosfer yaratımı [Unpublished master's thesis], Eskişehir Osmangazi University.
• Altıoklar, M., Kaçan, M. (Writers), & Altıoklar, M. (Director). (1997). Ağır roman [Motion Picture]. Turkey, Hungary, France: Özen Film.
• Altay, M. T. (2019). Negotiating community engagements and alliances: Queer people of color and Turkish migrants in Berlin [Unpublished master's thesis], Boğaziçi University.
• Altunay, A. (2020, August 10). Özgürleşme mücadelesinde “Homofobi Sözlüğü”. Retrieved February 4, 2021, from Matkap Sanat Edebiyat. https://www.matkapdergisi.com/post/ozgurlesme-mucadelesinde-homofobi-sozlugu
• Altunpolat, R. (2013, December 17). Saklananlar ve söylenenler: Türk romanında LGBT kimliklerin yol izleri. Retrieved May 24, 2021, from Kaos GL. https://kaosgl.org/gokkusagi-forumu-kose-yazisi/saklananlar-ve-soylenenler-turk-romaninda-lgbt-kimliklerin-yol-izleri
• Asena, D. (2004). Paramparça. Doğan Kitap.
• Ataman, K., Mağden, P. (Writers), & Ataman, K. (Director). (2005). İki genç kız [Motion Picture]. Turkey.
• Aydan, E., Bayülgen, O., Rico, B., Ay, S., Olcay, Z., Bilginer Haluk, et al. (Producers), Altıoklar, M. (Writer), & Altıoklar, M. (Director). (1996). İstanbul kanatlarımın altında [Motion Picture]. Turkey: Umut Sanat.
• Aydoğdu, G. (2011, December 30). İyi bir rehber: “Gey ve lezbiyen yazını”. Retrieved January 19, 2017, from Kaos GL: http://www.kaosgl.com/sayfa.php?id=10242
• Baer, B. J. (2014). Interpreting Daniel Stein: Or what happens when fictional translators get translated? In K. Kaindl, & K. Spitzl (Eds.), Transfiction: Research into the realities of translation fiction (pp. 157-175). John Benjamins.
• Baer, B. J. (2020). Queer theory and translation studies: Language, politics, desire. Routledge.
• Baer, B. J. (2011). Translating queer texts in Soviet Russia: A case study in productive censorship. Translation Studies , 4(1), 21-40.
• Baer, B., & Kaindl, K. (Eds.). (2018). Queering translation, translating the queer: Theory, practice, activism. Routledge.
• Baird, V. (2004). Cinsel çeşitlilik: Yönelimler, politikalar, haklar ve ihlaller (H. Doğan, Trans). Metis Yayıncılık. (Original work published 2001)
• Balkan, C. (2016). İstanbul'un dışlanma mekânları: Cinsiyet odaklı altkültür incelemesi ve altkültürün kent parçaları ile ilişkisi [Unpublished master's thesis], İstanbul Technical University, Department of Architecture.
• Bardakçı, M. (2006, August 27). ’Gay’ler eskiden esnaftan sayılır ve padişahın huzurunda yapılan resmi geçitlere bile katılırlardı. Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/gay-ler-eskiden-esnaftan-sayilir-ve-padisahin-huzurunda-yapilan-resmigecitlere-bile-katilirlardi-4985167
• Bastin, G. L. (2009). Francisco de Miranda, Intercultural Forerunner. In J. Milton, & P. Banndia (Eds.), Agents of translation (pp. 19-42). John Benjamins.
• BİA News Center. (2014, April 22). Beyoğlu'nda Trans Cinayeti. Retrieved January 17, 2017, from Bianet. http://web.archive.org/web/20150702045651/http://www.bianet.org/bianet/lgbti/155143-beyoglu-nda-trans-cinayeti
• Bilal, M. (2003). Üçüncü tekil şahıs. Everest Yayınları.
• Black, J. (2008, July 19). Was Ahmet Yildiz the victim of Turkey's first gay honour killing? The Independent. http://web.archive.org/web/20080818025816/http://www.independent.co.uk/news/world/europe/was-ahmet-yildiz-the-victim-of-turkeys-first-gay-honour-killing-871822.html
• Boğaziçi Arşiv ve Dokümantasyon Merkezi. (n.d.). Hakkımızda. Retrieved February 4, 2021, from Boğaziçi University. http://arsivmerkezi.boun.edu.tr/about.php
• Bolat, D. (2013). Türkiye muhalefet alanı ve heteroseksizm:Muhalefet alanında heteroseksüel olmamak [Unpublished master's thesis], Muğla Sıtkı Koçman University, Department of Sociology.
• Branch, M. A. (1986). Back in the Fold. Retrieved January 16, 2017, from Yale Alumni Magazine. http://archives.yalealumnimagazine.com/issues/03_04/kramer.html
• Bulunmaz, A. (2018, June 17). LGBTİ+ bireylere yönelik ‘kolektif şiddet sözlüğü’. Retrieved February 4, 2021, from Kültur servisi. https://www.kulturservisi.com/p/lgbti-bireylere-yonelik-kolektif-siddet-sozlugu/
• Burroughs, W. S. (2012). Queer (B. Denizci, Trans.). Altıkırkbeş Yayınları. (Original work published 1985)
• Butler, J. (2014). Bela bedenler. (C. Çakırlar, & Z. Talay, Trans.) Pinhan Yayıncılık. (Original work published 1996)
• Butler, J. (2008/2016). Cinsiyet belası. (B. Ertür, Trans.) Metis Yayıncılık. (Original work published 1990)
• Butler, J. (1990). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. Routledge.
• Buzelin, H. (2011). Agents of translation. In Y. Gambier, & L. Doorslaer (Eds.), Handbook of translation studies, Vol. 2 (pp. 6-12). John Benjamins.
• Büyüközer, A. (2018). Zenne, Laurance anyways ve Something must break filmlerinin kuir teoriye göre yorumlanması [Unpublished master's thesis], Yaşar University.
• Büyüktaş, P., Kıymaz Bahçeci, Ş., & Erkan Yetişer, Y. (2016, July 25). Türkiye’nin kadın haklarına dair önemli iki haftası. Retrieved May 30, 2021, from Bianet. http://bianet.org/yazar/pinar-buyuktas?sec=bianet
• Cabadağ, N. (2016). Negotiating queer public visibility: Experiences of LGBTI residents in Kurtuluş, İstanbul [Unpublished master's thesis], Sabancı University, Department of Cultural Studies.
• Canan, E. (2013, November 19). Judith Halberstam – Çuvallamanın queer sanatı (2013). Retrieved January 31, 2021, from Dipnotski. https://dipnotski.com/2013/11/19/judith-halberstam-cuvallamanin-queer-sanati-2013/
• Candemir, D. M. (2016). 2000 sonrası Türkiye sinemasında queer imkanlar: Benim Çocuğum, Zenne ve Bizim Büyük Çaresizliğimiz üzerine bir çözümleme [Unpublished master's thesis], Anadolu University, Department of Cinema and Television.
• Ceviz, K. (2016, August 1). Mutluluk nerede? Evrensel. https://www.evrensel.net/haber/286495/mutluluk-nerede
• Chesterman, A. (2007). Bridge concepts in translation sociology. In M. Wolf, & A. Fukari (Eds.), Constructing a sociology of translation (pp. 171-183). John Benjamins.
• CNNTürk.com. (2014, December 12). Ayrıntı Yayınları ve Sel Yayıncılık Aralık ayı kitapları. http://www.cnnturk.com/haber/kultur-sanat/kitap/ayrinti-yayinlari-ve-sel-yayincilik- aralik-ayi-kitaplari
• Çakırlar, C., & Delice, S. (Eds.). (2012). Cinsellik muamması: Türkiye’de queer ve muhalefet. Metis Yayınları.
• Çalışkan, D. (2014). Queer mothers and daughters: The role of queer kinship in the everyday lives of trans sex worker women in İstanbul [Unpublished master's thesis], Sabancı University, Department of Cultural Studies.
• Çetin, Ç. (2013). Why have there been no men artists? Analyzing awareness of masculinities through the artworks of "men" artists post 1990 in Turkey. Unpublished MA Thesis, Sabancı University, Department of Visual Arts and Visual Communication Design, İstanbul.
• Çetin, K. (2021). Queer teori eleştirisi ve LGBT+ bireylerin queer teoriye yaklaşımı [Unpublished master's thesis], Ankara University.
• Çevik, Ç. (2014, December 29). Haftanın kitapları. Hürriyet. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/caglayan-cevik/haftanin-kitaplari-27855124
• Çimen, T. O. (2018, July 12). Her türlü cinsel varoluşa karşı güdülen ve uygulanan şiddet edimleriyle mücadele etmek için: Homofobi sözlüğü. Retrieved February 4, 2021, from T24. https://t24.com.tr/k24/kitap/homofobi-sozlugu,293
• Darıcıoğlu, L. S. (2020). About- Leman Sevda Darıcıoğlu. Retrieved February 4, 2021, from Leman S. Darıcıoğlu. http://lemandaricioglu.com/about/
• Darıcıoğlu, L. S. (Ed.). (2016). Queer temaşa. Sel Yayıncılık.
• Demiral, A. (2017). Biyoiktidar bağlamında; Toplumsal cinsiyet, Queer Teori ve sanata yansımaları [Unpublished master's thesis], Hacettepe University.
• Demircioğlu, C. (2009). Translating Europe: The case of Ahmed Midhat as an ottoman agent of translation. In J. Milton, & P. Bandia (Eds.), Agents of Translation (pp. 131-160). John Benjamins.
• Demirel, Ö. (2019). Kutluğ Ataman filmlerinde queer oluşlar: Lola ve Bilidikid ve İki Genç Kız üzerine bir okuma [Unpublished master's thesis], Muğla Sıtkı Koçman University.
• Despentes, V. (2016). King Kong teori. (L. Darıcıoğlu, & P. Büyüktaş, Trans.): Sel Yayıncılık. (Original work published 2006)
• Doğan, İ. T. (2016). Toplumsal cinsiyet rolleri bakımından 1990 sonrası Türk sinemasında eşcinsellik [Unpublished master's thesis], Dokuz Eylül University, Department of Cinema and Television.
• Doğaner, H. S. (1992). Leyla ile Şirin. Varlık.
• Dr. Ozlem Guclu. (n.d.). Retrieved January 19, 2017, from SOAS University of London. https://soas.ac.uk/staff/staff90360.php
• Duman, Ç. Ö. (2020). HIV/AIDS in American theatre: Queerness, spatio-temporalities, and emancipation [Unpublished master's thesis], Boğaziçi University.
• Düzkan, A. (2011, September 15). Bir cinsiyet durumu olarak Bukowski. Retrieved January 19, 2017, from Sabitfikir. http://sabitfikir.com/elestiri/bir-cinsiyet-durumu-olarak- bukowski
• EdebiyatHaber.net. (2016, December 9). Virginie Despentes’ten bir feminizm manifestosu: “King Kong Teori” - See more at: http://www.edebiyathaber.net/virginie-despentesten- bir-feminizm-manifestosu-king-kong-teori/#sthash.HNVFyYHk.dpuf. http://www.edebiyathaber.net/virginie-despentesten-bir-feminizm-manifestosu-king-kong-teori/
• Egbatan, M. (2013, May 8). “Queer tahayyül”: Dünyanın bütün kimlikleri oynaşınız! Retrieved January 31, 2021, Edebiyat Haber. http://www.edebiyathaber.net/queer-tahayyul-dunyanin-butun-kimlikleri-oynasiniz-mine-egbatan/
• Egbatan, M. (2013, July 20). “Straight düşünce”: Heteroseksüel kalıplardan sıyrılmak. Retrieved January 19, 2017, from Edebiyat Haber. http://www.edebiyathaber.net/straight-dusunce-heteroseksuel-kaliplardan-siyrilmak-mine-egbatan/
• Ege Üniversitesi, Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı. (2016). Okuma listesi. Retrieved January 19, 2017, from Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı http://kadincalismalari.ege.edu.tr/d-699/OkumaListesi.html
• Elçik, N. (2016, May 14). Gökyüzü politikası: Acı ve korku. Gaia Dergi. https://gaiadergi.com/gokyuzu-politikasi-aci-ve-korku/
• Enderunlu Fazil. (2009). Güzel Oğlanlar Kitabı. Sel Yayıncılık.
• Epik, S. (2015, August 8). Duyguların kültürel politikası. Time Out İstanbul. https://www.selyayincilik.com/basin/DKP4.jpg
• Epik, S. (2013, July 31). İki kere öteki: Önce kadın sonra trans. Time Out İstanbul. https://www.selyayincilik.com/basin/otekierkekler_timeout.jpg
• Epstein, B., & Gillett, R. (Eds.). (2017). Queer in translation. Routledge.
• Erdal, C. (2011, December). Eşcinsel aşkın edebi hali. Agos Kitap. http://www.agos.com.tr/tr/yazi/245/escinsel-askin-edeb-hali
• Erdem, T., & Ergül, S. (Eds.). (2014). Fetiş ikâme. Sel Yayıncılık.
• Erdoğan, A. (2020). Cinsel kimliklerin ötesinde: Queer hukuk kuramı [Unpublished master's thesis], İstanbul Kültür University.
• Ergül, S. (2021). Seda Ergül. Retrieved June 8, 2021, from Academia https://independent.academia.edu/sedaergul
• Ertetik, İ. (2010). Coming out as a political act in lgbt movement in Turkey [Unpublished doctoral dissertation], Middle Eastern Technical University, Department of Sociology.
• Even-Zohar, I. (2002). The making of culture repetoire and the role of transfer. In S. Paker (Ed.), translations: (re)shaping of literature and culture (pp. 351-359). Boğaziçi University Press.
• Ezber, G. (2013, August 23). Görünmezliğin kıyısında. Radikal Kitap. https://www.selyayincilik.com/basin/otekierkekler-radikal.jpg
• Ezber, G. (2015, November 18). On kitapta queer kuram. Radikal Kitap, p. 10.
• Ezber, G. (2016, August 11). Mutluluk mutlu eder mi? Retrieved January 19, 2017, from Gazete Duvar. http://www.gazeteduvar.com.tr/kitap/2016/08/11/mutluluk-mutlu-eder-mi/
• Ezber, G. (2016, March 18). Queer Hayat Nasıl Olur. Radikal Kitap, p. 11.
• Ezber, G. (2016, May 6). Tabutluktan Bugünlere. Radikal Kitap, p. 13.
• Fine, C. (2010). Delusions of gender: How our minds, society, and neurosexism create difference. W. W. Norton & Company.
• Fine, C. (2011). Toplumsal cinsiyet yanılsaması (K. Tanrıyar, Trans.). Sel Yayıncılık. (Original work published 2006)
• Flotow, L. v. (1999). Genders and the translated text: Developments in 'transformance'. Textus XII, 275-288.
• Flotow, L. v. (2012). Translating women: From recent histories and retranslations to 'queerying' translation, and metamorphosis. Quaderns. Revista de Traduccio, 19, 127-139.
• Fryer, D. (2010). Thinking queerly: Race, sex, gender, and the ethics of identity. Routledge.
• Geçer, M. Ç. (2020, June 22). Türkçe edebiyata kuir bakış: “Ah Bu Sevda!”. Retrieved February 4, 2021, from Bantmag. https://bantmag.com/turkce-edebiyata-kuir-bakis-ah-bu- sevda/
• Gelibolulu Mustafa Ali. (1978). Görgü ve Toplum Kuralları Üzerinde Ziyafet Sofraları (Mevâidü'n-nefâis fî Kavîdi'l Mecâlis). Tercüman Gazetesi.
• Gülhaş, A. (2020). Kuir perspektif: Mimarlığın çözüm problemi [Unpublished master's thesis], İstanbul Technical University.
• Güneş, A. (2016). Göğe kuşak lazım. Sel Yayıncılık.
• Güney, Ö. (2018). Queering teacher education programs: Perceptions of pre-service efl teachers towards queer issues [Unpublished master's thesis], İhsan Doğramacı Bilkent University.
• Güngör, A. (2013). Öteki erkekler. Sel Yayıncılık.
• Hacıoğlu, M. (Ed.). (2003). Eşcinsel kadınlar: Yirmi dört tanıklık. Metis Yayıncılık.
• Halberstam, J. (2013). Çuvallamanın queer sanatı. (İ. Tabur, Trans.) Sel Yayıncılık. (Original work published 2011)
• Halberstam, J. (2005). In a queer time and place. New York University Press.
• Haliç Üniversitesi. (2021). Akademik Kadro. Retrieved February 4, 2021, from Haliç Üniversitesi. http://fenedebiyat.halic.edu.tr/tr/bolumler/akademik-kadro/ingilizce-mutercim- tercumanlik
• Hamamcıoğlu, G. (2020). Gesturing toward utopia: Queer time and place in the performance art of Cassils, Boychild and Marval A Rex [Unpublished master's thesis], İhsan Doğramacı Bilkent University.
• Harvey, K. (1998). Translating camp talk. The Translator, 4(2), 295-320. DOI: 10.1080/13556509.1998.10799024
• Harvey, K. (2000a). Decribing camp talk: Language/pragmatics/politics. Language and Literature, 9(3), 240-260.
• Harvey, K. (2000b). Gay community, gay identity and the translated text. TTR, 13, 137-165.
• Harvey, K. (2000c). Translating camp talk: Gay identities and cultural transfer. In L. Venuti (Ed.), The Translation Studies Reader (pp. 446-467). Routledge.
• Harvey, K. (2003a). 'Events' and 'horizons': Reading ideology in the 'bindings' of translations. In M. Perez (Ed.), Apropos of ideology (pp. 43-69). St. Jerome.
• Harvey, K. (2003b). Intercultural movements: American gay in French translation. St. Jerome.
• Harvey, K., & Shalom, C. (Eds.). (1997). Language and desire: Encoding sex, romance and intimacy. Routledge.
• Hazar, C. (2012). Heteronormatif kimliklerin anlamlandırılma süreçleri: Türkiye'de kuir bireyler [Unpublished master's thesis], İstanbul University, Department of Gender Studies.
• Hür, A. (2013, October 10). 'Elinde tesbih, evinde oğlan, dudağında dua...'. Retrieved October 16, 2020, from Radikal. http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse-hur/elinde-tesbih- evinde-oglan-dudaginda-dua-1159964/
• İş, S. M. (2013). Tracking the invisible: Queer approaches to parenthood and family in Turkey [Unpublished master's thesis], Sabancı University, Department of Cultural Studies.
• İleri, S. (1977). Her gece Bodrum. Altın Kitaplar.
• İletişim Yayınları. (2014). Sibel Yardımcı. Retrieved January 19, 2017, from http://www.iletisim.com.tr/kisi/sibel-yardimci/7627#.WIHmt2R94fE
• İlhan, A. (Writer), & Arakon, A. (Director). (1962). Ver elini İstanbul [Motion Picture]. Turkey: Acar Film.
• İlhan, A. (1980). Fena Halde Leman. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İlhan, A. (1981). Dersaadette Sabah Ezanları. Bilgi Yayınevi
• İlhan, A. (1984). Haco Hanım Vay. Altın Kitaplar.
• İmançer, Ç. E. (2018). Queer teorinin izinde Avrupalı bir Türk: Ferzan Özpetek ve sineması [Unpublished master's thesis], Selçuk University.
• İstanbul Queer Art Collective. (2019). Bio. Retrieved February 4, 2021, from Istanbul Queer Art Collective. https://www.istanbulqueerartcollective.co.uk/bio
• İzci, İ. (2013, July 3). Hem görünür hem görünmez: Trans erkekler. Radikal Kitap, p. 23.
• İzgi, E. (2016, October 27). Ormanlara karşı ağaçları savunmak: Çuvallamanın queer sanatı. Retrieved January 31, 2021, from Kaos GL. https://kaosgl.org/haber/ormanlara-karsi-agaclari-savunmak-cuvallamanin-queer-sanati
• Jagose, A. (2015). Queer teori: Bir giriş. (A. Toprak, Trans.). Notabene Yayıncılık. (Original work published 1996)
• Jagose, A. (1996). Queer theory: An introduction. New York University Press.
• KAOS GL Dergisi. (n.d.). Dergi tanıtım. Retrieved May 29, 2021, Kaos GL dergi. https://www.kaosgldergi.com/hakkimizda/dergi-tanitim
• KAOS GL Derneği. (2020). Biz Kimiz ? Retrieved June 8, 2021, from Kaos GL derneği. https://kaosgldernegi.org/hakkimizda/biz-kimiz
• KAOS GL. (2013, May 30). Eşcinsellerin hakkını heteroseksüellerin savunduğu zaman Türkiye başka bir ülke olacak! Retrieved January 15, 2017, from KAOS GL haber portalı. http://kaosgl.org/sayfa.php?id=14254
• Kaos GL. (2019, April 3). “Queer Düş’ündük, veda ediyoruz”. Retrieved from Kaos GL. https://kaosgl.org/haber/queer-dusunduk-veda-ediyoruz
• KAOS GL Kadın Grubu. (2009). Aşkın L hali. Sel Yayıncılık.
• Kaos GL. (2015, April 2). Queer Düş’ün’den Sara Ahmed kitabı: Duyguların kültürel politikası. Retrieved May 30, 2021, from Kaos GL. https://kaosgl.org/haber/queer-dusrsquounrsquoden-sara-ahmed-kitabi-duygularin-kulturel-politikasi
• Karadeniz Teknik Üniversitesi Kadın Araştırmaları Uygulama Araştırma Merkezi. (2016, June 23). Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Konulu Kitaplar. Retrieved January 19, 2017, from http://www.ktu.edu.tr/kadinarastirmalari-kadinvetoplumsalcinsiyetkonulukitaplar
• Karalı, Ş. N. (2015). Türkiye'de sahnelenen yerli oyunlarda transseksüellik ve transfobi, [Unpublished master's thesis], Bahçeşehir University, Department of Advanced Acting.
• Karasu, B. (1990). Kılavuz. Metis Yayıları.
• Kaymaz, S. (2014a). Deccal'in hatırı. İletişim Yayıncılık.
• Kaymaz, S. (2014b). Kısas. İletişim Yayıncılık.
• Kaymaz, S. (2021). Son şura. İletişim Yayıncılık.
• Keniş, Ş. (2012). Islam and homosexuality debates in Turkey: Discursive contestation among muslims over LGBTQ rights [Unpublished master's thesis], Koç University.
• Kılıç, H. D. (2018). The changing of portrayals of gay and queer identities in Julian Mitchell's another country, Jonathan Harvey's Beautiful Thing and Mark Ravenhill's Mother Clap's Molly House [Unpublished doctoral dissertation], Hacettepe University.
• Kırmızı Kedi. (2016). Pınar Büyüktaş. Retrieved February 4, 2021, from Kırmızı Kedi. https://www.kirmizikedi.com/kitap/kisi/37897?o=0
• Kırmızı Kedi. (2016). Tuna Erdem. Retrieved February 4, 2021, from Kırmızı Kedi. https://www.kirmizikedi.com/kitap/kisi/45805?o=0
• Kırmızıgül, M. (Writer), & Kırmızıgül, M. (Director). (2009). Güneşi gördüm [Motion Picture]. Turkey: Pinema.
• Kidega. (2020). Kıvanç Tanrıyar biyografisi. Retrieved February 3, 2021, from Kidega. https://kidega.com/yazar/kivanc-tanriyar-188758
• Kitapyurdu.com. (n.d.). Sibel Yardımcı. Retrieved February 1, 2021, from Kitap Yurdu. https://www.kitapyurdu.com/yazar/sibel-yardimci/31958.html
• Koloğlu, D. (2020, September 30). Serdar Soydan: “Kendimizi bir şekilde var etmek ve tanımak için başka deneyimlere muhtacız”. Retrieved February 4, 2021, from t24. https://t24.com.tr/k24/yazi/serdar-soydan-kendimizi-bir-sekilde-var-etmek-ve-tanimak-icin-baska-deneyimlere-muhtaciz,2876
• Komut, S. (n.d.). Sultan komut. Retrieved May 30, 2021, from Edebiyat haber. http://www.edebiyathaber.net/sultan-komut/
• Korat, G. (2014). Yine doğdu tanyıldızı. Yapı Kredi Yayınları.
• Koskinen, K. (2008). Translating institutions: An ethnographic study of EU translation. St. Jerome Publishing.
• Kosmos Kitap Klubü. (2013, December 21). Okuduklarımız. Retrieved January 19, 2017, from http://www.kosmoskitap.org/okuduklar305m305z.html
• Kulakoğlu, N. (2016, March 16). ‘Nefes alacak bir alan yaratmak için: Queer temaşa’. Retrieved January 19, 2017, from Kültür Servisi. http://kulturservisi.com/p/nefes-alacak-bir- alan-yaratmak-icin-queer-temasa
• Kulin, A. (2002). İki Genç Kızın Romanı. Doğan Kitap.
• Kulin, A. (2012). Bora'nın kitabı. Everest Yayınları.
• Kulin, A. (2011). Gizli anların yolcusu. Everest Yayınları.
• Kunt, M. E. (2013). Yeni Türk sineması'nda erillik bağlamında dişilliğin inşası. [Unpublished master's thesis], Marmara University, Department of Radio and Television.
• Küçükvatan, S. (2019). Queer müslümanlarda dinî bireycilik [Unpublished master's thesis], Dokuz Eylül University.
• Lambdaistanbul. (2012, February 12). Edebiyat ve LGBT: Sel yayınları LGBT dizisi ve “Gey ve lezbiyen yazını”. Retrieved January 19, 2017, from http://www.lambdaistanbul.org/s/etkinlik/edebiyat-ve-lgbt-sel-yayinlari-lgbt-dizisi-ve-“gey-ve-lezbiyen-yazini”/
• Larkosh, C. (2007). Forms of a-dress: Performances of the foreign and s-other-n flows of transnational identity. Social Dynamics , 33(2), 164-183.
• Larkosh, C. (2006). Migrant sexuality and translation of the self in Manuel Puig's later work. The Translator , 12(2), 279-299.
• Larkosh, C. (Ed.). (2011). Re-engendering translation: Transcultural practice, gender/sexuality and the politics of alterity. St. Jerome.
• Larkosh, C. (2007). The translator's closet: Editing identites in Argentine literary culture. TTR, 21(2), 63-88.
• Levent, H. Y. (2015). Toplumsal cinsiyet bağlamında erkeklik; Gaziantep örneği [Unpublished master's thesis], Gaziantep University, Department of Sociology.
• LGBT Kitaplığı. (2016). Retrieved January 18, 2017, from Sel Yayıncılık. http://www.selyayincilik.com/kitaplar/lgbt-kitapligi/
• LGBTHaber. (2016, August 4). Eşcinseller Sel Yayıncılığı neden seviyor? Retrieved January 19, 2017, from http://www.lgbthaber.net/2016/08/04/escniseller-sel-yayinciligi-neden-seviyor/
• Livaneli, Z. (2016). Kardeşimin hikayesi. Doğan Kitap.
• Mağden, P. (2002). İki genç kızın romanı. Doğan Kitap.
• Mağden, P. (2010). Ali ile Ramazan. Doğan Kitap.
• Mayadağ, D. (2021). Deniz Mayadağ. Retrieved June 8, 2021, from LinkedIn. https://tr.linkedin.com/in/deniz-mayadag-763648a6
• Milton, J., & Bandia, P. (2009). Introduction: agents of translation and translation studies. In J. Milton, & P. Bandia (Eds.), Agents of translation (pp. 1-18). John Benjamins.
• Mungan, M. (1985). Son İstanbul. Metis Yayınları.
• Mutlu, E. (2012). Something queer in Istiklal [Unpublished master's thesis], Kadir Has University, Department of Sociology.
• Öğüt, H. (2011, December 19). Eşcinsel edebiyatından transgender politikalarına. Radikal Kitap , p. 14.
• Öğüt, H. (2012, May 4). Marksizm, LGBT ve antifeminizm. Retrieved January 19, 2017, from Radikal kitap. http://kitap.radikal.com.tr/makale/haber/marksizm_lgbt_ve_antifeminizm-62668
• Oral, S. (2013, July 1). "Bacak arasında ne var" sorusu yanlış. Milliyet sanat , pp. 22-23.
• Orhan Küzeci, P. (2003). Kurtlu elma şekeri. BRC Ofset.
• Özbay, C. (2005). Virilities for rent: Navigating masculinity, sexuality, and class in İstanbul [Unpublished master's thesis], Boğaziçi University, Department of Sociology.
• Özbay, C., & Soydan, S. (Eds.). (2002). Eşcinsel erkekler: Yirmi beş tanıklık. Metis Yayınları.
• Özer, E. (2005). Queering the yuppie: Identity and performativity in Ally McBeal [Unpublished master's thesis], Hacettepe University.
• Özlen, T. (2014, May 29). Marksistler homofobik midir? Cinsellik ve sosyalizm. Kitaplıktan - Sol gazetesi kitap eki, p. 8.
• Özpetek, F., Tummolini, S., Sambrell, A. (Writers), & Özpetek, F. (Director). (1997). Hamam [Motion Picture]. Spain, Italy, Turkey.
• Öztek, A. (2007, September 7). Türkiye sinemasında eşcinsellik. Retrieved January 17, 2017, from KAOS GL. http://web.archive.org/web/20110120144009/http://www.kaosgl.com:80/content/turkiye-sinemasinda-escinsellik
• Pew Research Center. (20007). Pew global attitudes project: Spring 2007 survey. Pew Research Center.
• Queer Düş'ün Serisi. (2016). Retrieved January 18, 2017, from Sel Yayıncılık. http://www.selyayincilik.com/kitaplar/queer-dusun-serisi/
• Renay, M. (2012). Ben senin bildiğin erkeklerden değilim. GOA Basın Yayın.
• Renay, M. (2013, August 1). İşte "öteki" erkekler. Git&Yap, p. 118.
• Sancaktaroğlu Bozkurt, S. (2019). Queer edebiyatı. Lacivert , 15(89), 42-70.
• Savcı, E. (2021). Queer in translation: Sexual politics under neoliberal Islam. Duke University Press.
• Savci, E. (2011). Queer in translation: Paradoxes of westernization and sexual others in the Turkish nation. [Unpublished doctoral dissertation], University of Southern California, Los Angeles.
• Sayılıgil, F. (Ed.). (2016). Toplumsal cinsiyet tartışmaları. Dipnot Yayınevi.
• Seden, O. F., Gülgen, M. (Writers), Seden, O. F., & Gülgen, M. (Directors). (1980). Beddua [Motion Picture]. Turkey.
• Sel Yayıncılık. (2016). Hakkımızda. Retrieved January 18, 2017, from http://www.selyayincilik.com/hakkimizda
• Sel Yayıncılık. (2016). Toplumsal cinsiyet yanılsaması. Retrieved January 19, 2017, from http://www.selyayincilik.com/kitap/toplumsal-cinsiyet-yanilsamasi-707
• Sela-Sheffy, R. (2003). Interference and aspects of repertoire consolidation in culture. In M. Bietak, & O. Goldwasser (Eds.), The challenge of the Hyksos: Cultural interference in the New Kingdom (pp. 1-12). Austrian Academy of Sciences.
• Sela-Sheffy, R., & Shlesinger, M. (2008). Strategies of image-making and status advancement of translators and interpreters as a marginal occupational group. In A. Pym, M. Shlesinger, & D. Simeoni (Eds.), Beyond descriptive translation studies: Investigations in homage to Gideon Toury. (pp. 79-90). John Benjamins.
• Serin, B., & Özlen, H. (2017, April 1). Söyleşi: İrfan Sancı. Retrieved June 7, 2021, from Pan dergi. https://www.pandergi.com/single-post/2017/04/01/s%C3%B6yle%C5%9Fi- i%CC%87rfan-sanc%C4%B1
• Solmaz, F. (2018). Gore Vidal’in "Kent ve Tuz" eserinin kuir kültürü ve camp talk çevirisi üzerinden çeviri eleştirisi. Fe Dergi , 10(1), 12-26.
• Soydan, S. (2020). Ah Bu Sevda! - Türk edebiyatında "öteki" cinsellik öyküleri 1872-1928. Sel Yayıncılık.
• Stevens, H. (2011). Gey ve lezbiyen yazını. (K. Tanrıyar, Trans.) Sel Yayıncılık. (Original work published 2010)
• Su, D. (2011, December 1). Özgür yayıncılık! Time out İstanbul, p. 206.
• Susel, K. (2019). Translating Bülent Ersoy’s stylized gender performances in the end of fame: A case study [Unpublished doctoral dissertation], State University of New York.
• Şeker, B. (Ed.). (2013). Başkaldıran bedenler: Türkiye’de transgender, aktivizm ve altkültürel pratikler. Metis Yayıncılık.
• Şevki, A. (2009). Edebiyat ve yorum. Havuz Yayınları.
• Şimşek Aksin, M. (2019). Queer ve feminist pedagojiler temelinde Ankara'da lise öğretmenleri üzerine bir araştırma [Unpublished master's thesis], Hacettepe University.
• Tabur, İ. (2014, September 15). Saflar belli olsun. Retrieved May 30, 2021, from 5Harfliler. https://www.5harfliler.com/saflar-belli-olsun/
• Tahir Gürçağlar, Ş. (2008). The politics and poetics of translation in Turkey, 1923 - 1960. Rodopi.
• Tahir, K., Refiğ, H. (Writers), & Refiğ, H. (Director). (1965). Haremde dört kadın [Motion Picture]. Turkey: Birsel Film.
• Tahir, K., Yılmaz, A. (Writers), & Yılmaz, A. (Director). (1963). İki gemi yanyana [Motion Picture]. Turkey: Efe Film.
• Tanır, K. Ş. (2019). İfade özgürlüğü ve nefret söylemi dilemması: Türk medyasında queer teoriyi ifade özgürlüğü ve nefret söylemi ikilemiyle okumak [Unpublished master's thesis], İstanbul University.
• Tanrıyar, K. (2010). Öykünmekle ilgili. Retrieved January 19, 2017, from http://oykunmekleilgili.blogspot.com.tr
• Tanrıyar, K. (2011, April 6). Toplumsal cinsiyet yanılsaması. Retrieved January 19, 2017, from Kaos GL. https://kaosgl.org/haber/toplumsal-cinsiyet-yanilsamasi
• Tar, Y. (2018, August 13). Labirente davet: Homofobi sözlüğü. Retrieved February 4, 2021, from Kaos GL. https://kaosgl.org/gokkusagi-forumu-kose-yazisi/labirente-davet- homofobi-sozlugu
• Temel, A. (2016, April 8). Korkup kaçmak ve korkuyla yönelmek. Bir Gün kitap, p. 17.
• Tempo Kitap. (2015, February 2). Fetiş ikame. Tempo Kitap. https://www.selyayincilik.com/basin/FIkame.jpg
• Tempo Kitap. (2015, February 2). Mürekkebi kurumadan. Tempo. https://www.tempomag.com.tr/detail/murekkebi-kurumadan
• Tezkan, M., & Urun, O. (2021). About + contact. Retrieved February 4, 2021, from Biriken. http://www.biriken.com/about-contact.php
• Tiftik, S. (2017). Karşılaştırmalı queer okumalar: Kulin, Mungan ve Toptaş metinlerinde queer potansiyeller [Unpublished master's thesis], İhsan Doğramacı Bilkent University.
• Tin, L.-G. (2018). Homofobi sözlüğü. (M. Tezkan, & O. Urun, Trans.) Sel Yayıncılık. (Original work published 2003)
• Tiyatrolar.com.tr. (2015). Melis Tezkan. Retrieved February 4, 2021, from Tiyatrolar. https://tiyatrolar.com.tr/melis-tezkan
• Tiyatrolar.com.tr. (2015). Okan Urun. Retrieved May 30, 2021, from Tiyatrolar. https://tiyatrolar.com.tr/okan-urun
• Topal, İ. (2019). Tekliğin ötesinde, ikiliğin arasında: Melez bir tahayyül olarak Venüs [Unpublished master's thesis], Boğaziçi University.
• Torunoğlu, S. (2002). Travesti Pinokyo. Stüdyo İmge.
• Tulgar, A. (2006). Volkan'ın romanı. Everest Yayınları.
• Tunçsan, B. (2019). Duyguların örgütlenmesi ve yas: Queer bir yas mekânı olarak Boysan'ın evi [Unpublished master's thesis], Mimar Sinan Fine Arts University.
• Türkölmez, E. (2018, June 28). Hâlâ burdayız aşkım! Retrieved February 4, 2021, from Hürriyet. https://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/hala-burdayiz-askim-40880162
• Ul, B. (2016). Self-sensorship in the Turkish translation of Alice Walker’s “The color purple”. In B. Akçeşme, H. Baktir, & E. Steele (Eds.), Interdisciplinarity, multidisciplinarity, and transdisciplinarity in humanities (pp. 192-199). Cambridge Scholars Publishing.
• Uzun, M. (2013, December 14). Kuir Düş'ün. BirGün Kitap, p. 13.
• Uzunoğlu, D. (2015, December 24). “Sel, otoriteyle derdi olan bir yayınevi”. Retrieved June 3, 2021, from t24. https://t24.com.tr/k24/yazi/sel-yayincilik,514
• Venuti, L. (1996). Translation as a social practice: Or, the violence of translation. Translation Perspectives , IX, 195–213.
• Wittig, M. (2013). Straight düşünce. (L. Darıcıoğlu, & P. Büyüktaş, Trans.). Sel Yayıncılık. (Original work published 1992)
• Wolf, M. (2007). Introduction: The emergence of a sociology of translation. In M. Wolf, & A. Fukari (Eds.), Constructing a sociology of translation (pp. 1-36). John Benjamins.
• Wolf, S. (2012). Cinsellik ve sosyalizm. (K. Tanrıyar, Trans.) Sel Yayıncılık. (Original work published 2009)
• Yüce, C. (2019). Türkçe polisiye edebiyatta queer bir sapma: Mehmet Murat Somer'in Hop-Çiki-Yaya Serisi [Unpublished master's thesis], Boğaziçi University.
• Yıldırım, N. (2018, September 25). Homofobi sözlüğü üzerine. Retrieved February 4, 2021, from Mevzu edebiyat. http://www.mevzuedebiyat.com/homofobi-sozlugu-uzerine/
• Yılmaz, E. (2019). Queer mekân olarak Maçka Demokrasi Parkı. [Unpublished master's thesis], İstanbul Bilgi University.
• Yapı Kredi Yayınları. (2021). Özlem Güçlü. Retrieved February 4, 2021, from Yapı Kredi Yayınları. https://kitap.ykykultur.com.tr/cevirenler/ozlem-guclu
• Yardımcı, S., & Güçlü, Ö. (Eds.). (2013). Queer tahayyül. Sel Yayıncılık.
• Yerlikaya, Ç. (2011). Fişini sen mi çektin rüyalarımın. Liman Yayınları.
• Yerlikaya, Ç. (2007). Sevişen çocuklar matinesi. Liman Yayıncılık.
• Zorlu, N. (2003). Hergele aşıklar. Metis Yayınları.