CİHANNÜMA dergisinin Yayın Etiği ve Etik Dışı Uygulamalar beyanı temel olarak Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve Bunları Uygulama Kılavuzuna dayanmaktadır (Yayın Etiği Komitesi, 2011).
Editörlerin Sorumlulukları
Yayın Kararları
CİHANNÜMA editorü dergiye gönderilen makalelerin hangilerinin yayınlanacağına karar vermekten sorumludur. Editör yazıları; yazarlarının ırkına, cinsiyetin, cinsel yönelimine, dini inancına, etnik kökenine, vatandaşlığına veya siyasi görüşüne bakmaksızın değerlendirir. Yazılar için kararlar; makalenin önemi, özgünlüğü ve netliği ile çalışmanın geçerliliği ve derginin kapsamına uygunluğuna bakılarak verilmektedir. Yazılı iftira, telif hakkı ihlali ve intihal ile ilgili mevcut yasal gereklilikler de yayına ilişkin verilen kararda dikkate alınmaktadır.
Gizlilik
Editör ve herhangi bir yazı işleri sorumlusu, gönderilen yazı hakkında herhangi bir bilgiyi; ilgili yazar, hakemler, potansiyel hakemler, diğer yazı işleri danışmanları ve yayıncı dışında kimseye açıklamaz.
Açıklama ve Çıkar Çatışmaları
Gönderilen bir makalede belirtilen yayınlanmamış malzemeler, yazarın açık yazılı onayı olmadan editör veya yazı işleri kurulu üyeleri tarafından kendi araştırma amaçları için kullanılmaz.
Hakemlerin Sorumlulukları
Yazı işleri Kararlarına Katkı
Hakemler, değerlendirme sürecinde editör ve yazı işleri kuruluna yardımcı olur ve aynı zamanda yazarın makaleyi geliştirmesine de katkı sunar.
Zamanında Değerlendirme
Bir makaledeki araştırmayı incelemek için yetersiz olduğunu hisseden veya zamanında inceleme yapmasının imkansız olacağını bilen herhangi bir hakem, CİHANNÜMA editörünü bilgilendirmeli ve inceleme sürecinden çekilmelidir.
Gizlilik
İncelenmek üzere alınan yazılar gizli belgeler olarak kabul edilir. Hakemlere iletilen yazılar, CİHANNÜMA editörü tarafından yetki verilmedikçe başkalarına ifşa edilmez veya tartışılmaz.
Nesnellik Standartları
İncelemeler nesnel olarak yapılır. Yazarın kişisel eleştirisi uygun bulunmaz. Hakemler görüşlerini, destekleyici fikirlerle açıkça ifade ederler.
Kaynakların kabulü
Hakemler, makalede atıfta bulunulan ilgili çalışmaların referans bölümünde yer almadığı durumları belirlemelidir. Diğer yayınlardan elde edilen gözlem veya iddianın ilgili kaynağa uygun olup olmadığını göstermelidirler. Hakemler, söz konusu makale ile diğer yayınlanmış makaleler arasında önemli bir benzerlik veya çakışma olduğunu editöre bildirir.
Açıklama ve Çıkar Çatışması
Hakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen imtiyazlı bilgi veya fikirler gizli tutulur ve kişisel avantaj için kullanılmaz. Hakemler; yazarlarla, şirketlerle veya makaleyle bağlantılı kurumların herhangi biriyle rekabete, işbirliğine dayanan ya da diğer ilişkiler veya bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmalarının olduğu yazıları dikkate almazlar.
Yazarın Görevleri
Yazım Standartları
Özgün araştırma yazarları, yapılan çalışmanın doğru bir açıklamasının yanı sıra onun öneminin nesnel bir tartışmasını sunar. Temel veriler makalede doğru bir şekilde yer almalıdır. Bir makale, başka çalışmaların kullanımına izin vermesi için yeterli detay ve referansları içermelidir. Hileli veya bilerek yanlış beyanlar etik dışı davranışları oluşturur ve CİHANNUMA tarafından kabul edilemez.
Veri Erişimi ve Saklama
Yazarlardan editör incelemesi için makale ile birlikte çalışmalarının ham verilerini sağlamaları istenebilir ve eğer mümkün ise verilerin kamuya açık hale getirilmesi için de hazırlanmaları gerekebilir. Her halükarda yazarlar, yazı paydaşlarının gizliliklerinin korunabilmesi ve tescilli verilere ilişkin yasal hakların bunların yayınlanmasını engellememesi koşuluyla, bu verilerin yayınlandıktan sonra en az on yıl boyunca (tercihen kurumsal veya konuya dayalı veri havuzu veya başka bir veri merkezi aracılığıyla) diğer uzman profesyonellere erişilebilir olmasını sağlamalıdır.
Özgünlük, İntihal ve Kaynakların Kabulü
Yazarlar dergiye sadece özgün eserler gönderecek ve başkalarının eserlerini ve / veya kelimelerini uygun bir şekilde yazının içerisinde gösterecek veya alıntı yapacaklardır. Bildirilen çalışmanın niteliğinin belirlenmesinde etkili olan yayınlara da atıf yapılmalıdır.
Çoklu, Fazla veya Eşzamanlı Yayın
Aynı makalenin birden fazla dergiye gönderilmesi etik olmayan bir yayıncılık davranışı oluşturur ve CİHANNÜMA tarafından kabul edilemez. Başka bir yerde telif hakkı alınmış eser olarak yayınlanmış yazılar CİHANNÜMA’ya gönderilemez. Ayrıca, CİHANNÜMA tarafından incelenmekte olan yazılar telif hakkı alınmış dergilere tekrar gönderilmemelidir. Bununla birlikte yazıyı CİHANNÜMA’YA göndermekle yazar(lar) yayınlanmış eserin haklarını saklı tutar. CİHANNÜMA’da yayınlanması durumunda, çalışmalarının CC-BY lisansı [http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/] altında kullanılmasına izin verirler, bu da başkalarının eserleri kopyalaması, dağıtması ve iletmesini mümkün kılmakla birlikte eseri uyarlama ve ticari kullanımını sağlamalarına da izin verir.
Makale Yazarlığı
Yazarlık; rapor edilen çalışmanın düşüncesine, tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunanlarla sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunanların hepsi ortak yazar olarak listelenmelidir. Sorumlu yazar, katkıda bulunan tüm ortak yazarların yazar listesine dahil edilmesini ve sürece katılmamış kişilerin de dahil edilmemesini sağlar. Sorumlu yazar aynı zamanda tüm ortak yazarların makalenin son halini onayladığını ve yayın için gönderilmesini kabul ettiğini teyit edecektir.
Açıklama ve Çıkar Çatışması
Tüm yazarlar, eserlerinin sonuçlarını veya yorumunu etkileme olarak yorumlanabilecek mali veya diğer önemli çıkar çatışmalarını açıklayan bir beyanat vermelidir. Proje için mali destek kaynaklarının tümü açıklanmalıdır.
Yayınlanmış Eserlerde Temel Hatalar
Bir yazar; kendi yayınladığı eserde önemli bir hata veya yanlışlık tespit ettiğinde, CİHANNÜMA dergi editörünü derhal haberdar etmek ve makaleyi geri çekmek veya bir yanlışlık halinde düzeltilmesi için editörle işbirliği yapmakla yükümlüdür.
Referanslar
Yayın Etiği Komitesi (COPE). (7 Mart 2011). Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve Bunları Uygulama Kılavuzları
http://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf sitesinden alınmıştır.