Factors Affecting the Profitability of Banks in Iraq

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 4, 1461 - 1475, 21.02.2024

Sezer Öksüz , Imad Mohammed Alı Ahmed Alı

https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1379387

Öz

Banks, one of the most important actors of a strong economic system, play an important role in the macroeconomic welfare level of the country. Therefore, measuring the financial performance of banks and revealing the factors affecting this performance reveals great importance. In this research, the effect of financial ratios on return on assets and return on equity was examined with panel regression analysis for 14 Iraqi banks between 2015 and 2021. Return on assets and equity were used as dependent variables, logarithm of total assets, total debt/total assets, loans and receivables/total assets, other operating expenses/total assets, capital adequacy ratio, total deposits/total assets, interest income/interest expenses, non-performing loans/total loans and liquid assets/total assets ratios were used as independent variables in the models. According to the analysis results, it has been determined that the asset and equity profitability of banks in Iraq are affected by the asset size of the banks, the ratio of loans and receivables to total assets, the share of deposits in total assets, capital adequacy ratio, the ratio of interest income to interest expenses and liquid assets.

Anahtar Kelimeler

Financial ratios, return on equity, return on assets

Irak’taki Bankaların Karlılığını Etkileyen Faktörler

Öz

Bankalar güçlü bir ekonomik sistemin en önemli aktörleri arasında yer almakta, makroekonomik olarak ülkenin refah seviyesinde de önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, bankaların finansal performanslarının ölçülmesi ve bu performansa etki eden faktörlerin ortaya konulması ekonomik açıdan büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmada, 14 Irak bankasının 2015-2021 yılları arasındaki finansal oranlarının aktif ve özsermaye karlılığı üzerindeki etkisi panel regresyon analizi ile incelenmiştir. Bu kapsamda bağımlı değişken olarak aktif ve özsermaye karlılığı, bağımsız değişkenler olarak da toplam aktiflerin logaritması, borç toplamı/aktif toplam, kredi ve alacaklar/aktif toplam, diğer faaliyet giderleri/aktif toplam, sermaye yeterlilik oranı, toplam mevduat/toplam aktif, faiz gelirleri/faiz giderleri, takipteki krediler/toplam krediler ve likit aktifler/toplam aktif oranları kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre Irak’taki bankaların aktif ve özsermaye karlılıklarının, bankaların aktif büyüklüğünden, kredi ve alacakların aktif toplamına oranından, mevduatın aktif toplamı içerisindeki payından, sermaye yeterlilik rasyosundan, faiz gelirlerinin faiz giderlerine oranından ve likit aktiflerden etkilendiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Finansal Oranlar, Özsermaye Karlılığı, Aktif Karlılığı

Kaynakça

• Aydın, Y. (2019). Türk Bankacılık sektöründe karlılığı etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1), 181-189.
• Büyükuysal, M. Ç. ve Öz, İ. İ. (2016). Çoklu doğrusal bağıntı varlığında en küçük karelere alternatif yaklaşım: Ridge Regresyon. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 110-114.
• Dietrich, A. ve Wanzenried, G. (2014). The determinants of commercial banking profitability in low-, middle-, and high-income countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 54(3), 337-354.
• Dizgil, E. (2017). Türkiye’deki mevduat bankalarının karlılığını etkileyen mikro düzeyli faktörler üzerine ampirik bir araştırma. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 11 (2), 31-52.
• Ghafar,S., Abdullah, H. ve Van Rasul, H. (2021). Bank profitability measurements and its determinants: an empirical study of commercial banks in Iraq. Journal of Zankoy Sulaimani, 4(22), 607-627.
• Gujarati, D. N. (2009). Basic Econometrics. Tata McGraw-Hill Education, New Delhi.
• Güngör, B. (2007). Türkiye’de faaliyet gösteren yerel ve yabancı bankaların kârlılık seviyelerini etkileyen faktörler: Panel veri analizi. İktisat İsletme ve Finans, 22 (258), 40-63.
• Ibrahim, S. S. (2017). The Impacts of liquidity on profitability in banking sectors of Iraq: a case of Iraqi Commercial Banks. Journal of Finance & Banking Studies, 6(1), 113-121.
• Jadah, H. M., Alghanimi M.H.A., Al-Dahaan, N.S.H. ve Al-Husainy, N.H.M., (2020). Internal and external determinants of Iraqi Bank profitability. Banks and Bank Systems, 15(2), 79-93.
• Kapita. (2022). Iraqi Banking sector and financial infrastructure overview. https://kapita.iq/content/issue/overview-iraqi-banking-sector-and-financial-infrastructure/ (Erişim Tarihi: 10.07.2023).
• Kır, C. ve Talebi, N. (2013). Türkiye’de sigorta şirketlerinin yönetim kurulu üye sayısını etkileyen faktörler. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 29(30), 53-64.
• Kırcı Çevik, N. ve Boran, A. (2020). Türkiye’de faaliyet gösteren ticaret bankalarının karlılığını etkileyen içsel faktörler: 2005-2016 yılları arası panel veri analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19 (4), 1735-1750.
• Küçükbay, F. (2017). Banka kârlılığını etkileyen faktörler: Avrupa Birliği Bankaları ve Türk Bankaları arasında bir karşılaştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24 (1), 137-149.
• The World Bank. (2022). Iraq economic monitor a new opportunity to reform. ınternational bank for reconstruction and development. https://documents1.worldbank.org/curated/en/099729211162223616/pdf/IDU0f98d9eec05e2a04817093f20fc8a1c0db448.pdf/ (Erişim Tarihi: 14.07.2023).
• Yaman, S. (2021). Bankalara özgü faktörlerin banka karlılığına etkisi: Türkiye bankacılık sektörü üzerine panel veri analizi. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 3 (2), 77-100.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2013). Panel Veri Ekonometrisi. İstanbul: Beta Basım.
• Zargan, S. T. (2010). Financial analysis and its impact on credit risk. Baghdad College of Economics University Journal, 23, 1–21.