Merlot ve Cabernet Sauvignon üzüm çeşitlerinde (Vitis vinifera L.) çiçek salkımı ve çiçek organ taslaklarının morfolojik gelişim safhalarının belirlenmesi

Year 2019, , 207 - 213, 11.07.2019

Zeliha Gökbayrak , Hakan Engin

https://doi.org/10.33202/comuagri.468517

Abstract

Araştırma asma çiçek salkımı ile çiçek organ
taslaklarının gösterdiği morfolojik değişimlerin gelişim dönemleri ile birlikte
ortaya konulması amacıyla yürütülmüştür. ‘Merlot’ ve ‘Cabernet Sauvignon’ (Vitis vinifera L.) üzüm çeşitlerinin çiçek organ taslaklarının oluşumu ve gelişimi mikroskop altında incelenmiştir.
Tomurcuk örnekleri, 2016 yılı Mart ayı başından başlayarak 5-10’ar gün arayla
alınarak Mayıs ayı ortasına kadar FAA solüsyonu içinde muhafaza edilmiştir. Çiçek
salkımı taslağının belirginleşmesinden sonra çiçek organ taslakları sırasıyla
çanak yaprak, taç yaprak, erkek organ ve dişi organ olarak farklılaşmıştır. Günümüz
literatür bilgisine ek olarak, özellikle eşey organlarının gelişimi aşamaları
daha detaylandırılmıştır. Elde edilen görüntüler, taç yaprak taslağının tepe
noktasında birleşip kaliptrayı oluşturmadan hemen öncesinde erkek organ
taslağının gelişmeye başladığını ve erkek organ taslakları ile takip eden dişi
organ taslağı gelişiminin ortalama 5 gün içerisinde hızlı bir kütlesel büyüme
sonucunda tamamlandığını ortaya koymuştur. Çalışma, ‘Merlot’ ve ‘Cabernet Sauvignon’ çiçeklerinde, kış
dinlenme dönemi içerisinde gözlerde generatif organ taslaklarının yapılanmasına
yönelik bir gelişme olmadığını, çiçek organ
taslaklarının farklılaşmasının sürmeyle birlikte Nisan ayında başladığını ve bütün
çiçek organ taslaklarının yaklaşık üç haftalık kısa bir dönemde şekillendiğini
ortaya koymuştur

Keywords

Vitis vinifera, çiçek oluşumu, çiçek organ taslağ

References

• Ağaoğlu, Y.S., 1969. Şaraplık üzüm çeşitlerinde Hasandede, Kalecik karası, Papaz karası, Öküzgözü ve Furmint’in tomurcuk yapıları, floral gelişme devrelerinin tetkiki ve bu çeşitlere uygun budama metotlarının tespiti üzerinde mukayeseli araştırmalar. Ank. Üniv. Doktora Tezi (Basılmamış). Ankara.
• Ağaoğlu, Y.S., 1971. A study on the differentiation and the development of floral parts in grapes (Vitis vinifera L. var.). Vitis 10: 20–26.
• Alleweldt, B., 1966. Die Differenzierung der Blütenorgane der Rebe.Wein-Wiss. 21: 393–402.
• Alleweldt, G., Balkema, G.H., 1965. Über die Anlage von Inflorescenz- und Blütenprimordien in den Winter-Knospen der Rebe. Z. Acker- Pflanzenbau 123: 59–74.
• Alleweldt, G., Ilter, E., 1969. Untersuchungen über die Beziehungen zwischen Blütenbildung und Triebwachstum bei Reben. Vitis 8: 286–313.
• Barnard, C., Thomas, J.C., 1933. Fruit bud studies II. The Sultana: Differentiation and development of the fruit buds. J. Counc. Sci. Ind. Res. Aust. 6: 285–294
• Boss, P.K., Buckeridge, E.J., Poole, A., Thomas, M.R., 2003. New insights into grapevine flowering. Funct. Plant Biol. 30: 593–606.
• Breviglieri, N., 1956. Ricerce sulla differnziazione delle gemme e sulla micro e macrosporogenesis nel Sangiovese, nel Canaiol, nel Trebbiano, e nella Malvasia del Chianti. Vallechi Editore Officine Grafice. Firenze.
• Carolus, M., 1970. Recherches sur l’organogenèse et l’évolution morphologique du bourgeon latent de la vigne (Vitis vinifera L. var. Merlot). Doctoral thesis, Université de Bordeaux, France.
• Çelik, H., 2006. Üzüm çeşit kataloğu. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi No:3, 166 sayfa.
• Ebadi, A., 1996. Effects of pre-flowering conditions of temperature and light on flower and berry development in model grapevines. Thesis (Ph.D.), University of Adelaide, Dept. of Horticulture, Viticulture and Oenology, Avustralya.
• Eichhorn, K.W., Lorenz, H., 1977. Phänologische Entwincklungsstadien der Rebe. Nachrichtenblatt des Deutschen Pflanzenschutzdienstes (Braunschweig) 29: 119–120
• Fidan, Y., 1966. Sofralık üzüm çeşitlerinden Hafızali, Hamburg Misketi, Çavuş, Balbal ve Razakı’nın tomurcuk yapıları ile mahsuldarlık durumları üzerinde araştırmalar. Tarım Bk. Ziraat İş. Gn. Md.lüğü Yayınları D.112, Güneş Matbaacılık T.A.Ş. 89 s. Ankara.
• Jones, J.E., Menary, R. C., Wilson, S. J., 2009. Continued development of V. vinifera inflorescence primordia in winter dormant buds. Vitis 48 (3): 103–105
• May, P., 1966. The effect of direction of shoot growth on fruitfulness and yield of Sultana vines. Aust. J. Agric. Res. 17:479-490.
• Morrison, J.C., 1991. Bud development in Vitis vinifera L. Bot. Gaz. 152: 304–315.
• Odabaş, F., 1976. Erzincan’da yetiştirilen bazı önemli üzüm çeşitlerinin floral gelişme devrelerinin tetkiki ile gözlerin bulundukları yere göre verimliliğinin saptanması ve bu çeşitlerin döllenme biyolojileri üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Yayını No: 219, Erzurum.
• Pratt, C., 1971. Reproductive anatomy in cultivated grapes–A review. Am. J. Enol. Vitic. 22: 92–109.
• Scholefeld, P.B., Ward, R.C., 1975. Scanning electron microscopy of the developmental stages of the Sultana inflorescence. Vitis 14:14–19.
• Snyder, J.C., 1933. Flower bud formation in the Concord grape. Bot. Gaz. 94:771–779.
• Srinivasan, C., Mullins, M.G., 1981. Physiology of flowering in the grapevine–A review. Am. J. Enol. Vitic. 32: 47–63.
• Staudt, G., 1982. Pollen germination and pollen tube growth in vivo and the dependence on temperature. Vitis 21: 205–216.
• Winkler, A. J., Shemsettin, E. M., 1937. Fruit bud and flower formation in the Sultanina grape. Hilgardia, 10: 589–611.