CEZA MUHAKEMESİ KANUNU KAPSAMINDA UZLAŞTIRMA KAPSAMINA GİREN SUÇLAR: KURAMSAL VE HUKUKSAL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 32, 329 - 344, 29.11.2018

Şeniz Anbarlı Bozatay , Avni Akın Ürünal

Öz

Alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olan
uzlaştırma, uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli
veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Kanun ve
Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak Cumhuriyet savcısının onayıyla
görevlendirilen kişiler (uzlaştırmacı) tarafından anlaştırılmaları suretiyle
uyuşmazlığın giderilmesi sürecini ifade eder. Uzlaştırma
kurumu,  uzlaştırma kapsamına giren suçların
mahkemelere intikal ettirilmeden, kısa zamanda, barışçıl yollar ile
çözümlenmesi amacı ile hukukumuzda yerini almıştır. 24.11.2016
tarih ve 6763 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu İle Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanunun 34. maddesi ile uzlaştırma kapsamındaki suçlar genişletilmiştir. Söz
konusu değişiklik ile Tehdit (TCK madde 106, birinci fıkra), Hırsızlık
(TCK madde 141), Dolandırıcılık (TCK madde 157) suçları uzlaştırma kapsamına dâhil
edilmiştir. Bu çalışmada uzlaştırma
kurumunun kapsadığı suçlar, kuramsal ve mevzuat açısından ele alınmakta ve uzlaştırma
kurumunun uygulamadaki işlevselliği değerlendirilmektedir.

 

Anahtar Kelimeler

Uzlaştırma, Arabuluculuk, Tahkim, Suç, Toplum, Anomi, Modernleşme

Kaynakça

• Akça, Çağatay. “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarından Arabuluculuk ve Uzlaştırma”, Ankara Barosu Hukuk Gündemi,2009, s.25-36.Aladağ, Cengiz. “Ceza Hukukumuzda Yeni bir Kavram: Uzlaşma”, www.ceza-bb.adalet.gov.tr/makale/188.doc (Erişim:20.01.2018)Anbarlı Bozatay, Şeniz. Sosyoloji, 2. B., (İstanbul:Beta Yayıbcılık,2014).Apaydın, Cengiz. Ceza Hukukunda Uzlaşma ve Uzlaştırmalar için Ceza Hukuku. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi,2017.Ivan Bernier, B., Latulippe, Nathalie. (ty). http://www.diversite-culturelle.qc.ca/fileadmin/documents/pdf/document_reflexion_eng.pdf Özbek, M.S.(2011). The Prıncıples and Procedure of Penal Medıatıon ın Turkısh Crımınal Procedure Law, Ankara Law Review Vol. 8 No. 2 (Winter 2011),153-220. (Erişim: 28.01.2018)Collins, Randall, and Makowsky, Michael, Toplumun Keşfi. (N. Oktik, Çev.) Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık,2014.Çetin, Soner. H. "Ceza Muhakemesi Kanunda Uzlaşma (CMK m. 253, 254, 255)" TBB Dergisi, Sayı 82,2009, s.1-33.Gökalp, Tuçe Özge. "Ceza Usul Hukukunda Uzlaşma", Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi C.5, NO.1. (2013)s.21-30.İpek, Ali İhsan ve Parlak, Engin. Mevzuatta Yapılan En Son Değişikliler İle Ceza Muhakemesinde Uzlaşma. (Ankara: Adalet Yayınları, 2011)Kaymaz, Seydi ve Gökcan, Hasan Tahsin. Uzlaşma ve Önödeme Türk Ceza Kanunu ve Özel Kanunlardaki Uzlaşmaya ve Önödemeye Bağlı Suçlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2017.Kızmaz, Zahir. Modernleşme ve Suç: Kuramsal Açıdan Bir Bakış, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat University Journal of Social Science Cilt: 23, Sayı: 1, Elazığ, 23(1), 2013,s.229-240.Macionis, Jhon .J. Sosyoloji, Çev. Ed. Vildan Akan, 13.Baskıdan Çeviri, Bölüm Çev.Tuğçe Poyraz Tacoğlu, (Ankara: Nobel Yayınları,2012).NCAT Consumer and Commercial Division Fact Sheet | Conciliation (October 2015)Özbek, Mustafa Serdar The Prıncıples and Procedure of Penal Medıatıon ın Turkısh Crımınal Procedure Law, Ankara Law Review Vol. 8 No. 2 (Winter 2011),153-220.Shinde, Ujwala. (2012). Conciliation as an Effective Mode of Alternative Dispute Resolving System, IOSR Journal Of Humanities And Social Science (JHSS) ISSN: 2279-0837, ISBN: 2279-0845. Volume 4, Issue 3 (Nov. - Dec. 2012), s.1-7.Tanrıver, Süha. "Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk", TBB Dergisi, Sayı 64, 2006, s.151-177.Tekin, Erim Türk Ceza Adalet Sisteminde Mağdur - Fail arabuluculuğu: Uzlaşma Kurumunun Yasal Analizi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Yüksek Lisans Tezi, 2010.Türkiye İstatistik Kurumu, Haber Bülteni, Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri, 2016, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24676, (Erişim: 29.12.2017) Yenidünya, Caner. "Son Düzenlemeler Işığında Uzlaştırma Kurumu (CMK.m.253-255)”,2017www.hukukihaber.net/son-duzenlemeler-isiginda-uzlastirma-kurumu-cmkm253-255-makale,5087.htm (Erişim:19.01.2018)Mevzuat5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu.(2004). 25611, 12 Ekim 20045271 Sayılı Ceza Muhakeme Kanununu. (2004). T.C. Resmi Gazete, 25673, 17 Aralık 20045395 Sayılı Çocuk Koruma. (2005). T.C. Resmi Gazete, 25876, 15 Temmuz 20055560 Sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun. (2006). T.C. Resmi Gazete, 26381, 19 Aralık 2006.6763 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2016). T.C. Resmi Gazete, 29906, 2 Aralık 2016.Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği. (2017). T.C. Resmi Gazete, 30145, 05 Ağustos 20175846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, (1951). T.C. Resmi Gazete, 7981, 13 Aralık 1951 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, (2011). T.C. Resmi Gazete 27846, 14 Şubat 20175042 Sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanunu, (2004). T.C. Resmi Gazete, 25347, 15 Ocak 20043573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun, (1939). T.C. Resmi Gazete, 4126, 7 Ocak 19396769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanun (2016). T.C. Resmi Gazete, 29944, 10 Ocak 20175941 Sayılı Çek Kanunu (2009). T.C. Resmi Gazete, 27438, 10 Aralık 2009 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu (1969). T.C. Resmi Gazete, 13195, 10 Mayıs 1969 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu (1983). T.C. Resmi Gazete, 18040, 7 Mayıs 1983 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu (1971). T.C. Resmi Gazete, 13909, 28 Temmuz 1971