THE INFLUENCE OF POLITICAL AND SOCIAL ELITES ON IRAQI FOREIGN POLICY IN THE POST-1991 GULF WAR ERA

Year 2024, Volume: 22 Issue: 51, 176 - 195, 30.01.2024

Mehmet Alkış

https://doi.org/10.35408/comuybd.1379923

Abstract

This article studies the influence of political-social elites on Iraqi foreign policy in the post-1991 Gulf War era. The study, which periodizes the post-1991 Gulf War era within the framework of global and regional developments for Iraq, will focus on the influence of the elites. In general, studies in the literature examine the era after the 2003 Iraq War, however the originality of the study stems from covering the period between the 1991 Gulf War and the 2003 Iraq War. As of the 1991 Gulf War, Iraq moved to a different stage in its relations with the international community. Due to the influence of international sanctions in this period, opposition elites began to strengthen in parallel with the weakening of the Baath regime. Identity group elites have become stronger in the new system established in the country with the 2003 Iraq War. The elites’ capabilities to control and mobilize political and economic resources has enabled them to be effective. Due to consociationalism, disputes between elites have also increased and official institutions and professionals have not been effective in foreign policy. As the country became more prone to external influences, different identity groups took different orientations in foreign relations in Iraq during the Arab Spring era. The reactions and protests against “muhasasa”, identity quota, have increased in the post-Arab Spring era. When looked at these reactions, it is likely to say the influence of identity politics has relatively decreased its influence to a certain extent in the country. However, the political system has been shaped within the framework of identity politics. This article also points out that conflicts between elites make it easier for the country to be prone to external influences, and this means that Iraq can not balance the threats that may arise. The interaction between domestic and international politics prevents the country from making a holistic and consistent foreign policy. The main argument of the study is that the disputes and conflicts of interest of the political-social elites in Iraq make it difficult for Iraq to balance threats.

Keywords

Iraq, Foreign Policy, Elites, Middle East, Consociationalism

1991 KÖRFEZ SAVAŞI SONRASI DÖNEMDE SİYASAL VE TOPLUMSAL ELİTLERİN IRAK DIŞ POLİTİKASI ÜZERİNDE ETKİSİ

Abstract

Bu makale Irak dış politikasında siyasal-toplumsal elitlerin etkisini 1991 Körfez Savaşı sonrası dönemde incelemektedir. 1991 Körfez Savaşı sonrasını Irak açısından küresel ve bölgesel gelişmeler çerçevesinde dönemlendiren bu çalışma elitlerin etkisine odaklanacaktır. Genel olarak literatürdeki çalışmalar 2003 Irak Savaşı sonrası dönemi ele almaktadır. 1991 Körfez Savaşı ile 2003 Irak Savaşı arasındaki dönemi de kapsaması bu çalışmayı literatürde özgün bir yerde konumlandırmaktadır. 1991 Körfez Savaşı itibariyle Irak uluslararası toplum ile ilişkilerinde farklı bir aşamaya geçmiştir. Bu dönemde Baas rejiminin uluslararası yaptırımların etkisiyle zayıflamasına koşut bir biçimde muhalif elitler güçlenmeye başlamıştır. 2003 Irak Savaşı ile birlikte ülkede kurulan yeni sistemde kimlik grubu elitleri güçlenmiştir. Elitlerin siyasal ve ekonomik kaynakları kontrol ve seferber edebilme kapasitesi etkin olmalarını sağlamıştır. Paylaşımı temel alan bu sistemde elitler arası ayrışmalar da artmıştır. Dış politikada resmi kurumlar ve profesyoneller etkili olamamış kimlik gruplarının elitleri etkin olmuştur. Ülkenin dış etkilere daha da açık hale gelmesiyle Irak’ın Arap Baharı sürecinde ülkede dış ilişkilerde farklı kimlik grupları farklı yönelimler içerisine girmiştir. Arap Baharı sonrası dönemde “muhasasa” adı verilen kimlik kotasına yönelik tepkiler ve protestolar artmıştır. Bu tepkilere bakıldığında ülkede kimlik siyasetinin belli bir ölçüde etkisinin azaldığı söylenebilir. Ancak siyasal sistem kimlik politikası çerçevesinde şekillenmeye devam etmektedir. Bu makale elitler arası uyuşmazlıkların ülkenin dış etkilere açık olmasını kolaylaştırdığını, bunun da Irak’ın gelişebilecek tehditleri dengeleyememesine neden olduğunu öne sürmektedir. İç-dış siyaset arasındaki etkileşim ülkenin bütüncül-tutarlı politika oluşturmasını engellemektedir. Çalışmanın temel argümanı Irak’ta siyasal-toplumsal elitlerin ihtilaflar ve çıkar çatışmaları içerisinde olmalarının tehditleri dengelemesini zorlaştırdığı yönündedir.

Keywords

Irak, Dış Politika, Elitler, Orta Doğu, Paylaşım Sistemi

References

• Alaaldin, R. (2018). Sectarianism, Governance, and Iraq’s Future. Brookings Doha Center Analysis Paper, No 24. Al-Ali, Z. (2014). The Struggle for Future of Iraq. New Haven: Yale University Press.
• Al-Marashi, I., ve Salama, S. (2008). Iraq's Armed Forces: An Analytical History. London: Routledge.
• Al-Qarawee, H. H. (2019). The ‘Formal’ Marjaʿ: Shiʿi Clerical Authority and the state in post-2003 Iraq. British Journal of Middle Eastern Studies, 46(3), 481-497.
• Anderson, L., ve Stansfield, G. (2004). The Future of Iraq: Dictatorship, Democracy, or Division? New York: Palgrave Macmillan.
• Aygün, F. T. ve Ayaz, Y. C. (2023). Sudani Kabinesi ve Hükümet Programı, Analiz No. 309. ORSAM. Baram, A. (2011). Dynamics of the Arab–Iraqi relations. Journal of Contemporary History, 32(2), 347-364.
• Bromley, S. (2005). The States-system in the Middle East: Origins, Development, and Prospects. In Youseff M. Choueiri (Ed.), A Companion to the History of the Middle East. Blackwell.
• Cordesman, A. H., ve Hashim, A. S. (1997). Iraq: Sanctions and Beyond. Colorado: Westview Press.
• Dodge, T. (2012a). Iraq: From War to a New Authoritarianism. London: International Institute for Strategic Studies.
• Dodge, T. (2012b). The Politics of Iraq: The Exclusive Elite Bargain and the Rise of a New Authoritarianism. Adelphi Series, 52(434-435), 147-180.
• Dodge, T. (2023). Iraq, Consociationalism and the Incoherence of the State. Nationalism and Ethnic Politics, Doi: 10.1080/13537113.2023.2215600.
• Gulmohamad, Z. (2022). The Making of Foreign Policy in Iraq: Political Factions and the Ruling Elite. I. B. Tauris.
• Hasan, H. (2021). The Roots of the Sadrist Movement: Muhammad al-Sadr: Religious Authority, and Sociopolitical Practice. Middle East Institute Journal, 75(3).
• Henry, C. M. (2018). Political Elites in the Middle East and North Africa. The Palgrave Handbook of Political Elites, Palgrave Macmillan, 181-202.
• Herbert, S. (2018). Who Are the Elite Groups in Iraq and How Do They Exercise Power?. Helpdesk Report, DFID.
• Higley, J. (2010). Elite theory and elites. In K. T. Leicht and J.C. Jenkins (Eds.) Handbook of Politics: State and Society in Global Perspective, Springer, 161-176.
• Kuoti, Y. (2016). Exclusion and Violence in post-2003 Iraq. Journal of International Affairs, 69(2).
• Lobell, S. E., Ripsman, N. M., ve Taliaferro, J. W. (Eds.). (2009). Neoclassical Realism, the State, and Foreign Policy. Cambridge: Cambridge University Press.
• Machlis, E. (2022). Sunni Participation in a Shi ‘i‐led Iraq: Identity Politics and the Road to Redefining the National Ethos. Studies in Ethnicity and Nationalism, 22(1), 43-62.
• Manning, C. (2006). Political Elites and Democratic State-Building Efforts in Bosnia and Iraq. Democratization, 13(5), 724-738.
• Mansour, R. (2018). Saudi Arabia’s New Approach in Iraq. Center for Strategic ve International Studies Analysis Paper.
• Mansour, R. (2016). The Sunni Predicament in Iraq, Carnegie Middle East Center.
• Mansour, R., ve Robin-D’Cruz, B. (2022). Why Muqtada al-Sadr Failed to Reform Iraq. Foreign Policy, 3(10).
• Mariotti, C. (2020). Elite Theory. In The Palgrave Encyclopedia of Interest Groups, Lobbying and Public Affairs. Springer: New York.
• Marr, P. (2011). The Modern History of Iraq. Boulder, CO: Westview Press.
• Mosca, G. (1939). The Ruling Class (trans.) HD Kahn. New York: McGraw-Hill.
• Natali, D. (2013). The Kurdistan Region of Iraq: Stabilizer or Spoiler?. Georgetown Journal of International Affairs, 14(2).
• Özkan, M. F. ve Baba, G. (2021). Reel-politikle Yüzleşmek: Irak Kürtlerinin Bağımsızlık Arayışları. Mülkiye Dergisi, 45(4), 912-939.
• Pareto, V. (1935). The Mind and Society. New York: Harcourt, Brace & Co.
• Riggs, R. J. (2012). Partisan and Global Identity in the Historiography of Iraqi Religious Institutions. In J. Tejel, P. Sluglett, R. Bocco & Hamit Bozarslan (Eds.), Writing the Modern History of Iraq: Historiographical and Political Challenges. World Scientific.
• Salem, P. (2013). Iraq’s Tangled Foreign Interests and Relations. Carnegie Endowment for International Peace.
• Schweller, R. L. (2004). Unanswered Threats: A Neoclassical Realist Theory of Underbalancing, International Security, 29(2).
• Smith, B. (2004). Understanding Third World Politics: Theories of Political Change and Development. London: Palgrave Macmillan.
• Stansfield, G. (2010). The Reformation of Iraq’s Foreign Relations: New Elites and Enduring Legacies. International Affairs, 86(6).
• Şarkul Avsat (2023). Irak Başbakanı Sudani: İran ve Arap ülkeleri arasında arabuluculuk yapıyoruz Erişim: 19 Aralık 2023, https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4537696-irak-ba%C5%9Fbakan%C4%B1-sudani-i%CC%87ran-ve-arap-%C3%BClkeleri-aras%C4%B1nda-arabuluculuk-yap%C4%B1yoruz.
• Tripp, C. (1995). The Future of Iraq and of Regional Security. In Powder Keg in the Middle East: The Struggle for Gulf Security. London: Rowman ve Littlefield, 133-159.
• Tripp, C. (2007). A History of Iraq. Cambridge: Cambridge University Press.
• Visser, R., ve Stansfield, G. (2008). An Iraq of its Regions: Cornerstones of a Federal Democracy? New York: Columbia University Press.