SOCIAL AND CULTURAL ACTIVITIES IN VILLAGE INSTITUTES

Year 2024, Volume: 24 Issue: 49, 807 - 844, 31.12.2024

Elif Kurt , Osman Akandere , Nihal Yıldız Yılmaz

https://doi.org/10.18244/cttad.1482988

Abstract

In the educational mobilization that began with the proclamation of the Republic, the Village Institutes, one of the institutions unique to our country, undertook the task of training teachers for the village. Founded on April 17, 1940 with the efforts of the then Minister of National Education Hasan Âli Yücel and İsmail Hakkı Tonguç, the Village Institutes adopted an educational philosophy that aimed to bring students' material and spiritual studies to the level of civilization through modern education. The culture courses in the curriculum of the Village Institutes included a great deal of artistic, physical and cultural activities. Among these courses, music, painting, sports, national games and theater were given the necessary importance and trainings were provided by experts in their fields. At the end of these trainings, students were given the opportunity to exhibit what they had learned all over the country. In the institutes, a great deal of importance was attached to the free reading hours included in the curriculum in order to develop reading habits. Works written by local and foreign authors helped students acquire writing skills as well as reading skills. A large number of book reviews, plays, poems and news articles were published in magazines. In the Institutes, which fully adopted the approach of learning by doing and experiencing, the applications of the theoretical lessons were carried out outside the classroom in gardens, workshops or in nearby cities or districts. During the practical courses and cultural study trips, students visited the institutes in their immediate surroundings and exchanged information. In the regions they visited, they helped both the institutes and the people through cooperative labor. All students in the institutes participated in these activities and interacted together. In this way, students' social and cultural inclinations, love of country, solidarity, duty and responsibility were developed and strengthened. In this way, it was easier for the students to get used to the division of labor and togetherness, which are the necessities of social life, and it also became permanent. In addition, they transferred the social and cultural activities they had learned to the regions they went to as teachers, thus ensuring diversity. On the basis of all these, a developed country rising from the ashes would emerge thanks to the upbringing of individuals who were in line with the goals of the Republic, who could look to the future with confidence, who embraced their culture but were open to learning new cultures. All they had to do was to work, work and work again!

Keywords

Village Institutes, Social Activities, Cultural Activities

KÖY ENSTİTÜLERİNDE SOSYAL VE KÜLTÜREL FAALİYETLER

Abstract

Cumhuriyet’ in ilanı ile başlayan eğitim seferberliğinde köye öğretmen yetiştirme görevini ülkemize özgü kurumların başında gelen Köy Enstitüleri üstenmiştir. Dönemin Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç’ un çabalarıyla 17 Nisan 1940 tarihinde kurulan Köy Enstitüleri, öğrencilerin çağdaş eğitim yoluyla maddi ve manevi çalışmalarını uygarlık düzeyine getirmeyi amaçlayan bir eğitim felsefesi benimsemiştir. Köy Enstitüleri müfredatında yer alan kültür derslerinde sanatsal, bedensel ve kültürel faaliyetlere oldukça fazla yer verilmiştir. Bu derslerden müzik, resim, spor, ulusal oyunlar, tiyatroya gerekli önem verilerek alanında uzman kişiler tarafından eğitimler sağlanmıştır. Bu eğitimlerin sonunda yurdun dört bir tarafında öğrencilere öğrendiklerini sergileme olanakları sunulmuştur. Enstitülerde okuma alışkanlığı kazandırmak amacıyla müfredatta yer alan serbest okuma saatlerine oldukça fazla önem verilmiştir. Yerli ve yabancı yazarlar tarafından yazılan eserler, öğrencilere okuma becerisi yanında yazma becerisi de kazandırmıştır. Çok sayıda yazılan kitap eleştirileri, piyesler, şiirler, haberler dergilerde yayınlanmıştır. Yaparak ve yaşayarak öğrenme yaklaşımını tam anlamıyla benimseyen Enstitülerde teorik olarak işlenen derslerin uygulamaları sınıf dışında bahçelerde, atölyelerde ya da yakın il veya ilçelerde gerçekleştirilmiştir. Uygulama dersleri ile kültürel amaçlı inceleme gezilerinde öğrenciler yakın çevrelerindeki enstitülere giderek bilgi alışverişinde bulunmuşlardır. Gittikleri bölgelerde hem enstitülere hem de halka yönelik olarak imece yoluyla yardımlarda bulunmuşlardır. Enstitülerdeki tüm öğrenciler bu faaliyetlere katılım göstererek hep birlikte etkileşim içerisinde bulunmuşlardır. Bu sayede, öğrencilerin sosyal ve kültürel eğilimleri, yurt sevgisi, yardımlaşma, görev ve sorumluluk duygularını gelişip güçlenmiştir. Öğrencilerin toplumsal yaşamın gerekliği olan iş bölümü ve birlikteliğe alışmaları bu sayede daha kolay olmuş aynı zamanda da kalıcı hale gelmiştir. Ayrıca öğretmen olarak gittikleri bölgelere öğrenmiş oldukları sosyal ve kültürel faaliyetleri aktararak çeşitlilik sağlanmasına olanak sağlamışlardır. Tüm bunların temelinde Cumhuriyetin hedeflerine uygun, geleceğe güvenle bakabilen, kültürünü benimseyen ancak yeni kültürler öğrenmeye açık olan bireylerin yetişmesi sayesinde küllerinden doğan kalkınmış bir ülke ortaya çıkacaktı. Tek yapılması gereken var güçleri ile çalışmak, çalışmak ve yine çalışmaktı!

Keywords

Köy Enstitüleri, Sosyal Faaliyetler, Kültürel Faaliyetler

References

• Akandere, Osman, Yılmaz, Nihal Yıldız ve Esen, Seher. Köy Enstitülerine Dair Yazılmayanlar, Bilinmeyenler, Konuşulmayanlar. İstanbul: Eğitim Yayınevi, 2022.
• Akın, Galip, Tonguç’un Kır Çiçekleri, Ankara: Güldikeni Yayıncılık, 1999.
• Akyüz, Yahya, Türk eğitim tarihi: Başlangıçtan 1988’e, Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 1989.
• Arman, Hürrem, Piramidin Tabanı: Köy Enstitüleri ile Başlatılan Büyük İmece, Cilt II, Ankara: Arkın Yayınevi, 1990.
• Başaran, Mehmet, Özgürleşme Eylemi Köy Enstitüleri, İstanbul: Literatür Yayınları, 2020.
• Bulut, Recep, Nisandaki Güneşler 50. Yılında Köy Enstitüleri 1940-1990, Ankara: San Matbaası, 1990.
• Eyüboğlu, Sabahattin, Köy Enstitüleri Üzerine, İstanbul: Yenigün Haber Ajansı, 1999.
• Gazalcı, Mustafa, 21 Köy Enstitüsü Çınarlar Anlatıyor, Ankara: Bilgi Yayınevi, 2021.
• Gediklioğlu, Şevket, Evreleri, Getirdikleri ve Yankılarıyla Köy Enstitüleri, Ankara: İş Matbaacılık ve Ticaret, 1971.
• Gümüşoğlu, Firdevs, Sözlü ve Yazılı Belgeler Işığında Cılavuz Köy Enstitüsü, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
• Kaplan, Mevlüt, Aydınlanma Devrimi ve Köy Enstitüleri, Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri, Ankara: Semih Ofset, 2002.
• Kirby, Fay, Türkiye’de Köy Enstitüleri, Ankara: İmece Yayınları, 1962.
• Koç, Nurgün, Türk Kültür Tarihi İçerisinde Köy Enstitüleri, İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2013.
• Menekşe, Nedim, Kapatılışların 50. Yılında Köy Enstitüleri Gerçeği, İzmir: KEÇEV, 2005.
• Öztürk, Emine, Cumhuriyet Dönemi Aydın Kimliği, Sekülerleşme ve Köy Enstitüleri, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2012.
• Soysal, M. Emin, Kızılçullu Köy Enstitüsü Sistemi, İzmir: Marifet Basımevi, 1940.
• Tonguç, Engin, Bir Eğitim Devrimcisi: İsmail Hakkı Tonguç (Yaşamı, Öğretisi, Eylemi), Ankara: Güldikeni Yayınları, 2004.
• Tonguç, İsmail Hakkı, Canlandırılacak Köy, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Tonguç, İsmail Hakkı, İlköğretim Kavramı, Ankara: Remzi Kitabevi, 2004.
• Turan, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1999.
• Türkoğlu, Pakize, Kısa Süren Hasat-Köy Enstitülerinde Öğrenci Olmak, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
• Türkoğlu, Pakize, Tonguç ve Enstitüleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2004.
• Burgaç, Murat. “Çifteler Köy Enstitüsü”. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2000.
• Can, Erkan. “Kuruluşundan Günümüze Aksu Köy Enstitüsü”. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, 2017.
• Erçelebı, Hasan. “Kuruluşunun 50. Yılında Köy Enstitüleri ve Türk Eğitim Sistemine Katkıları”. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 1991.
• Eser, Gülşah. “Köy Enstitüleri’nde Bir Öncü: Özgün Arşivi Işığında Göl Köy Enstitüsü”. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2011.
• Karagöz, Savaş. “Kayseri-Zincidere Köy Muallim Mektebi (1926-1932) nin Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Tarihi İçindeki Yeri”. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2005.
• Sancar, Alperen Görkem. “Cılavuz Köy Enstitüsü”. Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, 2021.
• Şeren, Mehmet. “Türkiye’de Köye Öğretmen Yetiştirme. Köy Enstitüleri Sistemi”. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 1982.
• Toprak, Gül Nihal. “Cumhuriyetin İlk Döneminde Türk Eğitim Sistemi ve Köy Enstitüleri”. Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi, 2008.
• Akandere, Osman ve Esen, Seher. “Köy Enstitülerinde İş ve Üretim Odaklı Eğitim, Küme Çalışmaları ve İmece”. Atatürk Yolu Dergisi 69, 25, (2021): 25-49. DOI: 10.46955/ankuayd.1028290.
• Akandere, Osman ve Yılmaz, Nihal Yıldız. “Köy Enstitülerine Alınacak Talebe Hakkında Maarif Vekâletince Yayınlanan 18 Ağustos 1941 Tarihli Genelge’nin Esasları ve Uygulanması”. Atatürk Dergisi 6, 2, (2017): 1-17. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/390372.
• Akçalı, Aslı Avcı, “Karanlık Sokağı Aydınlatan Enstitü: Aksu Köy Enstitüsü”, Journal of Turkish Studies 10, 5 (2015): 27- 56. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8070.
• Anık, Mehmet, “Bir modernleştirme projesi olarak köy enstitüleri”. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 11, 20, (2006/1): 279-309. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/254489.
• Arslan, Nebahat, “Türk eğitim sisteminde köy enstitülerine bir örnek: Kars Cılavuz Köy Enstitüsü”. History Studies, Studies 4,1 (2012): 29-45. https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423902431.pdf.
• Arslan, Öznur Özden, “Köy Enstitülerinin Toplum Kalkınmasındaki Rolü”. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi 6, 1, (2018): 84- 119. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/907144.
• Aysal, Necdet, “Anadolu da aydınlanma hareketinin doğuşu: köy enstitüleri”. Atatürk Yolu Dergisi 2005, 9, 35, (2005): 267-282. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/20602.
• Aysal, Necdet, “Anadolu’da Aydınlanma hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri”. Ankara üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 9, 35, (2005): 267- 282. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/20602.
• Babaoğlu, Resul, “British Council, Köy Enstitüleri ve Savaş Ortamında Kültürel Diplomasinin Yollarını Aramak”. Tarih İncelemeleri Dergisi 34, 1, (2019): 23-48. https://doi.org/10.18513/egetid.596045.
• Çelik Veli Onur ve Bayrak Coşkun. “Köy Enstitülerinde Bedensel Etkinlikler ve Beden Eğitimi Dersi: Çifteler Köy Enstitüsü Örneği”. Pamukkale Spor Bilimleri Dergisi 2,2, (2011): 11-27. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/191758.
• Esen Seher, Akandere, Osman. “Köy Enstitülerinde Kız Öğrenciler (Alınma Süreçleri, Eğitimleri ve Meslek Hayatları)”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 21, 43, (2021): 807- 847. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2165892.
• Eyyupoglu, İsmail, “Köy Enstitülerinin Kuruluşu ve Pulur Köy Enstitüsü Öğrencilerinden Muammer Genç’in Anıları." Atatürk Dergisi 6, 1, (2007): 1- 21. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/392165.
• Ezer, Feyzullah, “Köy Enstitülerinin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri ve Önemi”. Belgi Dergisi 2, 19 (Kış 2020/I): 1786- 1804. DOI: 10.33431/belgi.640644. 1786-1804.
• Göksu, Meral Metin, “Sınıf dışı öğrenme ortamları: Köy Enstitüleri örneği”. Turkish History Education Journal 9, 1 (2020): 1- 16. https://doi.org/10.17497/tuhed.626781.
• Gut, Emine, “Köy Enstitüleri Dergisi Üzerine Bir İnceleme”. Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi 1,1, (2018): 69- 94. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/498185.
• Kapluhan, Erol, “Atatürk Dönemi Eğitim Seferberliği ve Köy Enstitüleri”. Marmara Coğrafya Dergisi 26 (2012): 172- 194. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3305.
• Kardaş, Abdülaziz, “Cumhuriyet Dönemi’nde Bir Hareketin Son Temsilcisi: Ernis Köy Enstitüsü”. Journal of International Social Research 10, 48, (2017): 184-190, DOI: 10.17719/jisr.2017.1492.
• Kartal, Sadık, “Toplum kalkınmasında farklı bir eğitim kurumu: Köy Enstitüleri”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4,1, (2008): 22- 36. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/160960.
• Ortaş, İbrahim, “Ülkemizin Kaçırdığı en Büyük Eğitim projesi: Köy Enstitüleri”. Pivolka4, 17, (2005): 1- 8. PDF (d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net).
• Şahin, Mustafa, “Türkiye’de Köye Öğretmen Yetiştirme Model Önerileri: Uygulamalar ve Değerlendirmeler”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2.4, (1995): 45- 61. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/233187.
• Yıldız, Nihal ve Akandere, Osman. “Köy Enstitülerinin İdeolojik Yapısı”. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 17, 35, (2017): 275- 316. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/474427.
• Erdemir, Aynur Soydan. “Hasan Âli Yücel (1897-1961)”. Atatürk Ansiklopedisi, erişim 10.11.2023, https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/hasan-ali-yucel-1897-1961/.