Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi

Year 2015, Volume: 44 Issue: 2, 241 - 262, 14.03.2016

Bülent Tansel

Abstract

Bu araştırmanın amacını, üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin, sosyo-demografik değişkenler çerçevesinde incelenmesi oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, 2013-2014 eğitim öğretim yılı bahar döneminde bir üniversitenin fakülteleri ve yüksekokullarında öğrenim gören 505 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırmada, Schaufeli vd. (2002), tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Çapri, Gündüz ve Gökçakan (2011), tarafından yapılan Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF) kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey testi kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçları; cinsiyet, yaş, psikolojik destek, fakülte, sınıf seviyesi, hobi durumu, haftalık ders yükü, bölümü seçme nedeni değişkenlerine göre üniversite öğrencilerinin tükenmişlik puanlarının farklılaştığını göstermektedir. Elde edilen sonuçlar alan yazın eşliğinde tartışılıp çeşitli öneriler sunulmuştur.

References

• Abacı, K.A. (2004). “Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu`na Bağlı Saray ve Ayaş Rehabilitasyon Merkezlerinde Bakıma İhtiyaç Duyan Bireylerin Bakımından Sorumlu Personelin İş Doyumu, Tükenmişlik, Stres ve Depresyon Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Addis, R.S. (2006). Burnout among undergraduate athletic training students, Dissertation, California University, U.S.A.
• Ağaoğlu, E; Ceylan, M; Kasım, E; Madden, T. (2004). “Araştırma Görevlilerinin Kendi Tükenmişlik Düzeylerine İlişkin Görüşleri”, Malatya: XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı.
• Akdoğan, M. (2009). “Büyük Ölçekli İşletmelerde Çalışan Ofis İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Kişisel, Örgütsel ve Kişilerarası Faktörlere Göre Yordanması”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Aksoy, S. (2012). Samsun’da Çalışan Polislerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Yapısal Eşitlik Modellemesi ile İncelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Altıntaş, E. (1997). Teknik Öğretmenlerde Tükenmişliği Etkileyen Bazı Faktörler ve Yordayıcı Değişkenler, IV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 10-12 Eylül, Eskişehir.
• Arabacı, İ.B. ve Akar, H. (2010). Eğitim Müfettişlerinin Bazı Sosyal, Demografik ve Mesleki Özelliklerine Göre Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 78–91.
• Arat, Z. (2006). “Tükenmişlik Sendromu, Hasta Yakınlarının Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi ve Etkileyen Faktörler”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Arman, N. (2009). “Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Anne ve Babaların Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyleri İle Tükenmişlik ve Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Arslan, S.H., Gürkan, S.B., Alparslan, Z.N., ve Ünal, M. (1996). Tıpta Uzmanlık Öğrencisi Hekimlerde Tükenme Düzeyleri, Türk Psikiyatri Dergisi, 7 (1), 39-45.
• Arslan, B. (2010). Çalışanlarda Çatışma Çözme Yöntemlerinin Tükenmişlik Üzerine Etkisi ve İstanbul Emniyet Müdürlüğünde Bir Araştırma, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Atlandı, D. (2010). “Çağrı Merkezi Çalışanlarında Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi”, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Baduroğlu, G.E. (2010). “Hâkim ve Cumhuriyet Savcılarında Psikosomatik Hastalıklar ve Tükenmişlik Sendromu”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Bahar, E. (2006). “Tükenmişlik Sendromu, Otel İşletmelerinde Ön Büro Çalışanlarında Bir Uygulama”, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Balogun, J. A., Hoeberlein, T., Schneider, E., ve Katz, J. S. (1996). Academic performance is not a viable determinant of physical therapy students’ burnout, Perceptual and Motor Skills, 83, 21-22.
• Baysal, A. (1995). “Lise ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler”, Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Breso, E., Salanova, M., & Schaufeli, W.B. (2007). In search third dimension of burnout: Efficacy or inefficacy?. Applied Psychology: An International Review, 56 (3), 460-478.
• Burke, R.J. ve Greenglass, E.R. (1993). Work Stress, Role Conflict, Social Support and Psychological Burnout Among Teachers, Psychological Reports, 73, 371-380.
• Byrne, B.M. (1994). Burnout: Testing for the Validity, Replication, and Invariance of Causal Structure Across Elementary, Intermediate, and Secondary Teachers, American Educational Research Journal, 31 (3), 645-673.
• Chang, E. C., Rand, K. L., ve Strunk, D. P. (2000). Optimism and risk for burnout among working college students: Stress as a mediator. Personality and Individual Differences, 29, 255-263.
• Çam, O. (1992). Tükenmişlik Envanterinin Geçerlik ve Güvenirliğinin Araştırılması, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 155-160, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çam, O. ve Baysal, A. (1994). “İzmir Metropolitan Alan İçinde Bulunan Yataklı Sağlık Kurumlarında Görev Yapan Psikiyatrist ve Psikologlarda Tükenmişlik (Burnout) Sendromunun İncelenmesi”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, İzmir.
• Çapri, B. (2008). “Eş Tükenmişliğini Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi”, Yayımlanmamış doktora tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Çapri, B., Gündüz, B., ve Gökçakan, Z. (2011). Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu (MTE-ÖF)’nun Türkçe’ye uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 40 (1), 134-147.
• Çokluk, Ö. (2000). “Örgütlerde Tükenmişlik: Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar”, Edit: Cevat Elma ve Kamile Demir, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dağlı, A. ve Gündüz, H. (2008). Yatılı İlköğretim Bölge Okullarında Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri (Diyarbakır İli Örneği), Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 12–35.
• Demir, A. (2005). Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Tükenmişliği Etkileyen Faktörler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Demirkol, İ. (2006).“Avukatlarda İş Doyumu, Tükenmişlik ve Denetim Odağının Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Dolu, G. (1997).“Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Stres Etkenleri ve Tükenmişlik Sendromu”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Dolunay, A.B. ve Piyal, B. (2003). Öğretmenlerde Bazı Mesleki Özellikler ve Tükenmişlik, Kriz Dergisi, 11 (1): 35-48.
• Ergin, C. (1992). “Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması”. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ergin C. (1996). Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Türkiye Sağlık Personeli Normları. 3P Dergisi, 4, 28-33.
• Fimian, M. J., Fastenau, P. A., Tashener, J. H., ve Cross, A. H. (1989). The measure of classroom stress and burnout among gifted and talented students. Psychology in the Schools, 26, 139-153.
• Freudenberger, (1974). “Staff Burnout”, Journal of Social Issues, Vol.30, No.1, 159-165.
• Girgin, G. (1995).“İlkokul Öğretmenlerinde Meslekten Tükenmişliğin Gelişimini Etkileyen Değişkenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi ”, Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Gold, Y., Bachelor, P., ve Michael, W. B. (1989). The dimensionality of a modified form of the Maslach Burnout Inventory for university students in a teacher-training program. Educational and Psychological Measurement, 49, 549-561.
• Gökçakan, Z; Özer, R. (1999). “Doğu Karadeniz Bölgesindeki Görevli Rehber Öğretmenlerde Tükenmişlik Düzeyi Nedenleri ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Eskişehir: IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi.
• Gülseren, Ş., Karaduman, E., ve Kültür, S. (2000). Hemşire ve Teknisyenlerde Tükenmişlik Sendromu ve Depresif Belirti Düzeyleri, Kriz Dergisi, 9 (1): 27-38.
• Gümüş, H. (2006). ‘Farklı Mesleklerde Çalışanların İş ve Yaşam Doyumlarının Tükenmişlik Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması’, Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gümüş, İ. A. (2009). “3. Bölgede Görev Yapan Futbol Hakemlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Gündüz, B. (2000). “Hemşirelerde Stresle Başa Çıkma Biçimleri İle Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Gündüz, B. (2005). İlköğretim Öğretmenlerinde Tükenmişlik, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 152-166.
• Gündüz. B., Erkan, Z ve Gökçakan, N. (2007). Polislerde Tükenmişlik ve Görülen Psikolojik Belirtiler, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 283-298.
• Gündüz, B., Çapri, B., ve Gökçakan, Z. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (2012), 38-55.
• Hu, Q., ve Schaufeli, W. B. (2009). The factorial validity of the Maslach Burnout Inventory-student survey in China. Psychological Reports, 105, 394-408.
• Işıklar, A. (2002). Lise Dengi ve İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin İş Doyumu, Tükenmişlik ve Empatik Eğilimleri Arasındaki İlişkilerin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Izgar, H. (2000). “Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri (Bornout) Nedenleri ve Bazı Etken Faktörlere Göre İncelenmesi”, Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• İlaslan, E. A. (2009). “Hemodiyaliz Hastalarının Bakımından Sorumlu Hasta Yakınlarının Sorunları ve Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kahya, C. (2009). “Maliye Bakanlığı Personelinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi (Trabzon ili örneği)”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler, Ankara: Sim Matbaası.
• Kavla, İ. (1998). Hemşirelerde İş Doyumu ile Tükenmişlik İlişkisi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kaya, O. Ş. (2009). “Ankara İlinde Çalışan Polislerin Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Koç, H. (1999). “Resmi Eğitim Kurumlarında Çalışan Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uzmanlarının İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerin in Danışmanların Denetim Odağı ve Bazı Değişkenlere Göre Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kovach, H.R. (2002). Relationship Among Stress, Social Support and Burnout Counsling Psychology Graduate Students, Dissertation, University of Missouri-Kansas City, U.S.A.
• Kutsal, D. (2009).“Lise Öğrencilerinin Tükenmişliklerinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Küçüksüleymanoğlu, R. ve Eğilmez, H. (2013). Müzik Öğretmeni adaylarının tükenmişlik düzeyleri: Uludağ Üniversitesi örneği, International Journal of Social Science, Vol.6, Issue 3, 905-923.
• Maraşlı, M. (2005). Bazı Özelliklerine ve Öğrenilmiş Güçlülük Düzeylerine Göre, Lise Öğretmenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri, Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 23, 27-34.
• Maslach, C., ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout, Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.
• Maslach, C., & Leiter, M.P. (1997). The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What To Do About It. San Francisco: Jossey Bass.
• Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job Burnout. Annual Reviews of Psychology, 52, 397-422.
• Meier, S. F., ve Schmeck, R. R. (1985). The burned-out college student: a descriptive profile, Journal of College Student Personel, 1, 63-69.
• Nazlıoğlu, E.H. (2009). “Muhasebe Meslek Mensuplarında Tükenmişlik Sendromu Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Okyay, N. (2009). “Emniyet Teşkilatına Bağlı Okullardan Mezun Olup Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğünde Görev Yapan Polislerin Psikolojik Hizmet Algıları, İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ören, N. ve Türkoğlu, H. (2006). Öğretmen Adaylarında Tükenmişlik, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 30-42.
• Özçelik, B. (2009). “Belediyelerde çalışan işgörenlerin durumluk kaygı, iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Özkanan, A. (2009). “Örgüt İklimi ve Tükenmişlik İlişkisi: Büro Çalışanları Üzerine Bir Alan Araştırması”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Öztuna, İ.G. (2005). “Oto Sanayi Sektöründeki Bir Firmada Çalışanların Tükenmişlik Düzeyleri ve İlişkili Etmenler”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Pines, A.M., ve Aranson, E. (1988). “Career Burnout. Causes and Cures”, New York: The Free Press.
• Pines, A.M., Aronson, E., ve Kafry D. (1981). Burnout: From tedium to personal growth. New York: The Free Press.
• Pines, A. M. (2005). The Burnout Measure Short Version (BMS), International Journal of Stress Management, 12(1), 78-88.
• Salanova, M., Schaufeli, W. B., Martineza, I., ve Breso, E. (2009). How obstacles and facilitators predict academic performance: the mediating role of study burnout and engagement, Anxiety, Stress and Coping, 1-18.
• Salmelo-Aro, K., Savolainen, H., & Holopainen, L. (2008). Deppressive symptoms and school burnout during adolescence evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Youth Adolescence. DOI 10.1007/s10964-008-9334-3.
• Schaufeli, W.B., Martinez, I., Marques-Pinto, A., Salanova, M., & Bakker, A. (2002). Burnout and Engagement in University Students: A cross-national study. Journal of Cross Cultural Studies, 33, 464-481.
• Schaufeli, W. B., Martinez, I., Marques-Pinto, A., Salanova, M., ve Bakker, A. (2002a). Burnout and engagement in university students: A cross-national study. Journal of Cross Cultural Studies, 33, 464-481.
• Schaufeli, W. B., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V., ve Bakker, A. (2002b). The measurement of burnout and engagement: A confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.
• Schaufeli, W. B., ve Salanova M. (2007). Efficacy or inefficacy, that’s the question: Burnout and work engagement, and their relationships with efficacy beliefs. Anxiety, Stress, and Coping, 20(2), 177-196.
• Schaufeli, W. B., & Taris, T. W. (2005) The Conceptualization and Measurement of Burnout: Common Ground and Worlds Apart. Work and Stress, 19(3), 256–62.
• Sever, A.D. (1997). ‘Hemşirelerin İş Stresi ile Başaçıkma Yolları ve Bunun Sonuçlarının Araştırılması’, Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Stoeber, J., Julian, H., Jennifer, A., Alexandra R. (2011). Passion and motivation for studying: predicting academic engagement and burnout in university students, UK, Educational Psychology, Vol.31, No.4, 513-528.
• Sucuoğlu, B. ve Kuloğlu, N. (1996). Özürlü Çocuklarla Çalışan Öğretmenlerde Tükenmişliğin Değerlendirilmesi, Türk Psikoloji Dergisi, 10 (36), 44-60.
• Sümer, D. (2005). “İnsan Kaynakları Eğitim Fonksiyonunun Mesleki Tükenmişlik Üzerine Etkisi ve Otomotiv Yan Sanayinde Bir Uygulama”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, İzmir.
• Şanlı, S. (2006). “Adana İlinde Çalışan Polislerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Şeker, B. D. ve Zırhlıoğlu, D. (2009). Van Emniyet Müdürlüğü kadrosunda çalışan polislerin tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesi, Polis Bilimleri Dergisi, Cilt 11 (4), 1-26.
• Taşdöven, H. (2005). “Ankara İlindeki Polislerin Tükenmişlik Düzeylerinin ve Gereksinim Örüntülerinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Taşgın, Ö. (2004). “Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Örgütü Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyum Düzeylerine Etkisi”, Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Tatlıcı, M. (2006). “Atletizm Antrenörlerinin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Tümkaya, S. (1996). “Öğretmenlerdeki Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları”, Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Tümkaya, S., Çam, S., & Çavuşoğlu, İ. (2009). Tükenmişlik Ölçeği Kısa Versiyonu’nun Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1), 387–398.
• Uslu, M. (1999). “Resmi Eğitim Kurumlarında Çalışan Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uzmanlarının İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Danışmanların Denetim Odağı ve Bazı Değişkenlere Göre Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Üstün, B. (1995). “Hemşirelerin Atılganlık ve Tükenmişlik Düzeyleri ”, Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yang, H. J. (2004). Factors affecting student burnout and academic achievement in multiple enrolment programs in Taiwan’s technical-vocational colleges. International Journal of Educational Development, 24, 283-301.
• Yang, H. J., ve Cheng, K. F. (2005). An investigation the factors affecting MIS student burn-out in technical-vocational college. Computers in Human Behavior, 21, 917-932.
• Yıldırım, İ. (2010). Anne-Baba Desteği ve Başarı: Anne-Babalar Çocuklarına Nasıl Destek Olabilirler? 2.baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yılmaz, B.A. (2007). Adalet Bakanlığına bağlı kurumlarda çalışan personelin yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin cinsiyet ve hizmet süresi değişkenlerine göre incelenmesi, Adalet Dergisi, 44, 123-141.
• Yılmaz, T.D. (2009).“Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri’’nde Tıpta Uzmanlık Öğrencilerinin Tükenmişlik Düzeyi ve İlişkili Etmenler”, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Zhang, Y., Gan, Y., & Cham, H. (2005). The reliability and validity of MBI-SS and academic characteristics affecting burnout, Chinese Journal of Clinical Psychology, 13, 383-385.