İhmali Suçlarda Garantörlük ve Nedensellik Bağı

Year 2025, Issue: 8, 161 - 198

Özge Apiş

https://doi.org/10.59399/cuhad.1685118

Abstract

İşlenen fiil ile netice arasındaki sebep-sonuç ilişkisini ifade eden nedensellik bağı, ihmali suçlar söz konusu olduğunda, faklı bir değerlendirme yapmayı gerektirmektedir. Zira, hareketsiz (pasif) kalmanın icrai (aktif) bir harekette bulunmuş gibi bir netice doğurduğunu ve bunun cezai sorumluluğa sebebiyet verdiğini kabul etmek, tek başına ontolojik bir bakış açısıyla açıklanamaz. Özellikle görünüşte ihmali suçlarda söz konusu hareketsizliğin (ihmalin), icrai davranışa eş değer kabul edilmesi, ancak normatif bir bakış açısıyla mümkün olabilir. Öyleyse, anne veya babanın, çocuğunu aktif hareketlerle öldürmesi şeklindeki icrai davranışını, çocuğa ölüm tehlikesi içerisindeyken müdahalede bulunmaması ve çocuğun ölümüne neden olması şeklindeki ihmali davranışına hukuken “eşit” görmek, nedensellik bağını kuran bazı yükümlülük kaynaklarının (kanun, sözleşme, ön gelen tehlikeli eylem) varlığına bağlıdır.

Keywords

İcra , İhmal , Garantörlük , İhmali Suç , Görünüşte İhmali Suç , Nedensellik Bağı , Ontolojik ve Normatif Teoriler

Guarantee and Causal Link in Omissions

Abstract

The causal link, which refers to the cause-and-effect relationship between the act committed and the outcome, requires a different assessment when it comes to omissions. For accepting that remaining inactive (passive) produces a result as if an active (executive) act had been committed, and that this gives rise to criminal liability, cannot be explained solely from an ontological point of view. Especially in seemingly negligent crimes, accepting inaction (negligence) as equivalent to an actual act can only be possible from a normative perspective. Therefore, regarding a parent's actual act of actively killing their child as legally “equal” to a negligent act of failing to intervene when the child is in mortal danger and causing the child's death depends on the existence of specific sources of liability (law, contract, preceding dangerous act) that establish the causal link.

Keywords

Commission , Omission , Quarantee , Crime of Omission , Commision by Omission , Causal Link , Ontological and Normative Theories

References

• AMBOS, K. (2024). StGB § 8 Zeit der Tat Münchener Kommentar zum StGB (5. Auflage).
• AMBOS, K. (2020). Omissions. Core Concepts In Criminal Law And Criminal Justice, Anglo-German Dialogues (Volume I), Cambridge: Cambridge University Press.
• ARTUK, M. E., ALŞAHİN, M. E. (2012). Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi Suçu (TCK m. 98). MÜHF – HAD, 18(1), 3-38.
• ARTUK, M. E., GÖKCEN, A., ALŞAHİN, M.E., ÇAKIR, K. (2023), Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara: Adalet Yayınevi.
• BACHMANN, M., EİCHINGER, M. (JA 2011). Täterschaft beim Unterlassungsdelikt https://beck-online.beck.de/, (E.T. 01.03.2025).
• BAYRAKTAR, K. (2013). Kasten Adam Öldürme. MÜHF – HAD, 19 (2), Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, 57-77.
• BURI, M. (1873). Über Kausalität und deren Verantwortung, https://www.gleichsatz.de/b-u-t/can/rec/buri1kausal.html, (E.T. 01.03.2025).
• DÖNMEZER, S. (1943). Maddi Sebebiyet Alâkası. İÜHFM, 9 (1-2), 85-119 (Maddi Sebebiyet Alâkası).
• DÖNMEZER, S. (1944). İhmal Suretile İcra Suçları. İÜHFM, 9 (3-4), 473-494 (İhmal).
• EKİCİ, M., TAŞ, B. (2024). İhmali Hareketlerle İşlenen Dolandırıcılık Suçunun Cezalandırılması Sorunu. ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, 6 (2), Prof. Dr. Mustafa Avcı’ya Armağan, 1334-1368.
• ERBAŞ, R. (2019). Türk Ceza Kanunu’nda Görünüşte İhmali Suçlarda Garantörlük. İstanbul: On iki Levha Yayıncılık (Garantörlük).
• ERBAŞ, R. (2019). İcrai veya İhmali Olarak Somut Olayda Davranışın Gerçekleştiriliş Biçiminin Tespiti Meselesi. DEÜHFD, 21 (1), 397-449 (Tespit Meselesi).
• ENGLÄNDER, A. (2021). Der strafrechtliche Handlungsbegriff bei Gustav Radbruch, Grundlagen und Konzepte des Strafrechts, Nomos elibrary, https://beck-online.beck.de/, (E.T. 12.10.2024).
• FISCHER, J. (2022). Die Garantenstellung aus Ingerenz Untersuchungen zur Dogmatik des unechten Unterlassungsdelikts, § 13 StGB, Logos Verlag Berlin GmbH, https://opus.bibliothek.uni-wuerzburg.de/opus4-wuerzburg/frontdoor/deliver/index/docId/29899/file/Fischer_Johannes_Dissertation.pdf, (E.T. 16.02.2025).
• FREUND, G., ROSTALSKI, F. (2024). StGB § 13 Begehen durch Unterlassen, Münchener Kommentar zum (StGB, 5. Aufl.).
• GÓMEZ-ALLER, J. D. (2008). Criminal Omissions: A European Perspective. New Criminal Law Review, 11 (3), 419-451.
• GREASLEY, K. (2023), How Omissions Aren’t Special. Criminal Law and Philosophy; contribution to special issue on Andrew Simester's 'Fundamentals of Criminal Law', Forthcoming, https://ssrn.com/abstract=4645569 (E.T. 07.03.2025).
• GRECO, L. (2011). Kausalitäts- und Zurechnungsfragen bei unechten Unterlassungsdelikten, ZIS, (8-9), 674-691.
• HAKERİ, H. (2007). Ceza Hukukunda Önemsiz Hareketler. TBB Dergisi, (69), 55-96 (Önemsiz Hareketler).
• HAKERİ, H. (2015). Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Adalet Yayınevi (Genel Hükümler).
• HUGHES, G. (1958). Criminal Omissions. The Yale Law Journal, 67(4), 590-637.
• İÇEL, K., ÖZGENÇ, İ., SÖZÜER, A., MAHMUTOĞLU, S., F., ÜNVER, Y. (1999). İçel Suç Teorisi. İstanbul: Sebat Yayıncılık.
• JESCHECK, H. H., SIEBER, U. (2007). Alman Ceza hukukuna Giriş. (Terc. F. YENİSEY), İstanbul: Beta Yayıncılık.
• KINDHÄUSER, U., NEUMANN U., PAEFFGEN, H. U., SALIGER, F. (2023). Strafgesetzbuch (6. Aufl.).
• KOCA, M., ÜZÜLMEZ, İ. (2023). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• KUDLICH, H. (JA 2008). Der Versuch des unechten Unterlassungsdelikts 601, A.Hinführung, https://beck-online.beck.de/, (E.T. 16.02.2025).
• KÜHL, K. (JA 2014). Das Unterlassungsdelikt.
• LACKNER, K., KÜHL, K., HEGER, M. (2023). StGB (30. Aufl.).
• LEAVENST, A. (May 1988). A Causation Approach to Criminal Omissions. California Law Review, 76(3), 547-591.
• MENDES, P., CARMO, J. (2013). A semantic model for causation in criminal law and the need of logico-legal criteria for the attribution of causation. Law, Probability and Risk, 12 (3-4), 207-228.
• ÖZBEK, V. Ö., DOĞAN, K., BACAKSIZ, P. BAŞBÜYÜK, İ. (2023). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• ÖZGENÇ, İ. (2021). İhmali Suç Teorisi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi XXV (4), 303-378.
• ÖZGENÇ, İ. (2024). Türk Ceza Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• ROBINSON, P. H. (1984). Criminal Liability For Omissions: A Brief Summary and Critique of the Law in the United States. New York Law School Law Revıew, 29(1), 102-124.
• SÁNCHEZ, J. M. S. (2008). Criminal Omissions: Some Relevant Distinctions. New Criminal Law Review, 11(3), 452-469.
• SCHRODER, H. (1965). German Criminal Law and Its Reform. Duquesne Law Review, 4(1), 97-113.
• SCHONKE, A., SCHRODER, H. (2019). Strafgesetzbuch (30. Aufl.).
• SCHUHR, A. (2022). Medizinrecht. (4. Aufl.).
• SCHUSTER, F. P. (2023). Coping with Moral Dilemmas in German Criminal Law Theory and Justice: Classical Cases and Modern Variants. Crim Law Forum, (34), 237-270.
• SÖZÜER, A. (2019). Türk Ceza Hukuku Reformu: Dünü, Bugünü ve Yarını, Türk Ceza Hukuku Reformunun AB Üyesi Kara Avrupası Ülkelerindeki Reformlarla Karşılaştırılmasına İlişkin Notlar. DEÜHFD, 21 (Özel), Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, 3031-3050.
• TOKDEMİR, S. (2022). Ceza Hukukunda Akim Kalmış Azmettirme. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• VORMBAUM, T., BOHLANDER, M. (2014). A Modern History of German Criminal Law. (Trans. M. HILEY). Heidelberg New York Dordrecht London: Springer.
• YENİSEY, F., PLAGEMANN, G. (2015). Alman Ceza Kanunu Strafgesetzbuch (StGB) (2. b.). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• YURTLU, F. (2022). İhmali Suçlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YURTLU, F. (2021). Suç Teorisi Bakımından İhmali Suçların Yapısı. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XXV(3), 579-636 (İhmali Suçların Yapısı).