Mevlânâ’nın Dîvân-ı Kebîr’inde İktibas ve Telmih Yoluyla Yer Alan Rivayetler

Year 2022, Volume: 26 Issue: 2, 491 - 512, 15.12.2022

Mustafa Yüceer

https://doi.org/10.18505/cuid.1079510

Cited By: 1

Abstract

Türklerin İslamiyet’le tanışmalarından sonra dinî metinlere olan ilgileri hem ilmî hem de edebî mecrada de-vam etmiştir. Anadolu topraklarına gelen pek çok kimse yaşadıkları coğrafyanın kültür, edebiyat ve örfünü beraberinde getirmiş ve Anadolu irfanı diye kavramlaştırabileceğimiz bir anlayışı ortaya çıkartmışlardır. Bu amaca hizmet edenlerden biri de şüphesiz Mevlânâ’dır. Onun şiirleri ülke sathını aşarak dünyaya yayılmış ve haklı bir şöhrete kavuşmuştur. Bu makalede Mevlânâ’nın Dîvân-ı Kebîr isimli eserinde yer alan iktibas veya telmih yoluyla kullandığı hadis metinleri incelenmiştir. Kullandığı rivayetlerin kaynakları ve sıhhat durumları başta olmak üzere örnek bir gazel etrafında hadis kullanım metodu değerlendirilmiş; elde edilen veriler analiz edilerek onun kullandığı metinlerin konu tasnifi yapılmıştır. Müellifin tasavvufla olan bağının rivayet terci-hinde önemli ölçüde etkili olduğu görülürken kullanılan hadislerin % 56.3’ü makbul, % 43.7’si merdud metin-lerden oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Hadis, Edebiyat, Türk Şiiri, Mevlânâ, Dîvân-ı Kebîr, İktibas, Telmih., Quotation

Supporting Institution

yok

Project Number

yok

Thanks

yok

Narrations in Mawlānā’s Divān-i Kabīr by Way of Quotation or Reference

Abstract

After the Turks met with Islam, their interest in religious texts continued in both scientific and literary fields. Many people who came to Anatolian lands brought with them the culture, literature and customs of the geography they lived in before and brought an understanding that we can conceptualize as Anatolian Irfān. One of those who served this purpose is undoubtedly Mawlānā. Mawlânâ, who influenced the geog-raphy he lived in with both conversation and letters especially poetry, used many texts that he thought belonged to the Prophet as hadith in his works. In this article, the hadith texts that Mawlānā used by way of quotation or reference -both fully and partially- in his work called Divān-i Kabīr were examined. While the sources and soundness of the narrations included in the quotation method are mentioned in the study, the results of Takhrīj information of the hadiths cited with inreference are reflected. Mawlânâ’s hadith usage method was evaluated specific to an ghazal, that he fictionalized with Quranic verses and hadiths, the consequences obtained were analyzed and the narrations are classified contextually. The extent to which the author’s connection with Sufism is effective in the choice of narration has been analyzed around the results obtained.

Keywords

Hadith, Literature, Turkish Poetry, Divān-e Kabīr, Quotation, Reference.

Project Number

yok

References

• Abdullah b. Mübârek, Ebû Abdirrahmân b. Vâzıh el-Hanzalî el-Mervezî. ez-Zühd ve’r-rekâik. ed. Habîbü’r-Rahmân el-Âzamî. Beyrut, 1. Basım, ts.
• Abdürrezzâk, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfi‘ es-San‘ânî el-Himyerî. el-Musannef fi’l-hadîs. thk. Habîburrahman el-A‘zamî. 11 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1. Basım, 1403.
• Aclûnî, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Muhammed b. Abdilhâdî el-Cerrâhî. Keşfü’l-hafâ ve müzîlu’l-ilbâs amme’ştehera mine’l-ehâdîsi alâ elsineti’n-nâs. 2 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-Kudsî, 1. Basım, 1351.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. ez-Zühd. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1420.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. Müsnedü’l-İmâm Ahmed b. Hanbel. thk. Şuayb el-Arnavut - Âdil Mürşid. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1995.
• Aliyyü’l-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Herevî. el-Esrârü’l-merfûʿa fi’l-ahbâri’l-mevdûʿa. thk. Muhammed b. Lütfi es-Sabbağ. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1. Basım, 1971.
• Aynî, Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mûsâ b. Ahmed. Umdetü’l-kârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, ts.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. el-Câmiu li-şuabi’l-îmân. thk. Abdulali Abdulhamîd Hâmid. 14 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1. Basım, 2003.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. el-Medhal ile’s-Süneni’l-kübrâ. thk. Muhammed Zıyâü’r-Rahmân el-Âzamî. Kuveyt: Dârü’l-Hulefâ li’l-Kütübi’l-İslâmî, 1. Basım, 2015.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-Kübrâ. thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. 11 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, 2003.
• Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâlik el-Basrî. el-Bahru’z-zehhâr (Müsnedü’l-Bezzâr). thk. Mahfûzu’r-Rahmân Zeynu’l-lâh vd. 18 Cilt. Medine: Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem, 1. Basım, 2009.
• Birmâvî, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdüd’dâim b. Musa en-Naimî el-Askalânî el-. el-Lâmiu’s-sabîh bi şerhi’l-Câmiu’s-Sahîh. thk. Nureddin Tâlib vd. 18 Cilt. Suriye: Dâru’n-Nevâdir, 1. Basım, 2012.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî. el-Camiu’l-müsnedü’s-sahîhu’l-muhtasaru min umûri Rasulillahi ve sünenihi ve eyyâmihî. Riyad: Dârü’s-Selâm, 1. Basım, 1419.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî. Kitâbü’t-târîhi’l-kebîr. thk. Muhammed Abdul-muîd Hân. 8 Cilt. Haydarabad: Dâiratü’l-Maârifi’l-Osmâniyye, 1. Basım, ts.
• Can, Şefik. Dîvân-ı Kebîr’den Seçmeler. 4 Cilt. İstanbul: Ötükeyn Yayınları, 1. Basım, 2006.
• Damar, Ünal. Mevlânâ’nın Divan-ı Kebir’inde Geçen Hadislerin Tahriç ve Değerlendirilmesi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fadl. es-Sünen. thk. Hüseyin Selim Esed. 4 Cilt. S. Ara-bistan: Dârü’l-Muğnî, 1. Basım, 2000.
• Deylemî, Ebû Şücâ‘ Şîrûye b. Şehredâr b. Şîrûye. el-Firdevs bi me’sûri’l-ahbâr. thk. Saîd b. Besyûnî Zağlûl. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995.
• Durmuş, İsmail. “İktibas”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22/52. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. Riyad: Dâru’s-Selâm, 1. Basım, 1419.
• Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdillâh b. İshâk el-İsfahânî. Hilyetü’l-Evliyâ. 10 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1409.
• Ebû Ya’lâ, Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ et-Temîmî el-Mevsılî. Müsnedü Ebî Ya’lâ el-Mevsılî. thk. Hüseyin Selim Esed. Beyrut: Dârü’l-Me’mûn, 1. Basım, 1989.
• Ebu’ş-Şeyh, Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed b. Ca‘fer b. Hayyân el-Ensârî el-İsfahânî. Kitâbü’l-emsâl fi’l-hadîsi’n-nebevî. thk. Abdulali Abdulhamîd Hâmid. Bombay: Dârü’s-Selefiyye, 1. Basım, 1987.
• Elbânî, Muhammed Nâsıruddîn. Sahîhü’l-Câmi’i’s-Sağîr ve ziyâdetüh. 2 Cilt. Beyrut: Mektebü’l-İslamî, 3. Basım, 1988.
• Elbânî, Muhammed Nâsıruddîn. Silsiletü’l-ehâdisi’d-daîfe ve’l-mevdûa’ ve eseruha’s-seyyi’ fi’l-ümme. 14 Cilt. Riyad: Mektebetü’l-Maârif, 1. Basım, 1988.
• Elbânî, Muhammed Nâsıruddîn. Silsiletü’l-ehâdisi’s-sahîha ve şey’un min fıkhiha ve fevâidiha. 7 Cilt. Riyad: Mekte-betü’l-Maârif, 1. Basım, 2000.
• Gumârî, Ebü’l-Feyz Ahmed b. Muhammed b. es-Sıddîk. el-Müdâvî li-ʿileli’l-Câmii’s-sağîr ve şerhi’l-Münâvî. 6 Cilt. Mısır: Dârü’l-Kütüb, 1. Basım, 1996.
• Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn. thk. Mus-tafa Abdülkâdir Atâ. 5 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1990.
• Hakîm et-Tirmizî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Hasen. Nevâdirü’l-usûl fî maʿrifeti ahbâri’r-Resûl. thk. Ab-durrahman Umeyre. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Cebel, 1. Basım, 1992.
• Hâris, Ebû Muhammed b. Muhammed b. Dâhir (Ebî Üsâme) et-Temîmî. Müsnedü’l-Hâris(Buüyetü’l-bâhis ʿan zevâʾidi Müsnedi’l-Hâris). thk. Hüseyin Ahmed Sâlih el-Bâkerî. 2 Cilt. Medine: Merkezü Hıdmeti’s-Sünne, 1. Basım, 1992.
• Heysemî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Süleymân. Mecma’u’z-zevâʾid ve menba’u’l-fevâʾid. thk. Hüsâmeddin el-Kudsî. 10 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-Kudsî, 1. Basım, 1994.
• İbn Adî, Ebû Ahmed Abdullah b. Adî b. Abdillah el-Cürcânî. el-Kâmil fî du’afâi’r-ricâl. thk. Âdil Ahmed Abdül-mevcûd - Ali Muhammed Muavvad. 9 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, ts.
• İbn Ebî Âsım, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. ed-Dahhâk b. Mahled eş-Şeybânî. Kitâbü’s-Sünne. thk. Muhammed Nâsı-ruddîn Elbânî. 2 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1. Basım, 1400.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed b. İdrîs er-Râzî. Kitâbü’l-İlel. thk. Sa’d b. Abdullah el-Humeyyid - Hâlid b. Abdurrahman el-Cüreysî. 7 Cilt. Riyad: Matâbi’i’l-Humeydî, 1. Basım, 2006.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. Ebî Şeybe İbrâhîm el-Absî el-Kûfî. el-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l-âsâr. thk. Kemâl Yûsuf el-Hût. 7 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1. Basım, 1989.
• İbn Hacer, Ebü’l-Fadl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. el-İmtâ bi’l-erbaîne’l-mütebâyineti (bi-şarti)’s-semâ (veylühü esilehün min hattı’ş-Şeyh el-Askalânî. thk. Ebû Abdullah Muhammed Hasan İsmail. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1997.
• İbn Hacer, Ebü’l-Fadl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Fethü’l-Bârî bi Sahîhi’l-Buhârî. thk. Muhammed Fuad Abdülbâkî vd. 13 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Ma’rife, 1. Basım, 1379.
• İbn Hacer, Ebü’l-Fadl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Telhîsü’l-habîr fî tahrîci ehâdîsi’l-Râfi’l-Kebîr. thk. Ebû Âsım Hasan b. Abbas b. Kutub. 4 Cilt. Mısır: Dârü’l-Kurtuba, 2. Basım, 1995.
• İbn Hibbân, Ebû Hâtim et-Temimî el-Büstî Muhammed b. Hibbân b. Ahmed. Sahîhu İbn Hibbân bi-tertîbi’l-Emîr Alâeddîn Ali b. Balaban el-Fârisî. nşr. Şuayb el-Arnaût. 18 Cilt. Mısır: Müssesetü’r-Risâle, ts.
• İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî. Sahîhu İbn Huzeyme. thk. Mu-hammed Mustafa el-’Azamî. 4 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1. Basım, 1975.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. Riyad: Dâru’s-Selâm, 1. Basım, 1419.
• İbn Receb el-Hanbelî, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân el-Bağdâdî ed-Dımaşkî. Câmiʿu’l-ʿulûm ve’l-hikem fî şerhi hamsîne hadîsen min cevâmiʿi’l-kilem. thk. Şuayb el-Arnavut. 2 Cilt. Bey-rut: Müessesetü’r-Risâle, 7. Basım, 2001.
• İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî. Mecmû’u’l-Fetâvâ. thk. Abdurrahman b. Muhammed b. Kasım. 37 Cilt. Medine: Mücemmeı’l-Melik Fehd, 2004.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî. Kitâbü’l-mevdû’ât mine’l-ehâdîsi’l-merfûât. thk. Nureddin Boyacılar. 4 Cilt. Riyad: Advâü’s-Selef, 1. Basım, 1997.
• İbnü’l-Kayserânî, Ebü’l-Fadl İbnü’l-Kayserânî Muhammed b. Tâhir b. Alî el-Makdisî eş-Şeybânî. Tezkiretü’l-huffâz, (Etrâfu ehâdîsi Kitabü’l-Mecrûhîn li’bn-i Hıbbân). thk. Hamdi Abdülmecid es-Silefî. Riyad: Dârü’s-Sâmi’î, 1. Basım, 1994.
• İbnü’l-Mülakkın, Ebû Hafs Sirâcüddîn Ömer b. Alî b. Ahmed el-Ensârî el-Mısrî. el-Bedrü’l-münîr fi’t-tahrîci’l-ehâdîsi ve’l-âsâri’l-vâkı’ati fi’ş-Şerhi’l-Kebîr. thk. Mustafa Ebü’l-Gayd vd. 9 Cilt. Riyad: Dârü’l-Hicret, 1. Ba-sım, 2004.
• Kirmânî, Muhammed b. Yusuf b. Ali b. Said Şemsüddîn. “el-Kevâkibü’d-dârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî”. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 2. Basım, 1981.
• Kudâî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Selâme b. Ca‘fer. Müsnedü’ş-şihâb. thk. Hamdi Abdülmecid es-Silefî. 2 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1. Basım, 1985.
• Kûrânî, Ahmed b. İsmail b. Osman b. Muhammed. el-Kevserü’l-Cârî ilâ riyâzi ehâdîsi’l-Buhârî. thk. Ahmed Azv İnâye. 11 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1. Basım, 2008.
• Mâlik b. Enes, Ebû Abdillâh İbn Mâlik b. Ebî Âmir el-Asbahî el-Yemenî. Muvatta Mâlik (Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî rivayeti). thk. Abdülvehhâb Abdüllatîf. Kahire: el-Mektebetü’l-İlmiyye, 2. Basım, 1979.
• Mevlânâ, Muhammed b. Muhammed b. Hüseyin el-Belhî. Dîvân-ı Kebîr. çev. Abdülbaki Gölpınarlı. 7 Cilt. İstan-bul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Basım, 2007.
• Mevlânâ, Muhammed b. Muhammed b. Hüseyin el-Belhî. Külliyyât-ı Şems yâ Dîvân-ı Kebîr. thk. Bedîüzzaman Fürûzanfer). 10 Cilt. Tahran: İntişarat-ı Emir Kebir, 1378.
• Münâvî, Zeynüddîn Muhammed Abdürraûf b. Tâcil‘ârifîn b. Nûriddîn Alî el-Haddâdî. Feyzü’l-kadîr şerhu’l-Câmi’i’s-sağîr. 6 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Ma’rife, 2. Basım, 1972.
• Münzirî, Ebû Muhammed Zekiyyüddîn Abdülazîm b. Abdilkavî b. Abdillâh. et-Terğîb ve’t-terhîb. thk. İbrahim Şemsü’d-dîn. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1417.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. el-Kuşeyrî. el-Müsnedü’s-sahîhu’l-muhtasaru mine’s-süneni bi-nakli’l-adli ani’l-adli an Rasûlillah. Riyad: Dârü’s-Selâm, 1. Basım, 1419.
• Nalçacigil Çopur, Emel. “İktibas Sanatı ve Mazmûn”. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi 10 (2019), 165-179.
• Nebil b. Mansûr, Ebû Huzeyfe. Enîsü’s-Sârî fî tahrîci ve tahkîki’l-ehâdîsi’lletî zekereha el-Hafız İbn Hacer el-Askalânî fî Fethi’l-Bârî. Beyrut: Müessesetü’s-Semâha, 1. Basım, 2005.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. el-Müctebâ mine’s-süneni an Rasûlillah. Riyad: Dâru’s-Selâm, 1. Basım, 1419.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Erbaûne’n-Neveviyye. thk. Kusayy Muhammed Nurs el-Hallâk - Enver b. Ebî Bekr. Cidde: Dârü’l-Minhâc, 1. Basım, 2009.
• Özafşar, Mehmet Emin. Hadisi Yeniden Düşünmek. Ankara: Otto Yayınları, 4. Basım, 2017.
• Râmhürmüzî, Ebû Muhammed İbn Hallâd el-Hasen b. Abdirrahmân b. Hallâd el-Fârisî. Emsâlü’l-hadîs. thk. Ah-med Abdülfettâh Temmâm. Beyrut: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, 1. Basım, 1409.
• Sağânî, Ebü’l-Fedâil Radıyyüddîn (Radî) Hasen b. Muhammed b. Hasen. ed-Dürrü’l-mültekat fî tebyîni’l-galat veylü-hü el-Mevdû’ât. thk. Abdullah Kâdı. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1985.
• Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed. el-Mekâsıdü’l-hasene. thk. Muham-med Osman el-Haşt. Beyrut: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, 1. Basım, 1985.
• Suyûtî, Ebü’l-Fadl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. ed-Dürerü’l-müntesire fi’l-ehâdîsi’l-müştehire. thk. Muhammed b. Lutfî es-Sabbâğ. Riyad: ’Imâdetü Şüûni’l-Mektebât, 1. Basım, 1983.
• Suyûtî, Ebü’l-Fadl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. el-Câmiu’s-sağîr fî ehâdisi’l-beşîri’n-nezîr. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1990.
• Suyûtî, Ebü’l-Fadl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. Tedrîbü’r-râvî fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî. thk. Ebû Kuteybe Nazar Muhammed el-Faryâbî. 2 Cilt. Riyad: Dâru Taybe, 1. Basım, 2005.
• Sübkî, Ebû Nasr Tâcüddîn Abdülvehhâb b. Alî b. Abdilkâfî . Tabakâtü’ş-Şâfiʿiyyeti’l-kübrâ. thk. Abdülfettâh Mu-hammed el-Hulv - Mahmûd Muhammed et-Tanâhî. 10 Cilt. Riyad: Dârü’l-Hicr, 2. Basım, 1413.
• Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mu’cemü’l-evsat. thk. Târık b. ’Ivadullah b. Muhammed - Abdülmuhsin b. İbrahim el-Huseynî. 10 Cilt. Kahire: Dârü’l-Haremeyn, 1. Basım, 1995.
• Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mu’cemü’l-kebîr. thk. Hamdi Abdülme-cid es-Silefî. 25 Cilt. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 2. Basım, 1994.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre es-Sülemî. el-Câmîu’l-muhtasaru mine’s-süneni an Rasûlillah,. Riyad: Dârü’s-Selâm, 1. Basım, 1419.
• Ukaylî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Amr b. Mûsâ. Kitâbu’d-duâfâi’l-kebîr. thk. Abdülmu’tî Emîn Kal’acî. 4 Cilt. Bey-rut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1984.
• Uysal, Muhittin. Tasavvuf Kültüründe Hadis (Tasavvuf Kaynaklarındaki Tartışmalı Rivayetler). İstanbul: Ensar Neşri-yat, 2012.
• Uzun, Mustafa İsmet. “İktibas”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22/52-54. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Yıldırım, Ahmet. Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2. Basım, 2009.
• Yüceer, Mustafa. Osmanlı Manzum Hadis Edebiyatı. Ankara: TDV Yayınları, 1. Basım, 2021.
• Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn Muhammed b. Bahâdır b. Abdillâh et-Türkî el-Mısrî el-Minhâcî. et-Tezkire fi’l-ehâdîsi’l-müştehire (el-Leʾâli’l-mensûre fi’l-ehâdîsi’l-meşhûre, el-Fevâʾidü’l-mensûre fi’l-ehâdîsi’l-meşhûre). thk. Muhammed Abdülkadir Atâ. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1986.
• Zeylaî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdullah b. Yûsuf b. Muhammed. Nasbü’r-râye li-tahrîci ehâdîsi’l-Hidâye. thk. Muhammed Avvâme. 4 Cilt. Beyrut: Dâru Reyyân, 1. Basım, 1997.
• Zürkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdilbâkî b. Yûsuf. Muhtasarü’l-Makâsıdi’l-hasene. thk. Muhammed b. Lutfî es-Sabbâğ. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 4. Basım, 1989.