Cinsel istismara uğrayan ergenlerde bağlanma stili, ana-baba tutumu, depresyon ve anksiyetenin değerlendirilmesi

Year 2022, Volume: 47 Issue: 3, 1024 - 1032, 30.09.2022

Şeyma Keleş Fevziye Toros Gülen Güler Aksu İpek İncel

https://doi.org/10.17826/cumj.1096244

Abstract

Amaç: Bu çalışmada cinsel istismar mağduru ergenlerin sosyodemografik özelliklerinin ve uğradıkları cinsel istismarın özelliklerinin tanımlanması; bununla birlikte bu ergenlerin bağlanma stillerinin, ana-baba tutumlarının, depresyon ve anksiyete ölçek puanlarının cinsel istismara uğramayan kontrol grubu ile karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini 13-18 yaş grubundaki cinsel istismara uğrayan 34 ergen ve cinsel istismara uğramayan 34 ergen oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan tüm ergenlerin sosyodemografik verileri toplanmıştır. Cinsel istismara uğrayan ve uğramayan ergenlerin bağlanma stillerini, ebeveyn tutumlarını, depresyon ve anksiyete şiddetini karşılaştırmak için İlişki Ölçekleri Anketi, Ana-baba Tutum Ölçeği, Çocuklar için Depresyon Ölçeği ve Durumluk-Süreklilik Kaygı Envanterinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Olguların yaş ortalaması 15,29±1,31 olarak saptanmıştır. Cinsel istismar grubunun korkulu bağlanma alt ölçek puan ortalamaları kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Cinsel istismar grubunun kontrol grubuna göre ebeveyn tutumları açısından otoriter tutum alt ölçek ortalamalarının anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür. Cinsel istismar grubunun depresyon ve durumluk-süreklilik anksiyete puan ortalamasının kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek olduğu da saptanmıştır.
Sonuç: Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerin sosyodemografik özelliklerinin, istismara ait özelliklerin ve risk faktörlerinin tanımlanması, anne ve çocuk etkileşiminin arttırılması, güvenli bağlanmanın gerçekleşmesine yönelik ana-baba eğitimlerinin olması, demokratik ana-baba tutumunun benimsenmesi çocuk ve ergenlerin ruh sağlığını korumak açısından son derece önemlidir.

Keywords

anksiyete, bağlanma stili, cinsel istismar

Evaluation of attachment style, parent's attitude, depression and anxiety in adolescents who are sexually abused

Abstract

Purpose: The aim of this article was to describe the sociodemographic attributes of the adolescents who were sexual abused child and the characteristics of the sexual abuse encountered by adolescents; it was also aimed to compare their attachment styles to their parents, attitudes of their parents, their scale scores of depression and anxiety between healthy control group who haven't had sexual abuse.
Materials and Methods: The research sample was formed by 34 adolescents in age range of 13-18 who had sexual abuse and 34 healthy adolescents in age range of 13-18 who haven't had sexual abuse. Sociodemographic data of all adolescents who joined the study were collected. Relationship Scales Questionnaire, Parental Attitude Scale, Children's Depression Inventory, State-Trait Anxiety Inventory were used to compare severity of depression and anxiety, parrental attitudes, the attachment styles to the parents of adolescents who had sexual abuse and adolescents who haven't had sexual abuse.
Results: The average age of cases were calculated as 15.29±1.31. The fearful attachment subscale score average of sexual abuse group is significantly higher than the control group. The authoritarian attitude subscale score average of sexual abuse group is significantly higher than the control group. In addition, the depression and state-trait anxiety score average of sexual abuse group is significantly higher than the control group.
Conclusion: It is extremely important to define the sociodemographic characteristics, characteristics of abuse and risk factors of children and adolescents who have been sexually abused, to increase mother-child interaction, to have parent trainings for the realization of secure attachment, to adopt a democratic parental attitude in terms of protecting the mental health of children and adolescents.

Keywords

Adolescent, anxiety, attachment style, depression, sexual abuse

References

• 1. Johnson CF. Child sexual Abuse. Lancet 2004; 364:462-470.
• 2. Newton S, Gerrits J. Child Abuse. Crabtree Publishing Company: New York; 2011.
• 3. Canton Cortes D, Cortes MR, Canton J. Child sexual abuse, attachment style, and depression: The role of the characteristics of abuse. Journal of interpersonal violence, 2015, 30.3: 420-436.
• 4. Cyr C, Michel G, Poulin C, et al. Attachment Theory in The Assessment and Promotion of Parental Competency in Child Protection Cases, Child Abuse and Neglect A Multidimensional Approach, (Ed: Alexander Muela), Published ByIntech, 2012, 59-73.
• 5. Demir EK, Şendil G. Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları 2008; 11(21): 15-25.
• 6. Üredi I, Erden M. Öz-düzenleme stratejileri ve motivasyonel inançlarının yordayıcısı olarak algılanan anne baba tutumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Güz. 2009: 781-811.
• 7. Rodriguez C. Personal Contextual Characteristics and Cognitions Predicting Child Abuse Potential and Disciplinary Style. Journal of Interpersonal Violence Volume 25 Number 2 February 2010 315-335.
• 8. Griffin DW, Bartholomew K. The metaphysics of measurement: The case of adult attachment. Perlman D, Bartholomew K, ed. Attachment processes in adulthood. 79 Advances in personal relationships,1.Basım. London: Jessica Kingsley Publishers 1994:17–52.
• 9. Sümer N, Güngör D. Yetişkin bağlanma stilleri ölçeklerinin Türk örneklemi üzerinde psikometrik değerlendirmesi ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Türk Psikoloji Derg. 1999;14(43):35–106.
• 10. Kuzgun Y, Eldeleklioğlu J. Anne Baba Tutumları Ölçeği, PDR’de Kullanılan Ölçekler. Kuzgun Y, Bacanlı F, editors. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2005.
• 11. Yarapsanlı B. Çocuklarda Depresyon Belirtilerinin Yordanmasında Yaşanmış Olumsuz Olaylar, Algılanan Anne-Baba Tutumu, Öğrenilmiş Çaresizlik ve Umutsuzluğun Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 2011.
• 12. Spielberger CD, Gorsuch RL, Lushene RE. Manual for the state–trait anxiety inventory. California: Consulting Psychologist Press; 1970.
• 13. Özusta Ş. Çocuklar için Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri’nin Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 1995; 10:32-44.
• 14. Önen Ö. Cinsel istismara uğrayan ergenlerde bireysel, ailesel ve istismara ait özelliklerin tanımlanarak, istismara uğrama ve psikiyatrik bozukluk oluşumu üzerine etkilerinin araştırılması: kontrollü bir çalışma. Uzmanlık Tezi 2009.
• 15. Gölge ZB. Cinsel Travma sonrası oluşan ruhsal sorunlar. Nöropsikiyatri Arşivi. 2005;42:19-28.
• 16. Özen N, Şener Ş. Çocuk ve ergende cinsel istismar Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları. 1997; 2:473-91.
• 17. Akbaş S, Turla A, Karabekiroğlu K. Cinsel istismara uğramış çocuklar. Adli Bilimler Dergisi. 2009: 24-32.
• 18. Priebe G, Svedin CG. Child sexual abuse is largely hidden from the adult society: An epidemiological study of adolescents’ disclosures. Child abuse & neglect. 2008; 32(12): 1095-1108.
• 19. Şimşek Ş, Gençoğlan S. Cinsel istismar mağdurlarında istismar süresi ve sıklığı ile travma belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dicle Medical Journal/Dicle Tip Dergisi, 2014; 41(1).
• 20. Er T. Cinsel İstismara Maruz Kalan Ve Kalmayan Ergenlerin Anksiyete, Depresyon ve Benlik Algısı Açısından Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 2010.
• 21. Carlstedt A, Forsman A, Soderstrom H, Sexual Child Abuse in a Defined Swedish Area 1993-97: a population-based survey. Archives sexual behavior. 2001; 30(5), 483-493.
• 22. Fiş NP, Arman A, Kalaça S, et al. Psychiatric evaluation of sexual abuse cases: A clinical representative sample from Turkey. Child Youth Serv Rev 2010;32:1285-90.
• 23. Çöpür M, Üneri ÖŞ, Aydın E, et al. İstanbul ili örnekleminde çocuk ve ergen cinsel istismarlarının karakteristik özellikleri. Anadolu Psikiyatr Derg 2012; 13:46-50.
• 24. Sanderson C. Anne Baba ve Öğretmenler için Çocuğun Cinsel Eğitimi ve Tacizden Korunma Rehberi. Hekimoğlu-Gül, A. ve Şar, F. (Çev.) İstanbul: Sistem Yayıncılık (orijinal baskı tarihi 2004). 2010.
• 25. Deniz ME. Ergenlerde bağlanma stilleri ile çocukluk istismarları ve suçluluk-utanç arasındaki ilişki. Eurasian Journal of Educational Research, 2006:22, 89-99.
• 26. Demirbaş S. Cinsel istismar mağduru ergenlerde bağlanma stili, depresyon, anksiyete, stres, stresle başa çıkma tarzları ve aleksitimi ilişkisi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, 2017.
• 27. Aspelmeier JE, Elliott AN, Smith CH. Childhood sexual abuse, attachment, and trauma symptoms in college females: The moderating role of attachment. Child abuse & neglect, 2007; 31(5), 549-566.
• 28. Yıldız C. Üniversite öğrencilerinin geçmişte yaşadıkları ayrılık kaygısı ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. 2008.
• 29. Erözkan A. Lise öğrencilerinin bağlanma stilleri ve yalnızlık düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2004; 2(4).
• 30. Şahbudak B. Aile İçi ve Aile Dışı Cinsel İstismar Mağduru Çocuk ve Ergenlerin Annelerinin Geçmiş Travma Öyküsü ve Bağlanma Özelliklerinin Birbirleriyle ve Sağlıklı Kontrollerle Karşılaştırılması. Uzmanlık Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2018 .
• 31. Ovayolu N, Uçan Ö, Serindağ S. Çocuklarda Cinsel İstismar ve Etkileri, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2007: 2/4, 13-22.